Klêi kơ’nâi môi pơla xúa mâu phon hoă hok, pơkeăng rak vế hdrê kơchâi plâi pôm ăm kơdrum kơphế, pôa Ama Hồng (Y Đức Êban) ối a ƀuôn Sút Mgrư, cheăm Čư Suê, tơring Čư Mgar ăm ‘nâi, ƀă tơdroăng ki drêh ngiât lĕm dêi kơdrum loăng plâi cho mâu tơdroăng châi ko, pôu prĭng ko dêi pôa. Xua mê, drêng kăn ƀô̆ mơhnhôk pêi chiâk deăng tơbleăng troăng păn trôi hbrâ mơdât ôa hdrong kâ ‘nhê loăng plâi, pôa hiăng kĭ veăng. Klêi kơ’nâi 1 hơnăm pêi pro, pôa hlo ki châ tơƀrê ing tơdroăng păn trôi tung kơdrum kơphế.

“Á ôh tá xúa pơkeăng kơdê ôa hdrong xua hdrối nah loăng kơphế dêi á xế pơkeăng ki má lối cho hdrong pong kâ tung dế xiâm, tơkâng klêi mê oâ rơbông lo kâ. Laga klêi kơ’nâi trôi lo ing mê á nếo mơnhên kơdrum kô ôh tá xôh pơkeăng kơdê ôa hdrong laga loăng kơphế kơdroh ôa pong kâ tung dế xiâm, tơkâng. Má péa nếo, phon rơvât xuân chía tâ iâ, hơnăm kố á rơvât phon iâ tâ’’.

Ƀă pôa Đặng Văn Huy ối a thôn 3, cheăm Čư Sê, tơring Čư Mgar, hiăng hmâ pêi, rak kơphế tiô túa rơvât phon hưh cơ, mê tơdroăng xúa trôi vâ hbrâ mơdât ôa hdrong kâ ‘nhê cho troăng pêi krá tơniăn ƀă lĕm ƀă kong prâi.

“Rêm hơnăm thế xúa pơkeăng rak vế hdrê kơchâi, plâi pôm dâng 10 xôh mê nôkố xúa trôi chu kơdroh ối xúa 2 – 3 xôh, mê gá kơdroh hên kơxô̆ liăn mơ’no. Ki rơhêng vâ tối drêng xôh pơkeăng rak vế hdrê kơchâi, plâi pôm xuân ôh tá kal xúa lối hên. Kơlo ki ‘mêi bu u ối râ 2 – 3 tê, ôh tá xúa pơkeăng lối têi ôh’’.

Tiô pôa Huỳnh Văn Tấn, Kăn phŏ ƀơrô Kih thuât – pơcháu ăm ối tung Tíu xiâm Rak vế hdrê kơchâi plâi pôm peăng Tơdế Tơnêi têa: ki kal má môi dêi trôi cho hnoăng ki lĕm pơla kuăn kiâ kong ƀă kong prâi tung tơdroăng pơkuâ kuăn kiâ kong. Ki nhên khât hiăng hlo trôi cho kuăn kiâ ki tơnăng mơdrăn kâ châ tơƀrê dêi hên khu ôa hdrong ki ‘nhê tơmeăm, mê cho hdrong pong kâ ‘nhê tung dế xiâm, tơkâng, plâi kơphế, ôa rơbông ƀă ôa ‘nhê tơmeăm.

Pakĭng mê, trôi châ ‘nâi cho khu ai ivá kâi trâng ƀă kô chiâng rĕng kâi trâng ƀă mâu tơdroăng pơ’lêh dêi kong prâi. Mâu kơdrum loăng plâi a Tây Nguyên cho tíu ki tơ’lêi kum trôi xông kân lĕm. Tíu xiâm Rak vế hdrê kơchâi plâi pôm peăng tơdế Tơnêi têa kô pơtối hriăn plĕng ƀă tối tơbleăng, po rơdâ ôh tá xê to a xiâm loăng kơphế mê mâu loăng plâi ton hâi ai kơnâ liăn tung la ngiâ.

“A Tây Nguyên mâu loăng plâi rơtal liăn mê pakĭng loăng kơphế mê ối ai loăng plâi sầu riêng nếo, hơnăm kố pin xúa tung loăng kơphế cho hên a péa kong pơlê Dak Nông ƀă Dak Lak. Hơnăm ah, ngin kô pêi pro a loăng plâi sầu riêng. Ki xiâm cho kum ăm kuăn pơlê pêi chiâk deăng pin hlê plĕng trâu tâ ‘na ki pơxúa dêi trôi tung hbrâ mơdât ôa hdrong kâ ‘nhê loăng plâi ôh tá xê to a kơphế mê tá a loăng plâi sầu riêng nếo’’.

Kô hlo nhên, păn trôi tung kơdrum kơphế dế cho môi troăng pêi sinh hok châ tơƀrê, mơ’no liăn iâ ƀă ôh tá ‘mêi kong prâi, tơtro ƀă troăng pêt mơjiâng tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng tiô troăng krá tơniăn. Kơvâ pêi chiâk deăng Dak Lak xuân dế mơhnhôk kuăn pơlê xúa ƀă po rơdâ troăng pêi păn trôi vâ hbrâ mơdât pơreăng ăm loăng plâi.