Kơtăn ing pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột ai dâng 12 km vêh peăng mâ hâi lo pá hdroh, long Ea Kao, ối tung cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột cho tíu ki ôm  hyô châ ô eăng, tơ’mot hên tơmối ing kong pơlê ê ƀă tung kong pơlê lăm troh ngăn, ôm hyô kong kế, ngo ngối, long têa ki ngiât, hnăng lĕm, rơngiâp. Preăng ai ngế ‘nâi, tíu kố xiâm kối nah cho xua ing ivá kuăn mơngế mơjiâng pro ing tơdroăng ki kâng kơdât mâu têa kroăng, têa krông tung kơpong kố vâ kum ăm tơdroăng ki chiâng rơchôa têa vâ tôh ăm ƀăng klâng báu cheăm Hoà Xuân ki dâi lĕm.

Rơchôa kố châ mơjiâng pro klêi kơ’nâi pơlê kong krâm Ƀuôn Ma Thuột (nốkố cho pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột) châ tơleăng lĕm, Kih sư Nguyễn Quyền, ối a bêng Tân Lợi, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, drêng mê nah châ Khu xiâm ngăn ‘na Rơchôa-hno têa dêi tơnêi têa ăm thế lăm mot tung kong pơlê Dak Lak vâ pêi hnoăng cheăng. Pôa Nguyễn Quyền chôu vế dêi hnoăng cheăng roh mê nah: Á cho ngế ki hiăng vê hdró, chêh kơchuâ ƀă hnê tối ‘na tơdroăng mơjiâng rơchôa ki kố.

“Á châ pơcháu hnoăng cheăng hriăn plĕng vâ chêh kơchuâ, hdró, klêi mê, mơjiâng pro rơchôa têa ki ti lâi vâ bê tŭm têa vâ tôh tơbăng klâng. Hâi khế pơkâ thế pro bu ai dâng 2 hơnăm khŏm chiâng long, rơchôa ƀă hnối tơ’mot têa mot tung klâng báu dêi kuăn pơlê vâ ai báu phái. Roh mê nah cho hâi tơnêi têa pơxiâm châ tơleăng lĕm, xua báu phái cho kal má môi”.

Ing mâu tơmeăm khoăng ki hiăng châ chiâng pêi pro mê ki hên cho ing ivá dêi kuăn pơlê, mê troh nôkố Ƀuôn Ma Thuột hiăng ai hvêa chêng prôk rĕng ƀă rơdêi, ƀă hiăng chiâng kơphô̆ má 1 ối tung kong pơlê ƀă hiăng pêi pro mơjiâng hên mâu tơmeăm khoăng ki kah kân tơxâng tung kơpong ƀă tung lâp tơnêi têa. Troăng kân Võ Nguyên Giáp ki kuăn pơlê Ƀuôn Ma Thuột hmâ khĕn cho troăng kân Đông - Tây, hiăng châ pro kêi a mơ’nui hơnăm 2023 cho tơmeăm khoăng ki kân má môi dêi kong pơlê a kơpong kong ngo troh a chôu phut nôkố, tâi tâng kơxô̆ liăn ki mơjiâng pro mê ai lối 1 rơpâu 200 rơtal liăn. Tơdroăng ki po troăng kân mê hiăng tơdjêp tâi tâng mâu kơpong ki ối peăng mâ hâi lo troh peăng Hdroh dêi pơlê kong kơdrâm, po troăng prôk ki nếo tung mơjiâng pro hngêi trăng, troăng klông, ƀă xuân cho vâ po rơdâ troăng kân ăm kơphô̆ Ƀuôn Ma Thuột.

Plâ tung lối 8 hơnăm châ ngăn châ hlo ing tơdroăng ki mơjiâng tơmeăm, chôu phut kố, pôa Đặng Công Viên, ối a bêng Tự An, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột phiu niu drêng rêm hâi xuân ối prôk tơkâ luâ a troăng kân ki kố.

“Klêi kơ’nâi ai troăng kân kố, mê kuăn pơlê phiu ro hên ó khât. Tơdroăng kố hiăng djâ troăng ki teăng mâ ăm ngiâ meá ki kân rơdâ bâ phuâng, ƀă ki má péa nếo, ing mê ah kô pơtối mơdêk tơdroăng cheăng dêi pơlê kong kơdrâm xông tơtêk”.

Tơkâ luâ 49 hơnăm mơnhông, Ƀuôn Ma Thuột hiăng ai hên tơmeăm khoăng ki nếo, ing tơdroăng mơjiâng troăng prôk, tơdroăng ki mơ’no têa krúa, hyôh phôn, internet, troh a tíu xah ôm hêi, plông kân ƀă hên hĕng mâu tơmeăm khoăng túa lĕm tro ki nếo tung dế pơlê kong kơdrâm. Tuá ki po rơdâ kơphô̆ kố đi đo châ mơdêk; mâu tơdroăng hnê hriâm, pơkeăng khăm pơlât châ tŏng kum, mơ’no liăn cheăng. Ngiâ méa dêi kơphô̆ rế hía rế châ mơnhông rêm hâi, hnối tơdjâk troh mơdêk ‘na pêi cheăng kâ, pêi lo liăn ngân, kế tơmeăm, mơnhông tơdroăng rêh kâ ối dêi kuăn pơlê. Pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột ai tơnêi tíu ki rơdâ 37 rơpâu 700 ha, pơ’leăng mâ châ lối 380 rơpâu ngế, tâng vâ riân ngăn rêm ngế pêi lo châ 100 rơtuh liăn rêm hơnăm, tâk châ vâ chê 2 hdroh tâng vâ pơchông ngăn ƀă tơdroăng pơkâ tơdjuôm dêi lâp kong pơlê.

Châ hlo, châ ‘nâi nhên tơdroăng ki hơ’lêh dêi pơlê pơla, pôa Đỗ Thành Tài, cho mơngế rêh ối a kong têa Mih - cho môi ngế kuăn pơlê dêi pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột rơtế ai hâk tơngăm dêi pơlê Dak Lak tiah kố:

“Drêng á prôk ngi kong têa ê nah, kuăn pơlê a thôn, a pơlê ối trâm hên xahpá, khéa kho, tá hâi ai troăng prôk a thôn pơlê, nôkố á vêh a pơlê xiâm, hiăng hlo ai hên tơmeăm khoăng ki kơnía, kah kân, tơdroăng rêh ối kuăn pơlê hiăng tơtêk, tơdroăng pêi cheăng kâ, pêi lo liăn ngân kế tơmeăm xuân hiăng tơtêk hên, á ‘ló hâk phiu ó khât. Á tơxâng hâk tơngăm ‘nâng ƀă mơjo ‘nâng châ prếo vêh dêi a pơlê xiâm tơná, mơnhông pêi cheăng kâ ƀă veăng kum ăm pơlê pơla châ tơtêk tiah hâi kố”.

Hâk tơngăm ‘na hnoăng cheăng kăch măng khi khên tơnôu dêi hdroâng mơngế, nâ H’Hương Ƀkrông, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đoân Droh rơtăm Pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột  ai tối, khu rơxông nếo kong pơlê Dak Lak dế pơtối pêi ƀối tiô troăng prôk dêi pâ pôa, ngoh nâ, ƀă ivá ki rơdêi dêi kong ngo, pơtối châ mơdêk vâ pơtối pơkuâ ngăn a la ngiâ tung mơjiâng pơlê pơla.

“Koh mơnê mâu hnoăng ki kân dêi rơxông pâ pôa, ngoh nâ hiăng prôk hdrối mơjiâng tơdroăng hơniâp lĕm tơniăn krê, mê hâi kố, ƀă rơxông nếo hâi kố pơtối kơdo mơ-eăm pleăng tâi ivá tơná, pleăng dêi hiâm mơno tơná vâ veăng mơnhông, pơtối mơdêk hnoăng kring vế, rak ngăn Tơnêi têa tung chal nếo”.

A tơdroăng Mơgêi kơxô̆ 67, hơnăm 2019, ‘na “Mơjiâng ƀă mơnhông pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột troh a hơnăm 2030, hnoăng cheăng pêi pro troh a hơnăm 2045, Khu xiâm ngăn cheăng Kal kí hiăng pơkâ pêi pro tiô tơdroăng ki mơjiâng ƀă Mơnhông pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột chiâng Kơphô̆ ki xiâm dêi kơpong Tây Nguyên. Ing mê nah troh nôkố, pơlê kong kơdrâm xuân hiăng rĕng xúa ƀă pơkâ pêi pro mâu troăng hơlâ, túa cheăng ki rơkê ai tơdjâk troh ‘na kơvâ liăn ngân dêi tơnêi têa; xing xoăng hnoăng cheăng tơnêi têa tung kơvâ vê hdró; tơ’mot khu mơdró kâ mơ’no liăn cheăng; rah xo ƀă tơ’mot mơngế ki rơkê plĕng. Pôa Vũ Văn Hưng, Kăn hnê ngăn Vi ƀan pơlê kong kodrâm Ƀuôn Ma Thuột tối ăm ‘nâi, troăng hơlâ mơnhông pơlê kong kơdrâm tung la ngiâ kô tơkŭm rah xo, po rơdâ ivá cheăng vâ lêi tah lôi mâu tíu ki ối tơvâ tơvân, tíu ki ối trâm xahpá tung pơla mơnhông mơdêk; pơtối mơnhông mâu ivá cheăng, ki rơkê ƀă hnối tơ’mot ivá cheăng ăm pơlê kong kơdrâm; tơdrêng amê, kơdo mơ-eăm mơjiâng, pêi pro klêi tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê nếo ki a’ngêi luâ tâ nôkố.

“Tŏng kum mơ’no liăn vâ mơjiâng pro mâu tơdroăng tơkêa bro ‘na troăng prôk, tung mê, tơkŭm pêi pro klêi mâu hlá mơ-eá ki pơtrroh ăm khu râ xiâm, vâ ‘mâi rơnêu, mơjiâng pro troăng prôk. Pakĭng mê, pâ thế mâu khu râ, kơvâ cheăng xiâm kô mơ’no liăn ngân vâ mơjiâng troăng peăng mâ hâi lo dêi Ƀuôn Ma Thuột vâ khoh thăm rế ai hên troăng hơlâ prôk tâ tá pơlê kong kơdrâm, kơdroh tơdroăng ki hâ ho rơxế, kuăn mơngế prôk lăm tung dế kơphô̆. Pơtối ‘mâi rơnêu troăng prôk a tung lâp lu pơlê kong kơdrâm, tung mê ai tá tơdroăng pêt mơjiâng loăng drêh, mâu hang lơng kĭng troăng, tíu xah ôm hêi, tíu pêt reăng ƀă pêi pro klêi mâu hnoăng cheăng dêi 3 to cheăm ki u ối tung mơjiâng Thôn pơlê nếo ƀă thăm mơdêk pro Thôn pơlê tiô túa ki nếo hơnăm 2024”.

Ƀuôn Ma Thuột hâi kố hiăng ai hên hvêa chêng prôk ki hơ’lêh, ing mê, chôa mơjiâng chiâng kơphô̆ ki ngiêt - krúa lĕm. Rơtế ƀă tơdroăng ki tŏng kum dêi Đảng, Tơnêi têa, tơdroăng ki môi hiâm mơno, tơrŭm dêi lối 40 hdroâng kuăn ngo ki rơtế rêh ối, Ƀuôn Ma Thuột hâi kố dế kơdo mơ-eăm mơjiâng vâ chiâng kơphô̆ ngiât lĕm-kong kế-rơkê plĕng-rak khôi hmâ, khŏm mơ-eăm chiâng Kơphô̆ xiâm dêi kơpong Tây Nguyên.