Tiô tối tơbleăng dêi Khu hnê mơhno cheăng, sap apoăng ai pơreăng troh nôkố, lâp tơnêi têa hiăng tối ai lối 11,5 rơtuh ngế tâ pơreăng COVID-19, tung mê ai lối 31.100 ngê hlâ. Krê sap apoăng hơnăm troh nôkố, ai dâng 85.500 ngế tâ pơreăng, xăm 48 hdrôh tâng vâ pơchông ƀă hơnăm 2022; kơxô̆ mơngế hlâ chu kơdroh ối 0,02%.

Ƀok thái pơkeăng Nguyễn Lân Hiếu - Ngế xiâm pơkuâ Hngêi pơkeăng Đại học Y Hà Nội ăm ‘nâi: Việt Nam hiăng ai tŭm 3 tơdroăng ki xiâm, ki kal vâ tối hmiân tuăn tơbleăng hiăng tâi pơreăng COVID-19. Mê cho kơxô̆ mơngế ki tâ tú râ xua COVID-19 pro vâ tối pá ai xếo. Mâu ngế hlâ ki hên xua mâu ngế ki tung châ hiăng ai hên tơdroăng châi râ, la xuân ối tâ tú tung kuăn pơlê la ôh tá rơ-iô.

‘Na Ƀok thái pơkeăng Nguyễn Trí Thức - Ngế pơkuâ Hngêi pơkeăng Chợ Rẫy (Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ăm ‘nâi): Việt Nam châ pâk lâp lu vaccine. Hiăng ai 266 rơtuh klŏng châ pâk a mâu ngế kơpêng 12 hơnăm ƀă 2 trum pâk ki apoăng trum má 4 hiăng châ pâk a mâu ngế kơpêng 18 hơnăm ki nhôm tơ’lêi tâ tú. Pakĭng mê, pơreăng COVID-19 tung lâp plâi tơnêi hiăng tơniăn. Apoăng khế 5/2023, Khu xiâm ngăn pơkeăng pơlât lâp plâi tơnêi tơbleăng COVID-19 ôh pá ai tơdroăng ki tâ tú kơdrâ tung lâp plâi tơnêi.

 “Rĕng séa ngăn vâ tơbleăng hiăng tâi pơreăng. Xua khu tơrŭm ngăn pơkeăng lâp plâi tơnei hiăng tơbleăng ƀă tơdroăng ivá nôkố dêi Việt Nam xuân hiăng kâi mơdât. Ngế ki pơlât a hngêi pơkeăng hiăng iâ. Mâu tíu ki tâ pơreăng COVID hdrối nah nôkố ôh tá xúa xếo. Nôkố tơbleăng hiăng tâi pơreăng cho tro’’.

Ing tơdroăng ki ai khât ‘na pơreăng tâ tú, mâu ki rơkê ‘na pơkeăng pơlât tối, Việt Nam kal pơ’lêh COVID-19 ing pơreăng tâ tú Nhóm A chiâng nhóm B. Tơkéa vâ tối ing khu ki rơ-iô ó chiâng khu pơreăng tâ tú ki rơ-iô ƀă ngăn mê  cho pơreăng ki ê. Tiah mê, drêng pơ’lêh ing khu pơreăng A chiâng khu B, tơdroăng hbrâ mơdât COVID-19 kô pơ’lêh môi tiah lâi?

Vâ kâi mơdât pơreăng mê, ki ton ta ah, pin athế ai mâu troăng pêi pro ki tiah lâi? Phŏ yăo sư - Tiê̆n sih Phạm Quang Thái, Ngế pơkuâ Ƀơrô Pâk pơkeăng mơdât pơreăng Peăng kơnhŏng, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho Tíu xiâm séa ngăn mơdât pơreăng ăm ‘nâi: Tá khu A ƀă khu B xuân cho mâu pơreăng ki rơ-iô ƀă kơxô̆ mơngế hlâ hên. Xua mê, vâ tối ki ton ta ah, kal thế hbrâ séa ngăn mơdât pơreăng COVID-19 tung rêm tơdroăng.

“ ‘Na ton ta ah pin thế pâ, ôh tá kơdrâ tơkéa vâ tối pin thế hbrâ rơnáu đi đo, hbrâ pêi pro mâu tơdroăng vâ tơniăn ‘na vaccine, tơniăn ‘na pơkeăng, tơniăn ‘na mâu tơmeăm khăm pơlât vâ ‘nâi pơreăng, đi đo pêi pro tiô tơdroăng hdró  xuân môi tiah séa ngăn hbrâ mâu tơmeăm, hbrâ tơmeăm, tíu pơlât, ví vâ pôi tá ai mâu rôh vêh tâ tú  pơreăng.

Pin hlo pơreăng tơngê kơ-o kơ-ôk hdrối kố nah, tâi 4 troh 5 hơnăm ai tâ tú pơreăng tơngê kơ-o kơ-ôk ki nếo môi tiah tơngê kơ-o kơ-ôk tiô rơnó. Ƀă COVID-19 xua pin ai vaccine pâk mơdât tơƀrê mê tung pơlá pơ’lêh mê gá rĕng tâ, môi tiah pin hlo virus mê vâ tối gá vâ ƀă mơngế, xua mê, mâu tơdroăng hbrâ mơdât kô thế tơmiât chêh tối nhên hdrối vâ tơbleăng hbrâ mơdât, pơtâ, đi đo vâ kum tâi tâng khu ngế hbrâ rơnáu tâng lơ trâm tơdroăng ki rơ iô”.

Tối mơgêi rôh hôp má 20 dêi khu Hnê mơhno Tơnêi têa ‘na hbrâ, mơdât COVID-19 a hâi lơ 3/6 kố nah, pôa Phạm Minh Chính, Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh tối tiah kố, tung la ngiâ, pơreăng hâi kâi tâi, malối tơdroăng pro châi ki ê xua ing pơreăng kân COVID-19 xuân ối ton. Xua mê, tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng xuân pơtối pêi pro, malối mơdêk ivá cheăng khăm pơlât dêi mâu hngêi pơkeăng, mâu tíu hbrâ mơdât pơreăng ƀă pêi pro tơdroăng tơkâ luâ; pơtối tơniăn tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê, malối, cho mâu ngế ki hiăng tro pơreăng COVID-19.

Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh pơcháu ăm Ngế xiâm ngăn pơkeăng pơlât hnê mơhno ăm mâu khu xiâm, kơvâ cheăng, khu râ, kong pơlê tơkŭm hôp mơgêi tơdroăng cheăng hbrâ, mơdât pơreăng COVID-19; tí tăng ngăn mâu hlá mơ-éa pơkâ dêi luât ki tơdjâk troh vâ ‘mâi hơ’lêh ăm tơtro ƀă tơdroăng nốkố; pơtối pêi mâu tơdroăng cheăng tơdjâk troh ki hâi pê klêi ƀă ki u ối; mơjiâng pơkâ séa ngăn ton COVID-19 tung mâu hơnăm la ngiâ, xuân môi tiah mâu pơreăng ki ê tâng hlo ai.

Ngế pơkuâ Hnê mơhno dêi tơnêi têa hbrâ mơdât pơreăng COVID-19 pơkâ thế mâu khu xiâm, kơvâ cheăng pơtối mơhnhôk ƀă xúa mơngế, tăng liăn pêi tơdroăng hbrâ, mơdât pơreăng ƀă tơkâ luât tơdroăng pá xua pơreăng COVID-19; pơtối pêi tơdroăng ‘na rêh ối pơlê pơla, mơdêk hnê tối ăm kuăn pơlê hlê ƀă pêi pro; tơkŭm mơgêi tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng COVID-18 tung kong pơlê, hnoăng cheăng pêi, tơdroăng cheăng pêi dêi mâu tíu pêi cheăng; pơtối teăm mơhá ăm mâu ki veăng pêi hnoăng cheăng hbrâ, mơdât pơreăng, tơleăng mơnhên klêi mâu tơdroăng ki hâi pê klêi tơdjâk troh tiô tơdroăng tối dêi Tíu xiâm, Chin phuh.