Drêng pôm ló phá tơ-ê tâ pôm... pơlê
Thứ hai, 15:12, 15/04/2024 Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng – Tung pơla kố, mơngế pêt pôm ló a kơpong Tây Nguyên dế trâm pá ó xua yă rôe lối chu rơpâ. Kơtăn kố ai 6 khế, yă tê 1 tâ̆n pôm ló a kơlo 23 rơtuh liăn, nôkố bu ối 1/5. Xuân pêt pôm ló, la pakĭng pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, Kŏng ti tơlo liăn cheăng Sweet Potatoes hơniâp ro ƀă dêi hnoăng cheăng tơná, kơnôm pêi pro dâi khât ing roh po pông tơnêi, rah pêt hdrê pôm troh a tơdroăng mơ’no tê a kơchơ.

Lôi túa ki rơkê tơtro tiô khôi vâi krâ nah "Pêt pôm ló a tơnêi nếo kố pêi lo châ hên tâ", kơpong pêt kân rơdâ 80 hectar a kơpong pakĭng pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak dêi Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó Sweet Potatoes cho kơpong tơnêi hiăng hơpok xua ngế pơkuâ tơnêi nah ăm mâu khu tơrŭm cheăng, ngế krê mung pêt pôm ló tung hên hơnăm. Rơnó apoăng kŏng ti pêt kơxái pôm ló a kơpong tơnêi kố, hên ngế tô tuăn tối kô ôh tá hơpok lĕm, hên pơreăng. Mê Sweet Potatoes hiăng pêi châ tơƀrê. Hdrối nah, mơngế pêt pôm ló a Tây Nguyên pêi lo châ 30 tâ̆n/ha hiăng mơhúa. Laga kơdrum pôm ló dế lâk dêi kŏng ti châ troh lối 50 tâ̆n/ha.

Tiô pôa Bùi Quang Sáu, pơkuâ kih thuât a kơpong pêt mơjiâng tơmeăm kố, phá tơ-ê apoăng cho kŏng ti hiăng pro tơnêi hơpok ƀă hưh cơ vi sinh; tối troh cho xúa hdrê loăng plâi ai xiâm kối cấy mô thuần chủng, tôh trếo pro kân lĕm tiô rêm hneăng mơnhông dêi kơdrum loăng plâi. Pakĭng kơ'noăng pôm tá hâi lâk, hlá ngiât, kơtô, ôh tá ai hdrong kâ, pôa Bùi Quang Sáu tối ăm ‘nâi, ƀă troăng pêt mơjiâng tơmeăm dêi tơná, kú 2 hơnăm kŏng ti pêt châ 3 rơnó pôm ló, rơnó kơ’nâi pêt lo châ hên tâ rơnó hdrối.

"Ngin hriăn plĕng tơdroăng trếo hơpok lĕm dêi tơnêi pêt, ƀă hlối kơdê tâi tâng mâu kơmeăm kâ ‘nhê tung tơnêi vâ pêt. Klêi kơ’nâi tơdroăng pơchoh tơnêi ƀă pơchoh tơnêi tung 2 khế. Mơnhên mê cho tŭm trếo ki lĕm, ôh tá ai xếo pơreăng mê ngin nếo pêt. Pakĭng hdrê ki tro lĕm, tơdroăng pơchoh tơnêi, trếo hơpok lĕm tơnêi cho kal khât nếo pêi lo châ hên môi tiah nôkố’’.

Pôa Mai Duy Khương, Kăn pơkuâ Mơnhông kơchơ mơdró dêi Kŏng ti tơlo liăn cheăng Sweet Potatoes mơnhên: Nôkố pôm ló a mâu kong pơlê kơpong Tây nguyên bu rak pôm drêh tung kong prâi tiah hmâ klêi kơ’nâi lâk sap ing 15 – 20 hâi. Laga pôm ló dêi Kŏng ti kô rak ki lĕm tung 3 khế. Tơdroăng ki kố cho tơ’lêi hlâu ăm tơdroăng tê ngi kong têa ê ƀă troăng têa kơxĭ troh mâu kơpong têa kơpong châu Âu, Ả-rập.

"Ngin kĭ tơkêa ƀă Kŏng ti Toyota dêi kong têa Nhuk. Ngin kĭ hơp đong ăm tiô troăng tơmeăm ƀă kơlo yă ki hiăng ai hlâu. Tâi tâng mâu hơp đong tíu tê: tơmeăm, yă châ kok hdrối 12 khế hdrối vâ pêt. Nôkố pôm ló ngin dế pêt cho pôm ló Nhuk, hdrê cho Beniazuma. Châ tiô pơkâ tê ngi kong têa ê ing troăng têa kơxĭ châu Âu. Kơchơ mơdró tiú tê dêi ngin cho tơniăn păng ‘nâng’’.

Pôa Đào Y Dương, Kăn pơkuâ Mơnhông tơdroăng tơkêa bro dêi Kŏng ti tơlo liăn cheăng Sweet Potatoes tối: Ki ôh tá châ tơƀrê nôkố dêi hên ngế pêt pôm ló a Tây Nguyên xuân môi tiah hên kong pơlê ki ê tung lâp tơnêi têa cho xua vâi hngăm ‘na troăng pêt mơjiâng môi tíu. Tá hâi xúa tơdroăng pro hơpok tơnêi tro tiô pơkâ, tơdrêng amê xúa hên pơkeăng rak vế hdrê kơchâi plâi pôm pro mâu ôa hdrong ki ai pơxúa ăm pôm ló tro kơdê. Tơdroăng kố chiâng pro troh tá pêi lo ƀă ki dâi lĕm pơrá ôh tá lĕm, ôh tá kâi tơxâng pơkâ rế hía rế kơtăng dêi kơchơ mơdró tê ngi kong têa ê, mê tơmối tung tơnêi têa xuân tô tuăn xua ki rơlối pơkeăng rak vế hdrê kơchâi plâi pôm.

Ing châ tơƀrê ‘na pêi lo, dâi lĕm tơmeăm, Kŏng ti tơlo liăn Sweet Potatoes dế ti tăng khu tơrŭm cheăng vâ po rơdâ ƀăng deăng tâk 500 ha tung hơnăm 2024 kố ƀă kô tâk rơpâu ha nếo tơxâng tŭm tơdroăng kal vâ dêi tơmối tung mâu hơnăm pơtối.

Pôa Đào Y Dương tối ăm ‘nâi, tơnêi pêt ƀă kong prâi a Dak Lak tơtro ƀă hdrê pôm ló Beniazuma Nhuk, kô pêi lo châ 90 tâ̆n/ha. Ki pá dêi kŏng ti nôkố cho ti tăng tơnêi achê dêi pó vâ pêt vâ tơ’lêi hlâu tơdroăng xúa kơmăi kơmok pơchoh tơnêi pro hơpok lĕm.

"Tung pêt mơjiâng ƀă tíu tê mê ngin cho tơniăn. Pêt mơjiâng xuân hiăng châ tơƀrê. Pói vâ khu râ kăn pơkuâ kong pơlê pro tơ’lêi hlâu ăm ngin ai tơnêi pêt tơniăn ing 400 troh 500 ha vâ tơniăn pêt mơjiâng tơmeăm’’.

 

         

Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC