Kum hok tro kơtiê kơpong tơkăng kong Ia Nan, Gia Lai troh hngêi trung
Thứ bảy, 06:00, 27/01/2024 Bùi Thị Hương Giang/VOV1 Bùi Thị Hương Giang/VOV1
VOV4.Xơ Đăng - Kơpong tíu tơkăng kong cheăm Ia Nan, tơring Đức Cơ, kong pơlê Gia Lai cho tơnêi tíu ki xơpá, tâi tâng cho kuăn ngo rêh ối. Xua tơdroăng cheăng kâ rêh ối kơtiê, kuăn pơlê ôh tá hlê plĕng, tơdroăng ăm kuăn ‘nĕng lăm hriâm a hngêi trung ối trâm hên xơpá. Pơla hdrối kô nah, rêm râ kơvâ cheăng, mâu khu, mâu tơrŭm cheăng, mâu mố đô̆i gak tơkăng kong hiăng tơrŭm ƀă hngêi trung, tơbleăng troăng rơhlâ kum mâu hok tro kơtiê kơpong tơkăng kong lăm troh hngêi trung.

Kpuih Trí, 10 hơnăm a pơlê Nú kuăn tê ing tơxĭn. O ối dêi ƀă jâ peăng nôu ki hiăng krâ ivá ôh pá hro xếo ƀă kơtiê ó khât. Tơdroăng tung la ngiâ dêi Trí ôh ti ‘nâi kô tiah lâi tâng ôh tá ai tơdroăng ki tŏng kum dêi mâu kăn ƀŏ, lêng đông mố đô̆i gâk tơkăng kong Ia Nan, Mố đô̆i gâk tơkăng kong Gia Lai:

Á hlo phiu ro khât drêng châ mâu vâi tăm xo păn roăng á. Mâu vâi tăm hnê ăm á hriâm, hnê á kâ, hnê á koi, hnê tơdroăng rêh ối rêm hâi athế rêh ối lĕm, krúa”.

Kpuih Trí bu 1 tung hên ngế o hok tro dêi hngêi trung râ má môi Kơpă Kơ Lơng ai tơdroăng rêh ối malối xơpá, châ Đông Mố đô̆i gâk tơkăng kong Ia Nan xo ro roăng. Ai o châ mâu vâi tăm, mâu vâi meh tơdah vêh troh a đông păn roăng, rak ngăn, ai o ki ‘nâ châ đông tŏng kum kơxô̆ liăn 500 rơpâu liăn rêm khế vâ tŏng kum ăm tơdroăng hriâm. Thiê̆u tă Rơ Lan Thức, Chính trĭ viên phŏ Đông Mố đô̆i gâk tơkăng kong Ia Nan ăm ‘nâi:

“Tíu pêi cheăng hiăng hbrâ rơnáu, tŏng kum tơdrêng ăm kuăn pơlê. Malối tíu pêi cheăng tơbleăng tơdroăng păn roăng kuăn đông mố đô̆i gâk tơkăng kong, túa pơkâ pêt kơchâi ngiât rơtế ƀă tơdroăng hok tro kâ koi ối pơtê la ai ngế ki chê̆m rêh, vo phái hơ-ui. Kăn ƀô̆ lêng xuân hlê, mơdêk hnoăng cheăng pôu râng, ôh tá xâu tơdroăng xơpá, tơbrêi, khŏm mơeăm pêi pro hnoăng cheăng ki châ pơcháu”.

Hngêi trung râ má môi Kơ Pă Kơ Lơng ai 371 ngế hok tro ing lâm 1 troh lâm 5, tâi tâng hok tro cho hdroâng kuăn ngo Jarai. A cheăm, kơxô̆ rơpŏng kơtiê hên, tung pơla ki hlê plĕng ƀă tơdroăng ki rơhêng vâ hriâm tâp dêi mâu vâi hdroâng kuăn ngo iâ. Tơdroăng rêh ối trâm hên xơpá chiâng tơdjâk troh tơdroăng ki hriâm tâp dêi mâu vâi o kuăn pơlê hdroâng kuăn. Cô yăo Trần Thị Nhung, cô pơkuâ hngêi trung tối: mâu hơnăm hdrối mê hía nah, hngêi trung ‘mâi mơnhông tơdroăng xơpá vâ mơdêk ki rơkê tung hnê ƀă hriâm. Xua hên rơpŏng lăm pêi chiâk ôh tá doh chôu vâ chiân dêi kuăn troh hngêi trung mê ki hên mâu vâi o hok tro athế prôk chêng troh a hngêi trung. Vâ tơ’lêi ăm tơdroăng ki hriâm tâp dêi vâi o hok tro, hngêi trung xoăng ăm hok tro khô̆i 1, khô̆i 2 châ hriâm a mâu hngêi trung ki bro a chê hngêi. Ƀă mâu vâi o ki hiăng kân tâ hriâm a hngêi trung ki xiâm. Hên vâi o rơpŏng ối hngế, mâu thái cô rơtế ƀă kăn ƀô̆ đô̆i mơhnhôk khu lêng dêi Đông Mố đô̆i gâk tơkăng kong Ia Nan troh rêm hngêi tơdah hok tro. Cô yăo Trần Thị Nhung ối ăm ‘nâi tơ’nôm, pakĭng chôu hnê nâl Tiếng Việt ki xiâm, rêm măng tĭng, hngêi trung ối po 2 rôh hnê tơ’nôm ôh tá xo liăn, tâi tâng hok tro pơrá châ hbru ăm mơéa chêh, kế xúa tung hriâm tâp vâ mơhnhôk vâi o troh hngêi trung, hâk vâ troh a lâm, ai ivá troh hngêi trung hriâm rêm hâi:

“Kum ‘na rơxế kơto, mơéa chêh, kế xúa tung hriâm tâp, yêp chêng khŏng vâ mâu vâi o troh hngêi trung. Apoăng hơnăm athế hbrâ mâu hlá mơéa chêh, kế tơmeăm xúa tung hriâm tâp. Tiô tơdroăng tơmiât dêi tơná ai 370 ngế o hok tro mê pin athế ‘măn kơdĭng to lâi ƀô̆ hlá mơéa chêh vâ mâu vâi o troh ăm mâu vâi o mung cho hok tro xo”.

A cheăm Ia Nan, tơring Đức Cơ, kong pơlê Gia Lai tung 7 – 8 hơnăm a chê kố, tâi tâng vâi hdrêng tung hơnăm châ troh hngêi trung hriâm. Mơeăm dêi hngêi trung rơtế ƀă mâu khu râ  pơkuâ, mâu khu lêng mố dodŏi gâk tơkăng kong hiăng kum tơdroăng troh hngêi trung dêi hok tro kơtiê kơpong kong a ‘ngêi kơdroh iâ tơdroăng xơpá.

Bùi Thị Hương Giang/VOV1

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC