Hngêi ngoh Siu Pốp, pơlê Mrông Ngŏ 2, cheăm Ia Ka, tơring Čư̆ Păh to lâi hơnăm kố ai to tơmối pôu hên tâ. Ki hên kơxô̆ tơmối mê xuân to mâu pú hmâ,  xua tơrŭm pêi cheăng tung tôh tơrŭm rak ngăn ƀă têng uâ kơphế tiu tiô pơkâ 4C. Ngoh Siu Pốp ăm ‘nâi: Túa pêi kơphế dêi mâu ngế tung tôh tơná hiăng pêi phá tâ hdrối nah. Rêm ngế ôh tá xê hlê to tơdroăng rak ngăn, kum ăm loăng xông ngiât lĕm, kơtóu plâi hên; ối ‘nâi têng, pro ăm khoăng kơphế ngiât lĕm mê ối ai hên tơdroăng ăm ‘nâi ‘na kơchơ tê mơdró mâu tơmeăm a pơla ki ai pơxúa.

Tơdroăng kố hiăng kum ăm 20 rơpŏng tung tôh pêi cheăng châ tâk ki pơxúa ing kơphế klêi krí ƀă ối kum Siu Pốp châ pơxá inâi kuăn pơlê pêi cheăng kơhnâ rơkê dêi tơring Čư Păh.

Ngoh tối:

“Á tối ăm kuăn pơlê mơngế Jarai pin pêi kơphế krá tơniăn. Vâ ăm kơphế xông dâi lĕm thế rơvât phon hên, rơvât phon vi sinh hlối rơvât tá phon hoă hok. Tiah mê kơphế nếo xông rơdêi ngiât lĕm iâ tro oâ hdrong kâ. Plâi hlối kơ’muăn ƀă rak ăm loăng ối rơdêi lĕm troh hơnăm kơ’nâi. Púi vâ pro ti lâi, nhŏng o pơ’lêh túa pêi pêt rơvât phon ăm kơphế, mâu hơnăm pơtối kô châ xo dêi plâi hên tâ’’.

Tung inâi châ Vi ƀan kong pơlê Gia Lai khĕn kơdeăn hơnăm 2022, nâ Rơ Čom H’Sao kot mâ hơnăm 1985, ối a pơlê Blang 1, cheăm Ia Dêr, tơring Ia Grai cho kuăn pơlê pêi chiâk ki kơhnâ rơkê tiô môi túa pêi krê xêh, mê cho  tơkŭm pêi tro pơla pêt ƀă têng uâ pơliê pro ƀă hlối tê.

Nâ H’Sao ăm ‘nâi, xuân môi tiah vâi krâ nhŏng o mơngế Jarai ki ê a pơlê Ƀlang há, hdrối nah nâ xuân lăm mung liăn, pêt kơphế, păn chu. Hơnăm ki mơhúa châ liăn hrê ôh tá kâi tâi, troh hơnăm ki ôh tá mơhúa trâm pá krí dêi plâi tê xo dêi liăn ôh tá bê vâ hrê. Tŭm tơdroăng hiăng pơ’lêh hlối sap ing nâ khên tơnôu rôe kơmăi uâ báu, po tíu uâ kế kâ ki vâ chĕm mơnăn păn ƀă phon.

“Apoăng, ngin xuân ôh tá ai liăn vâ pêi cheăng. La tơmiât nhên ƀă pêi tâi tiô ivá tơná. Troh nôkố, hiăng hlo tiah kố phiu ro ‘nâng. Ai ngoh nâ o, nôu pâ veăng kum nếo môi ngế pêi môi iâ tơdroăng cheăng, ki hên mơngế tung rơpŏng hngêi tê kum vâ ai liăn ‘no pêi cheăng. Ing mê, a kum vâi ngoh o, nhŏng o tung hdrông hdrê ai cheăng pêi ƀă pêi lo kơxô̆ liăn tơniăn. Púi vâ tung la ngiâ ah ai hên mâu vâi ngoh nâ o ki ê xuân mơ-eăm pêi cheăng tâi ivá vâ pro pơxúa ăm on veăng rơpŏng hngêi tơná’’.

Tiô pôa Phạm Nhuần – Kăn phŏ hnê ngăn Khu pêi chiâk kong pơlê Gia Lai, sap hơnăm 2017- 2022, tâng riân rêm hơnăm, khu kuăn pơlê pêi chiâk deăng rêm râ a kong pơlê Gia Lai tối ai lối 62.000 ngế kuăn pơlê pêi chiâk kơhnâ rơkê. Mê cho mâu ngế kum mơhnhôk pêi chiâk, tơ’noăng tung pêi chiâk châ vâi ô eăng lâp kơpong tung thôn ki rơkê ‘nâi pơ’lêh túa cheăng kâ, pơ’lêh hdrê loăng pêt mơnăn păn; tơbleăng mâu túa pêi chiâk tê mơdró rơkê pơxúa tơ-ƀrê. Ing mê, veăng mơhnhôk hên ngế vâ tơ’noănng pêi chiâk, mơhnhôk kuăn pơlê rơtế mơ-eăm tơkâ luâ xơpá, mơnhông tơná vâ pro kro mơdrŏng.

Pôa Nhuần ăm ‘nâi, tung pơla nôkố, kuăn pơlê pêi chiâk ki rơkê thế ‘nâi xúa pêi mâu tơdroăng tá kih thuât ƀă rơkê tung pêi pêt rak ngăn ƀă hlối ‘nâi tí tăng kơchơ tê mơdró, xúa pêi cheăng tiô túa nếo châ pơxúa môi tơdroăng pêi cheăng kŏng ngê̆ kơxô̆ mê nếo châ vâ veăng pêi kân luâ tâ nếo tơdroăng ki pro pơxúa tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng. Xua mê, Khu kuăn pơlê pêi chiâk deăng rêm râ a kong pơlê dế ai mâu tơdroăng pêi pro ki pơxúa khât, rơtế ƀă tơdroăng mơnhông dêi kuăn pơlê tung kong pơlê.

“Rêm hơnăm, khu kuăn pơlê tí tăng séa ngăn tơdroăng púi vâ dêi kuăn pơlê. Mâu tơmeăm kal vâ tung pêi chiâk, tê tơmeăm pêi lo ing chiâk, tơdroăng mơjiâng pro tơmeăm, inâi tơmeăm, tơdjêp ƀă tơdroăng mơjiâng tơmeăm pêi lo, inâi tơmeăm, tơdjêp ƀă tê tơmeăm pêi lo ƀă hía hé. Nôkố, khu mâu ki pêi chiâk kal rơhêng vâ hên tơdroăng. Ngin ai tiô púi vâ, krếo mâu ngế cheăng tối tơleăng ki rơkê hnê ăm’’.

Ƀă tơdroăng mơ-eăm ôh tá vâ tơná hmếo kơtiê, hrâ mơnguâ, ing ivá tơná mơ-eăm pêi cheăng kơhnâ vâ pro kro mơdrŏng, rơpâu ngế kuăn pơlê ki pêi chiâk a Gia Lai dế ôh tá la lâi pơtê ki mơ-eăm, hriâm ing dêi rơpó ing mâu ki ê, veăng mơjiâng dêi Gia Lai chiâng kong pơlê rế ton rế mơnhông tơƀrê.