Gia Lai: Pơreăng châi mâ khêi xông tâ tú ó
Thứ tư, 06:00, 20/09/2023 Nguyễn Thảo/Tơplôu: VOV Tây Nguyên Nguyễn Thảo/Tơplôu: VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Pơreăng châi mâ tum khê hiăng xông tâ tú ó a kong pơlê Gia Lai, ai lối 3 rơpâu ngế tro tâ bú lối tung 1 khế kố. Kơvâ ngăn ‘na pơkeăng hiăng hnê mơhnhôk kuăn pơlê athế ai troăng hơlâ vâ hbrâ mơdât ki tơtro, ki rơhêng vâ tối ƀă vâi hdrêng tung hngêi trung, vâ veăng kum mơdât tơdroăng ki tơ’lêi tâ tú.

Cho môi tung mâu ngế tơkôm plâi kơhâi dế vâ teăm xo phĭu khăm mâ ăm kơnốu apoăng chôu kơxê, nâ Yên Thị Sáng ối a pơlê kân Chư Prông, tơring Chư Prông tối ăm ‘nâi, tung pơla 1 măng tĭng, tá kơnốu ƀă 2 ngế kuăn kơnốu dêi nâ pơrá châi khêi mâ. Apoăng, kuăn kơnốu ki hdrui dêi nâ tâ tú châi khêi mâ a hngêi trung, nâ rôe xêh pơkeăng vâ ôu ƀă kơto a mâ. 1 măng tĭng kơ’nâi, drêng kuăn kơdroh châi mê kơnốu ƀă kuăn má 2 dêi nâ tâ tú châi khêi mâ, xua mê nâ djâ lăm khăm chuyên khoa, ƀă pói vâ kô rĕng prêi châi khêi mâ:

“Kuăn á châi khêi mâ 1 măng tĭng, troh nôkố kơdroh hên, kuăn má péa êi râ, pâ gá mê kơxo tro châi khêi mâ, kơxê lăm a hngêi pơkeăng khăm hlối. Nôkố, hên ngế châi khêi mâ’’.

Tung pơla lối 1 khế kố, mâu hngêi pơkeăng râ kong pơlê a Gia Lai hiăng châ hlo lối 3.000 ngế châi khêi mâ. Tung mê, tơdế châ khăm ƀă pơlât a mâu hngêi pơkeăng chuyên khoa a pơlê kong kơdrâm Plei Ku. Tơdâng, rêm hâi, rêm hngêi pơkeăng tơdah, pơlât dâng 50 ngế châi khêi mâ, ai hâi lối 100 ngế.

Vâ mơdât châ tơƀrê pơreăng châi khêi mâ, Tíu xiâm mơdât pơreăng kong pơlê CDC Gia Lai hiăng ai mơ-éa pơtroh troh mâu hngêi pơkeăng 17 tơring, pơlê kong krâm, pơlê kong kơdrâm. Pơtối mê, pơkâ thế mâu khu pơkuâ ngăn hngêi pơkeăng thăm pơtâng tối, séa ngăn, châ hlo ƀă mơdât teăm tơdrêng mâu pơreăng châi khêi mâ mê tung kong pơlê.

Thak sih, ƀok thái pơkeăng chuyên khoa mâ Vũ Phương Việt Hằng – Tíu xiâm mơdât pơreăng kong pơlê Gia Lai tối ăm ‘nâi: ngế châi khêi mâ cho mâu hok tro dế hlo tâk hên, xua mê tá nôu pâ, hok tro ƀă hngêi trung, kal ai troăng pêi hbrâ mơdât tơtro vâ mơdât pơreăng xông tâ tú:

“Ai mâu troăng pơchân tối ki má môi. Mê cho tung hngêi trung hriâm cho tíu tơ’lêi tâ tú rĕng má môi. Drêng vâi hdrêng tro tâ pơreăng, nôu pâ kal ăm vâi hdrêng ối a hngêi, vâ ví ôh tá ăm pơreăng tâ tú ƀă mâu pú ki ê. Drêng vâi hdrêng tro tâ pơreăng mê nôu pâ kal djâ kuăn troh tíu khăm pơlât, ôh tá rôe xêh pơkeăng vâ kơto mâ, hbrâ mơdât chiâng tơdroăng châi ki ê’’.

Pơreăng chêi khêi mâ hmâ chiâng 3 – 7 hâi trâm ƀă pơreăng. Hmâ mơhno a ngâ cho khêi mâ, lo têa mâ, mâ ai hên ‘nhêa mâ (‘nhêa mâ rơbông tâng xua virus, lơ ‘nhêa mâ ngiât – khêi tâng xua tâ tú vi khuân). A vâi hdrêng ối kŭn mê kô êi môh, krôk, êi troăng hiâm, tơngê ƀă hía hé. Ngế châi khêi mâ kô chiâng tâ ing ối achê ƀă mâu têa ing mâ, môh, rơkong; xua ối achê ƀă mơngế tro tâ pơreăng, kŏng pêi xut mâ, xúa tơdjuôm tơmeăm krê ƀă mơngế châi khêi mâ...

Vâ ví châi khêi mâ tâ tú, rêm ngế kal kơdroh xo kŏng xut mâ, môh, rơkong. Ví ối achê ƀă mơngế dế tro tâ pơreăng. Xếo kŏng đi đo ƀă kơƀŏng ƀă trếo pơkeăng kơdê pơreăng. Xúa kên mơ-éa lơ kơpê xúa tung pơlât (xúa môi xôh) vâ rak vế mâ, kơ’nâi mê tâ tung kơthung tâ xok ai kơlâp dâp vâ ví pơreăng tâ tú ăm rơpŏng ƀă mơngế rơtâ tá, xếo kŏng ƀă trếo pơkeăng klêi kơ’nâi mơgrúa mâ.

 

Nguyễn Thảo/Tơplôu: VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC