Vó drôu, mơngế M’Nông hmâ krếo dêi cho Yăng, mơngế Rơđế tối dêi cho Cheh, mơngế Mạ krếo dêi cho Drăp ƀă Yăng, mơngế Bơhnéa tối cho Ge. Vó ga ai hên túa ƀă rêm túa mê pơrá ai krếo krê xêh. Vó mê mơni ga ai hên mơngiơk, rơneăm, túa vêa, lơ mâu kuăn kiâ ki châ rơneăm bro a châ vó. Mâu vó ki kơnía mê châ krếo khĕn tiô tơdroăng ki kăn rơpŏng lơ môi hdrông hdrê, môi tơdroăng ki ai tơdjâk troh ƀă hên hĭn ki ê. Vó hmâ ai ngâ tơvó, châ ga rế troh a tơdế rế kân, vâi hmâ pro ƀă tơnêi hneăn, pôh, prâu tung on khâng ki tô, ƀă châ meăn bro mơjế lơ lôi tiah mê.

Ƀă mâu hdroâng mơngế a Tây Nguyên, vó châ ngăn cho tơmeăm khoăng ki kơnía má môi. Xua ga, kuăn pơlê đi đo rak ‘măn dêi vó mê cho vâ rak dêi tơmeăm khoăng ki kal, rế hên rế tro. Rơpŏng, hdroâng hdrê ki lâi ai vó rế hên mê tơkéa vâ tối rơpŏng ki mê rế kro ƀă châ kuăn pơlê ô eăng tơdroăng ki tơná ai, thăm nếo ai rơpŏng ‘nâ ai troh hrĭng to vó.

Tiê̆n sih Bùi Ngọc Quang, Kăn phŏ ngăn Hngêi chôu ‘măn tơmeăm khoăng Kuăn ngo Việt Nam tối ăm ‘nâi, vó cho mâu tơmeăm ki châ vâi loi nhoăm ƀă tơdroăng ki vâ mơhno ki kro dêi rêm rơpŏng hngêi  Tây Nguyên:

“Ton nah, vó ki pế drôu cho tơmeăm khoăng ki kơnía ƀă châ kuăn pơlê rak vế ngăn dêi krâu khât, rak vế tơniăn ăm dêi rơpŏng hngê. Vó vâi hmâ ‘măn a hing mum, vâi kât dêi lế lĕm ƀă châ đí kơxái krâu khât”.

Mâu túa vó châ kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên ki xúa rêm hâi tơkeá vâ tối ôh tá xê to xua tơná kuăn pơlê mĕn mơjiâng pro dêi xêh, mê tâi tâng pơrá cho kơnôm ing tơdroăng tê rôe ƀă mâu hdroâng kuăn mơngế a mâu kơpong tâ tá. Xua ti mê, vó ga ai hên túa ‘na méa, hên túa ƀă châ rơneăm bro ai hên xiâm rêi ki châ mơjiâng ing hên tíu, châ klâ xing xoăng hên túa vó, tiô vó dêi mơngế Rơđế, vâi tối dêi vó tuk vó tang. Ai hên túa ki châ pro lĕm mơnâ mâ ƀă tê kơnâ liăn, preăng châ ai, châ hlo.

Vó dêi mơngế Tây Nguyên hmâ ai mơngiơk ki prá prâp iâ lơ vâ trĭng prăng, rơneăm châ pro tiô khôi hmâ lơ tơmeăm bro môi tiah mâu vó ki hmâ trâm hlo. Ƀă mâu vó ki vâ rơkâu xối xeăng cho mâu vó ki preăng ai, mê cho a châ vó ki ai um pro pah, tiô kơ tơdroăng ki hmâ hơ’muăn tối, lơ chêm, loăng, hlá, a châ vó mê, a tuăn vó, ai môi to um ki vâi hmâ pro tiah um hlá, ki tĭng lơ um klá.

Tiô pôa Đinh Kly, Kăn pơkuâ ngăn hdroâng kuăn ngo Bơhnéa, Pơlê Túa lĕm tro Ôm hyô mâu hdroâng kuăn ngo Việt Nam, hdrối nah, mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên hmâ pế mơjiâng hên túa drôu ing mâu vó ki mê. Vâ khoh ai môi xiâm drôu ki xăng lĕm, kuăn pơlê athế pêi pro hên tơdroăng, ing tơdroăng tăng rah tơnêi. Rêm túa pêi pro mê pơrá châ mâu ngế ki meăn pro rơkê păng ‘nâng vâ khoh chiâng ai vó ki lĕm má môi mê.

“Roh nah, vâi hmâ meăn pro vó mê ƀă tơnêi. Kuăn pơlê hmâ tăng rah xo tơnêi, túa tơnêi ki lâi kô chiâng ai vó ki mê, klêi mê, vâi meăn, prâu tơnêi vâ mơjiâng vó. Ngăn tiô kơ tơdroăng ki rơpŏng hngêi vâi vâ pro dêi xêh, ai drêng ‘nâ vâi pro kân, lơ pro kŭn ngăn tiô kơ hiâm mơno vâi rơhêng vâ. Dế nôkố, kuăn pơlê ôh tá meăn pro vó xếo, ki hên vâi hmâ lăm rôe a kơchơ”.

Pakĭng mâu vó ki ai túa rơneăm kân kŭn dêi pó, um méa pơrá phá dêi pó, ngăn tiô kơ tơrêm hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên, mê ối ai môi túa vó ki lĕm mơnâ mâ ngăn, mê cho vó nôu pôu dêi kuăn, môi túa vó ki kơnâ, ga ai um méa ki krê xêh dêi kuăn pơlê a Tây Nguyên ki hmâ hâk vâ. Vó nôu pin kuăn vâi hmâ pro ƀă tơnêi hneăn, ai mơngiơk kéa pah nâng, ôh tá ai mĕn tơ’nôm têa ki pro mơjế. Tiê̆n sih Bùi Ngọc Quang, Kăn phŏ ngăn Hngêi chôu ‘măn tơmeăm Kuăn ngo Việt Nam tối ăm ‘nâi:

“Vó ki mê cho vó ki hmâ trâm hlo, mê cho vó ki kân, pá pêng mê ai mâu vó ki kŭn. Pin ngăn môi tiah cho mơngế nôu dế pôu, pin dêi kuăn”.

Vó ki nôu pôu dêi kuăn hmâ hlo vâi pro châ ‘nhông vó mê kân xŏn, vâi hmâ pro tiô túa ki ai pơkrâ tơ’nôm môi to vó ki kŭn, a ngâ vó, ki xŏn ga ai sap ing 10 troh 15cm, vâi hmâ pro 2 to vó; mê ga ai kơbong ki chiâng vâ lếo têa, vó ki kŭn xuân ai rơneăm môi tiah vó ki kân. Kế rơneăm mê, vâi hmâ pro pu pŭm tâ tá a rơnŏng vó ƀă ai um ‘rĕng, ki vâi pro ăm châ ga mơhno a ngâ, châ vó mê ga ai hên um ki ê, môi tiah um prếo, um chêm. Vó mê ga ai hên túa, ing mâu vó ki pôu 1 to vó ki kŭn tá troh a 4 to vó kŭn, a rơnŏng vó vâi hmâ pro tuăn vâ ‘măn triăng amê, hdrối vâ tâp ôu. Tiê̆n sih Bùi Ngọc Quang tối ăm ‘nâi:

“Vó nôu pôu kuăn, tiô tơdroăng ki kuăn pơlê hmâ loi dêi, mê cho tơdroăng ki hơniâp ro tung rơpŏng hngêi. Vó ki kố vâi bu hmâ ăm to vâi kơdrâi, tâng rơpŏng hngêi ki mê hơniâp ro, mê vâi ôh tá la lâi xúa vó ki mê vâ mơ’no lo pá kong, vâi xuân ôh tá ‘măn tung hngêi, mê vâi ‘măn kơtôa tung chiâk, lơ tung kong, la bu cho ngế kơdrâi kăn rơpŏng hngêi ki mê tê ‘nâi tíu ki kơtôa mê”.

Xuân môi tiah mâu vó ki ê tung pơlê pơla, vó ki nôu pôu dêi kuăn cho tơmeăm khoăng ki kơnía git khât dêi mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên, ki hên tâ mê cho mâu tơmeăm dêi nôu pâ jâ nôa ki ‘măn ăm rơxông kơ’nâi. Rêm hơnăm, kuăn pơlê pơrá châ hlo tơdroăng ki rơkâu xối mâu khu vó ki kơnía tung rêm rơpŏng hngêi. Kuăn pơlê pleăng dêi tơmeăm hdroăng, mê cho drôu xiâm, hơ’nêh mâm, tơxông prông ƀă hên mâu tơmeăm ki ê, vâi hmâ ‘măn pá ngiâ vó ƀă hnối rơkâu xối, klêi mê, vâi ok drôu a châ vó môi tiah tơdroăng ki vâ mơhum, rơkâu pâ tơdroăng tơniăn, hơniâp lĕm ƀă tơdroăng ki lĕm ro ăm dêi rơpŏng hngêi ƀă pơlê pơla.