Kế kâ kơhiâm dêi mơngế Rơđế ing reăng so đũa
Chủ nhật, 06:00, 24/03/2024 H’Zawut/VOVTâyNguyên H’Zawut/VOVTâyNguyên
VOV4.Xơ Đăng - Mơngế Rơđế a kong pơlê Dak Lak ai hên tơmeăm kâ ki kêi xo ing kong, lơ tung kơdrum ki pêt mơjiâng. Tung mê, kế kâ ki pro ing reăng so đũa châ ngăn cho kơchâi ki kơhiâm. Kố cho reăng ki ti xê to lĕm mơnâ mâ ngăn mê ga ối xú hŏm, ing reăng ki mê pro mơjiâng chiâng mâu kơchâi kâ ki kơhiâm, hơ-iâ bu ai to a mâu pơlê cheăm dêi kong pơlê Dak Lak.

Loăng so đũa cho loăng ki kân xŏn ing 4 troh 10 met, reăng ga rơbông, drêng lo reăng ga lo tiô kơpâu ki kân, hdrê loăng kố huăn hên a kơpong Tây Nguyên ƀă mâu kơpong ki ê, môi tiah Tây Nam bộ. Loăng so đũa hmâ lo reăng a khế 11 troh khế 12 klêi kơ’nâi ai plâi. Loăng so đũa xuân chiâng pêt vâ pro mơnâ mâ ngăn, pế kơchâi xuân ai trếo kơhiâm ăm ivá châ chăn.

Mơngế Rơđế hmâ kêi ing hlá kơbâng ƀă reăng ga, plâi so đũa vâ mơjiâng chiâng mâu kế kâ ki kơhiâm ki ê há. Tiô tơdroăng ki lĕm tro dêi mâu kơchâi kâ dêi tơrêm kơpong mê kô ai túa ki pế pơchên pơrá phá dêi pó, vâi pế ing reăng so đũa ki kố, môi tiah mơngế Rơđế Bih a tơring Krông Ana vâi hmâ pế vâ môi tiah mâu nhŏng o Xuăn a Tây Nam bộ, vâi prế ƀă xi xŏng, ká.

Nâ H’Nuah Êban, ối a Ƀuôn Trấp, pơlê kân Ƀuôn Trấp, tơring Krông Ana, kong pơlê Dak Lak ai tối, kố cho kế kâ ki hmâ dêi vâi krâ-nhŏng o, kong hngíu kô ai tơ’nôm kơchâi ki vâ xăng, hăng, hơ-iâ bă xú kơhiâm ing reăng so đũa cho kế kâ ki kơhiâm khât.

“Ngin hmâ pế ing reăng so đũa ƀă trŏng xăng, ká têa kroăng, têa krông. Klêi mê tơvât ƀă hăng, kơtĕm xâk, hlá êi pin. Vâi hnêi tah lôi kông, tơxui. Pế ƀă trŏng xăng mê vâi xo iâ trŏng tê, la oh tá păng lôi hăng, êi ƀă kơtĕm xâk. Pakĭng mê, vâi ối pế têa kơchâi ƀă ká ki châ rup xo ing têa kroăng”.

Nâ H’Rut Niê, ối a Ƀuôn Ky, bêng Thành Nhất, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak ai tối, kế kâ ing reăng so đũa, la lâi lăm a chiâk krí kơphế, nâ hmâ hnêi reăng ki kố vâ pế kâ a kơhâi dế, xua kơchâi kố ga tơ’lêi tăng, tơ’lêi pế ƀă kâ tâ kơhiâm. Hdrê loăng ki kố ga tơ’lêi chiâng, pin bu xế kloăng tung kơdrum tâ tá hngêi, lơ a chiâk ga kô rĕng tơ’lêi huăn xêh. Loăng rế kân mê reăng ga thăm rế hên. Ai hên túa ki pế chiâng kơchâi ing reăng so đũa, xuân chiâng âp vâ tut hơ-iu ƀă têa măm, lơ kơ-óu ƀă hơ’nêh rơmâ chu lơ ká hâp. Nâ H’Rut Niê tối ăm ‘nâi:

“A mâu khế ki mot tung rơnó khía hngíu ôh tá păng lôi kơchâi ki pế ing reăng so đũa. Á hmâ lo lăm hnêi reăng, xếo krúa, tah lôi tơxui, kông, klêi mê, kơ-ốu ƀă ká hdrêng, lơ ká hâp, râm po, ƀôt ngot, hăng, kơtĕm xâk. Kế kâ dêi mơngế Rơđế pin cho kơhiâm păng ‘nâng”.

Nâ H’Rut Niê ối tối tơ’nôm, tơdroăng ki vâ pế pơchên reăng so đũa tơtro ƀă hĕm hŏm dêi pơlê mê cho kơ-ốu ƀă ká hdrêng, la lâi kơ-ốu reăng hiăng vâ poh iâ klê mê râm ká ƀă mâu kơchâi hĕm hŏm ki ê, pro ti mê, kô châ rak vế ki rơ-ĕng ƀă ki xăng, hơ-iâ dêi reăng so đuã. Ai môi tơdroăng ki ôh tá păng lôi mê cho kơtĕm xâk kal athế kơ-ốu hdrối ƀă têa rơmâ hdrối vâ râm reăng so đũa tung hdro.

Ƀă túa ki pế pơchên tơ’lêi tiah hmâ mê tê la ga ai xêh tơdroăng ki phá, reăng so đũa cho kế kâ ki hmâ dêi mơngế Rơđế. Kế kâ ki hmâ chôu vế tung mâu hâi ki hngíu ối tâ tâ kơnoh on ki xú kơhiâm, kơchâi ki kố ga vâ xa xăng iâ, vâ hơ-iâ iâ. Maluâ bu tiah mê tê la pro hên ngế ki lo ing hơngế vêh a pơlê vâi mơnúa kâ ngăn, ga kô tâ kơhiâm, ôh tá la lâi kâi hiât.

H’Zawut/VOVTâyNguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC