Mơngế Rơteăng a Tu Mrông ƀă khŏm mơ-eăm pro kro mơdrŏng ing pêt loăng pơkeăng
Chủ nhật, 06:15, 11/02/2024 Khoa Điềm/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên Khoa Điềm/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Tu Mrông cho tơring ki xơpá ó dêi kong pơlê Kon Tum ai troh 95% pơ’leăng mâ mơngế Rơteăng. Mâu hơnăm achê kố pêi pro tiô troăng mơnhông pêt nhâ loăng pơkeăng, mơngế Rơteăng rế ton rế khên tơnôu tung pêi chiâk chôa ‘lâng hluăn kơtiê krá tơniăn ƀă pro kro mơdrŏng tơxâng ƀă tơmeăm khoăng ki hiăng ai ing tơnêi, kong ngo, pơlê xiâm kố.

Tung mâu hâi lo hơnăm nếo Giáp Thìn, ngoh A Linh, hngêi ối a pơlê Pu Tah, cheăm Măng Ri, tơring Tu Mrông xuân đi đo ai mâ a kơdrum pơkeăng kong Ngọc Linh dêi rơpŏng pá kơdâm kong ki ai xêh. Rơnó kố sâm Ngọc Linh dế hneăng ki koi rơnó hngíu bu u ối pôm, pá pêng cho mâu pung pêng a mâu kơtâ hlá hiăng phôk. Laga tiô ngoh A Linh, loăng châ koi rơnó hngíu mơngế pêt mê thế riu xua thế ối gâk ngăn vâ mơdât krêi, kơnái, rơtế ƀă hên kuăn kiâ kong xuân ‘nâi pơkeăng kong Ngọc Linh cho khu pôm ki lĕm ăm ivá.

Ƀă kơdrum pôm pơkeăng kong Ngọc Linh hên hơnăm phá tơ-ê dêi pó, kơxô̆ dâng 5.000 rơpâu xiâm ai nôkố, A Linh cho môi tung hên ngế pêi lo liăn châ rơtal liăn ing pơkeăng kong Ngọc Linh a tơring Tu Mrông. Hơ’muăn ‘na troăng prôk rơpŏng kơtiê pêt sâm Ngọc Linh dêi tơná, ngoh A Linh, tối ăm ‘nâi:

“Á mung 100 rơtuh liăn á rôe hdrê pơkeăng kong Ngọc Linh pêt. Mung mơ’no liăn pêt pơkeăng kong Ngọc Linh mê mơnhông mơdêk, châ tơƀrê tŏng kum tơdroăng rêh kâ ối hên tâ’’.

Ƀă mơngế Rơteăng a tơring Tu Mông, mơhé rêh ối rơtâ tá kơpong tíu mơhno pêt pơkeăng kong Ngọc Linh laga ôh tá tơ’lêi hlâu vâ chiâng pêt mâu loăng pơkeăng ki kơnâ liăn kố. Tô tuăn kân má môi ƀă kuăn pơlê cho yă tê hdrê pơkeăng kong Ngọc Linh kơnâ, dâng 100 rơpâu liăn ăm rêm pơ’leăng ƀă 300 rơpâu liăn môi xiâm 1 hơnăm. Drêng ai mâu tơdroăng tiah mê vâ kum kuăn pơlê ai ivá pêt loăng pơkeăng Ngọc Linh, khu râ kăn pơkuâ, rêm râ tơring Tu Mrông mơdêk tơdroăng pơtâng tối, mơhnhôk pơhlêh tơmiât ‘’xâu mung liăn’’, ‘’xâu chĕn’’ dêi mơngế Rơteăng.

Kơnôm tiah mê hên rơpŏng ối tung rơpŏng kơtiê hiăng loi tơngah mung liăn ƀă pêt chiâng pơkeăng kong Ngọc Linh. Ngoh A Sơn, môi tung mâu rơpŏng kơtiê khên tơnôu djâ troăng ahdrối tung tơdroăng mung Hngêi arak liăn kum rêh ối pơlê pơla 100 rơtuh liăn vâ rôe hdrê sâm Ngọc Linh, nôkố ai kơdrum pơkeăng kong Ngọc Linh dâng 3.000 xiâm, tối:

“Hdrê pơkeăng kong kơnâ ‘nâng. Apoăng mê xuân tô tuăn, xâu mung liăn rôe loăng pơkeăng xâu loăng pơkeăng hlâ mê á xuân xâu, laga on veăng má pơkâ cho athế mung yôh. Pơxiâm sap hơnăm má 4, má 5 ai pơ’leăng, tơdâng ai pơ’leăng 20 troh 30 pơ’leăng môi xiâm. Á tê pơ’leăng loăng pơkeăng, hdrê loăng pơkeăng châ liăn ing mê’’.

Kơnôm pơhlêh troăng tơmiât, troăng pêi, mơngế Rơteăng tối tơdjuôm, ki rơhêng vâ tối cho mâu rơpŏng kơtiê a tơring Tu Mrông, kong pơlê Kon Tum nôkố hiăng loi tơngah tung tơdroăng mung liăn pêt loăng pơkeăng tối tơdjuôm ƀă loăng pơkeăng Ngọc Linh tối krê vâ mơnhông cheăng kâ rơpŏng. Ƀă yă tê tung kơchơ mơdró dâng 100 rơtuh liăn môi kilô pơkeăng kong Ngọc Linh drêh tá pôm, hlá môi tiah nôkố, kơnôm loăng pơkeăng hên rơpŏng kuăn pơlê Rơteăng hiăng hluăn kơtiê krá tơniăn ƀă dế pơtối mơ-eăm pro kro mơdrŏng.

Pôa Trương Quang Tri, Kăn pơkuâ Ƀơrô tê mơdró tơring Tu Mrông, Hngê arak liăn kum rêh ối pơlê pơla kong pơlê Kon Tum mơnhên châ tơƀrê ing kơxô̆ liăn mung kum rơpŏng kơtiê pêt loăng pơkeăng:

“Troh nôkố tâi tâng kơxô̆ liăn chĕn ki mung ƀă pêt loăng pơkeăng tối tơdjuôm ƀă loăng pơkeăng kong Ngọc Linh tối krê vâ chê 100 rơtal liăn ƀă lối 1.000 ngế mung. Klêi kơ’nâi séa ngăn, mê kơxô̆ liăn mung xuân hiăng châ tơƀrê. Loăng pơkeăng kong Ngọc Linh xuân hiăng mơnhông lĕm tơdroăng rêh ối ăm kuăn pơlê mơnhông cheăng kâ mơ-eăm hluăn ing kơtiê krá tơniăn’’.

Têt Lo hơnăm nếo Giáp Thìn hơnăm kố hiăng ai tơ’nôm 562 rơpŏng, ki hên cho mơngế Rơteăng a Tu Mrông hluăn ing kơtiê krá tơniăn, phiu ro hơngui, tơdah Têt phâi hơtô, tŭm tâ. Pôa Võ Trung Mạnh, Kăn hnê ngăn Vi ƀan tơring Tu Mơrông tối ăm ‘nâi, kơnôm mơdriu tơmeăm ai ivá mơnhông pêt mơjiâng loăng pơkeăng, mơngế Rơteăng nôkố hiăng loi tơngah ƀă tơdroăng mơ-eăm hluăn ing kơtiê krá tơniăn ƀă pro kro mơdrŏng tơxâng ing hlái tơnêi, ngo ngối kong kế pơlê xiâm:

“Kuăn pơlê ôh tá to kơnôm to kơxô̆ liăn Tơnêi têa vâ mơnhông cheăng kâ rơpŏng. Ki má lối cho tơdroăng kuăn pơlê hiăng mung ing mâu kơxô̆ liăn mung ki ê, ing mâu kơxô̆ liăn pêi lo dêi rơpŏng vâ mơ’no liăn pêt pơkeăng kong Ngọc Linh. Kố cho tơdroăng pơhlêh troăng tơmiât, troăng pêi kân tung kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo’’.

Loi tơngah krá tơniăn troăng prôk hiăng rah, troh tâi hơnăm 2023 tơring Tu Mrông, kong pơlê Kon Tum hiăng pêt mơjiâng lối 2.300 ha loăng pơkeăng Ngọc Linh rơtế lối 1.300 ha loăng pơkeăng ki ê. Kố xuân cho tơdroăng pêi ki nhên dêi khu râ kăn pơkuâ, kuăn pơlê tơring Tu Mrông tung tơdroăng veăng kum kêi đeăng pơkâ pêi plah troh hơnăm 2030 Kon Tum cho kơpong pêt loăng pơkeăng ki hên dêi tơnêi têa.

Khoa Điềm/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC