Tiô tro hâi khế tơbleăng ing hdrối, nâ Nguyễn Thị Diễm Thương, thôn Dak Kual 2, cheăm Dak NDrung djâ dêi kuăn kơdrâi vâ chê 6 hơnăm lăm troh a hngêi pơkeăng cheăm vâ pâk trum má 3 vaccine 5 tung 1 hbrâ mơdât pơreăng êi rơtốu krôk, châi hrê, khăng kơbrĕn ƀă êi xôu, êi tung dế ngôa xua vi khuẩn Hib pro. Nâ ăm ‘nâi, tơdroăng pâk tŭm pơkeăng hbrâ mơdât  pơreăng ăm dêi kuăn mê kuăn nâ ai tŭm ivá mo dâi.

“Kăn ƀô̆ ngăn pơkeăng tơbleăng hâi khế pâk ăm á, ƀă hlối achê troh hâi pâk, kăn ƀô̆ krếo ăm a hdrối môi hâi vâ djâ kuăn lăm pâk. Tối tơdjuôm vâi hdrêng nôkố gá phá tâ hdrối nah, rêm tơdroăng châi ôh tá ‘nâi hdrối mê pin thế pâk hbrâ mơdât pơreăng ăm vâi hdrêng’’.

Xuân môi tiah nâ Nguyễn Thị Diễm Thương, kơnôm châ hnê tối nhên tơdroăng pâk, mơhé hngêi ối hơngế ing hngêi pơkeăng, troăng prôk pá puât, la nâ Thị Bân ối a thôn Bu NDrung, cheăm Dak NDrung, tơring Dak Song xuân pâk tŭm ăm dêi 3 ngế kuăn:

“Ăm kuăn pâk tŭm vâ xo ah hmôi kơdroh tơdroăng ki á tô tuăn, tối tơdjuôm cho hmiân tuăn iâ. 3 ngế kuăn a mơhé ôh tá ai rơxế a xuân  prôk chêng djâ lăm pâk. Mơhé vâ dế mơ-êa xuân pâk tŭm tâi tâng hlối”.

Dak Song cho môi tung mâu tơring kidjâ troăng ahdrối tơdroăng pâk pơkeăng po rơdâ a Dak Nông.

Dak Nông hriâm mơdêk hlê plĕng ‘na cheăng pâk pơkeăng po rơdâ

Tiô pôa Nguyễn Văn Sơn, cheăng a hngêi pơkeăng tơring Dak  Song tối, vâ pro ăm kuăn pơlê loi khât, Hngêi pơkeăng hiăng mơdêk hnoăng cheăng hnê tối ăm mâu hngêi pơkeăng cheăm mơdêk hnê tối ăm kuăn pơlê hlê, pakĭng mê, séa ngăn, ‘mâi rơnêu pro mâu hngêi pơkeăng rôe tơmeăm khăm pơlât, pơreăng pơlât, vaccine vâ tơniăn tung tơdroăng pâk ƀă hía hé. Tung mâu hâi pâk, Hngêi pơkeăng xing xoăng mâu kăn ƀô̆ pêi cheăng mơdêk hnoăng cheăng séa ngăn mâu hngêi pơkeăng cheăm pêi tro tiô tơdroăng pơkâ pâk.

“Sap ing mơ’nui hơnăm ngin hiăng tơrŭm ƀă thôn lăm séa ngăn tơrêm ngế hdrêng, má péa nếo, cho po ngăn inâi chêh tung phần mềm mê ngin hiăng rak ngăn krâu mâu ngế ki ai inâi pâk. Tung phần mềm ai chêh nhên amê ngin krếo mâu ngế lăm troh pâk mê ga tơ’lêi hlâu tâ, ‘na mâu ngế ki lâi ôh tá ai rơxế ‘nâ hía xơpá luâ râ, xua tơdroăng ki lâi ‘lo mê hâi châ lăm pâk mê kô pơcháu ăm mâu ngế ngăn pơkeăng thôn vâ vâi séa ngăn nếo mâu ngế ki ai inâi hôm hâi pâk vâ rĕng ‘nâi mâu ngế ki hâi pâk lơ pâk hâi teăm tŭm vâ hdró mâu ki mê vâ tơniăn mơdât pơreăng ăm vâi hdrêng’’.

Tiô Tíu xiâm ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât kong pơlê Dak Nông, mơhé ai pơtê tơdroăng pâk pơkeăng xua tơdjâk dêi pơreăng COVID-19 tung 2 hơnăm hdrối, la kơnôm ing tơdroăng tơmâng khât, ví tơdroăng pá, khŏm pêi hnoăng cheăng dêi tâi tâng khu ngăn pơkeăng, kơnôm ing môi tuăn dêi kuăn pơlê mê kơxô̆ mơngế pâk vaccine tung tơdroăng po rơdâ dêi kong pơlê châ tơƀrê.

Hlá tơbeăng hnê tối ‘na rak vế ivá

Tâi khế 9 hơnăm 2022, kơxô̆ mơngế ki pâk po rơdâ tung lâp kong pơlê châ 70% tiô pơkâ. Tung 3 khế mơ’nui hơnăm, kong pơlê mơ-eăm châ 90% kơxô̆ vaccine châ pâk.

Nôkố Dak Nông dế pơtối po 150 tíu pâk ƀă kô lăm pâk ukố umê tâng kal.  Kơvâ ngăn pơkeăng xuân hbrâ tŭm mơngế, tơmeăm ƀă pơkeăng pơlât vâ  rak tơniăn pâk châ tơƀrê. Pôa Huỳnh Thanh Huynh, Kăn phŏ pơkuâ Tíu xiâm ngăn pơkeăng pơlât kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi ‘na mâu troăng rơhlâ vâ rak tơniăn tung hơnăm 2022 ai tiô pơkâ pâk vaccine châ 90% tơngi klêng:

“Ngin ai pơkâ mơjiâng môi khu, tơdroăng ki kal cho kơjo kum ƀă veăng tối tơbleăng troăng rơhlâ pêi pro ki tro; malối athế môi tuăn ƀă mâu pơlê cheăm séa ngăn nếo mâu ngế xua tơdroăng ôh ta tơniăn ‘na kuăn pơlê lăm prôk ối nôkố, mâu ngế ki pâk xuân pro ti lâi vâ môi tuăn dêi rơpó lăm troh pâk u ti mê. Má péa nếo, mơhno tíu pâk ki tơtro. Tơdrêng amê ngin xuân pâ thế mâu Tíu xiâm pơkuâ kơvâ cheăng rĕng xing xoăng vaccine tung tơdroăng thế pâk vâ kơvâ ngăn pơkeăng Dak Nông ai tŭm pơkeăng vâ pâk’’.

Tiô hnê tối dêi kơvâ ngăn pơkeăng pơlât: Hdrối ƀă tung pơla mơ-êa, ngế nôu thế pâk môi túa vaccine hbrâ mơdât mâu pơreăng ki rơ-iô, môi tiah: Êi rơtốu krôk, kơ-o kơxông krôk, châi hdrê, tơngê kơ-o kơ-ôk, Rubella, lo xêi, lo kơtuâ ‘mêi, HPV ƀă êi kliêm B ƀă hên mâu tơdroăng châi ki ê. Tâng lôi pâk mâu trum vaccine mê, o ngá nếo kot mâ kô tro mâu tơdroăng châi sap ing kot mâ tơdjâk ó troh ivá...

Ƀă mâu vâi hdrêng ki dế tro hơnăm hriâm mầm non troh mauh yăo kal thế pâk tŭm 11 túa vaccine, mê cho: Vaccine kơ-o kơ-ôk tiô rơnó; Vaccine hbrâ mơdât êi xôu, êi tung dế tuăn, êi kơtôu ngôa, tro ‘mêi tung mơheăm; Vaccine êi rơtốu krôk - Kơ-o kơxông krôk - Châi hrê; Vaccine lo xêi - Êi pêam - Rubella vâ mơdât pơreăng tâ tú ƀă rơ-iô troh ivá vâi hdrêng.