Tơdroăng loi tĭng xối pleăng Pơtáu Hùng a Tây Nguyên
Thứ năm, 06:00, 18/04/2024 Nam Trang/VOV Tây Nguyên Nam Trang/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - A mâu kong pơlê Tây Nguyên, rêm rôh troh hâi koh xối tơbâ Pơtáu Hùng - Hâi lơ 10 khế 3 , mơhé ôh tá châ vêh a tơnêi Phú Thọ têk nháng a tíu xối tơbâ Đền Hùng, la rêm ngế kuăn pơlê a kố xuân chiâng vâ chôu nháng, xối mơdĭng, tơbâ hnoăng dêi jâ pôa nah. Pakĭng mâu tíu tơbâ pơtáu Hùng châ mơjiâng pro, hên mâu tíu tơbâ ton nah, mâu tíu ôm hyô, xuân hiăng mơjiâng pro tíu vâ xối tơtro ăm mâu ngế kuăn dêi Việt Nam vâ xối tơbâ kơ jâ pôa tơná.

Hên hơnăm hdrối, kuăn pơlê a thôn 6, cheăm Dak Buk So, tơring Tuy Đức, kong pơlê Đắk Nông hâk tơngăm xua ai Tíu xối tơbâ Pơtáu Hùng lĕm krip, đi đo ngôi nhang. Tíu xối tơbâ Pơtáu Hùng châ pro sap ing hơnăm 2003 nah, a ƀăng tơnêi 250 met karê, xua vâi krâ nhŏng o ki ối a pơlê Phú Thọ a cheăm Dak Buk So pleăng xêh tơnêi, tơlo xêh liăn bro. Pôa Chử Văn Chúc, Ngế ki pơkuâ Mơdĭng Pơtáu Hùng akố ăm ‘nâi, mâu hơnăm mơjiâng, bu ai to kuăn pơlê tung cheăm Dak Buk So troh xối pleăng tung mâu rôh leh Têt, malối cho hâi tơbâ Pơtáu Hùng hlâ. Klêi mê, kuăn pơlê a hên tơring cheăm tung kong pơlê xuân hiăng troh xối pleăng.

“Tâi tâng vâi krâ nhŏng o ối môi pơlê Phú Thọ mot akố pêi cheăng kâ gá hơngế khât. Rế hơngế mê rế chôu pâ pơlê xiâm hên. Mê vâi krâ nhŏng o pleăng xêh tơnêi, tơlo xêh liăn vâ bro tíu xối tơbâ kố cho môi tíu xối pleăng hiâm mơno. Ngin tơkŭm troh akố, ‘na hiâm mno kơdroh iâ tơdroăng ki chôu pâ pơlê xiâm, vâ rơxông xo ah hmôi cho mâu vâi muăn kuăn cháu pơtối rak vế chôu vế troh pâ pôa, ngoh nâ, tiah mê vâ xối pleăng kố”.

A ngo Phượng Hoàng ối tung kơpong ôm hyô xí Prenn, bêng 3, pơlê kong kơdrâm Đà Lạt, kong pơlê Lâm Đồng xuân ai tá ai tíu xối tơbâ mâu pơtáu Hùng, châ bro ahơnăm 2002 tiô túa tíu xối tơbâ Thượng thờ Lạc Long Quân và Âu Cơ,tíu xối tơbâ ngế pơtáu ki má 7 ƀă tíu xối tơbâ Hạ thờ ngế pơtáu ki má mơ’nui dêi mâu rơxông Pơtáu Hùng. Ki hên roh veăng a mơdĭng tơbâ hâi Pơtáu Hùng hlâ akố, nâ Nguyễn Thị Minh Hiếu, a bêng 3, pơlê kong kơdrâm Đà Lạt tối ăm ‘nâi:

“Cho môi ngế kuăn pơlê ối a Đà Lạt, rêm hơnăm á pơrá rơtế ƀă rơpŏng troh akố vâ veăng a mâ a rôh mơdĭng. Á rơhêng vâ mâu vâi kuăn ‘nĕng cháo cháu ai rôh vâ tăng ‘nâi ‘na khôi hmâ dêi hdroâng mơngế Việt Nam, tơdrêng amê hlối cho môi rôh vâ ngin veăng tung mâu tơdroăng mơhno túa lĕm tro rêh ối pơlê pơla vâ veăng kum pro tơƀrê khôi túa lĕm tro hdroâng mơngế Việt Nam”.

Tơbâ hâi Pơtáu Hùng hlâ xuân châ tơkŭm po rêm hơnăm a Tíu xối tơbâ tơnêi têa Đình Lạc Giao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak ƀă tơdroăng ki veăng ai mâ dêi kăn pơkuâ kong pơlê, mâu khu râ kơvâ cheăng ƀă mâu rơxông kuăn pơlê. Rêm ngế pơrá tá hiâm mơno têk nhang tơbâ, xối pleăng tơbâ hâi Pơtáu Hùng hlâ. Hơnăm kố, mơdĭng tơbâ hâi Pơtáu Hùng hlâ châ tơkŭm krip tung pơla 2 hâi, lơ 9 ƀă 10 khế 3 Âm lịch ƀă mâu tơdroăng pêi pro hên hĭn môi tiah kơxuô kơƀăn chưng, pêi kơƀăn dầy, Mơdĭng Tiên thường ƀă Mơdĭng chôu nhang pleăng reăng, mơdĭng pleăng mâu tơmeăm a Tíu xối tơbâ hâi Pơtáu Hùng hlâ. Pôa Lại Đức Đại, kăn phŏ pơkuâ Khu ngăn Túa lĕm tro, tơ’noăng vá ƀă ôm hyô kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi:

“Drêng troh ƀă a rôh mơdĭng hâi Pơtáu Hùng hlâ a Đình Lạc Giao a pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột ôh ti xê to tơ’lêi hlâu pin tơmiât troh ‘na tơbâ hâi pơtáu Hùng hlâ nếo kố ối khê̆n cho tíu ki tơrŭm tơdjêp Xuăn – Kuăn ngo. Rêm hơnăm a hâi tơbâ Pơtáu Hùng hlâ lơ 10/3, kuăn pơlê tơmâng ngăn khât ƀă troh vâ chôu nhang, khôp pâ ăm tơnêi têa kuăn pơlê tơniăn lĕm ivá ƀă xuân tơmiât troh hiâm mơno tơrŭm a tíu ki ai pơxúa kố”.

Xuân tiô pôa Lại Đức Đại, Tơdroăng pơkâ mơjiâng bro Tíu xối tơbâ Pơtáu Hùng dêi kơpong Tây Nguyên a kong pơlê Dak Lak xua Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Dak Lak tơbleăng hiăng châ pơtroh ăm Khu xiâm ngăn Túa lĕm tro Tơ’noăng ivá ƀă ôm hyô vâ pơtroh ăm Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh. Tíu xối tơbâ kố châ bro tiô túa pơlê pơla hơ’lêh ƀăng tơnêi 20 ha, a ngo Čư̆ Mblim, ối tung cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột ƀă cheăm Ea Tiêu, tơring Čư̆ Kuin.

Tơdroăng ki ‘no liăn bro tíu xối tơbâ Pơtáu Hùng cho vâ mơhno hiâm mơno pâ mơnê ó khât dêi kuăn pơlê Tây Nguyên ƀă mâu pơtáu hiăng ai hnoăng mơjiâng tơnêi têa ƀă rak vế tơnêi têa. Tơdrêng amê hlối kum ăm tơdroăng loi tĭng dê hên hĭn kuăn pơlê kong pơlê Dak Lak xuân môi tiah mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên.

Tíu lâi a mơngế Xuăn rêh ối tíu mê ai tíu xối tơbâ Pơtáu Hùng. Mâu tíu xối tơbâ Pơtáu Hùng a Tây Nguyên hiăng kum ăm kuăn pơlê tíu kố mơhno dêi hiâm mơno, pâ mơnê mâu Pơtáu Hùng.

 

Nam Trang/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC