, kố cho troăng prôk tiô luât ki kal vâ kong pơlê pơkâ mâu troăng hơlâ mơnhông pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla, tơ’mot mơ’no liăn cheăng, mơdêk mơngế, kế tơmeăm, pêi pro tro tiô hiâm mơno pói rơhêng vâ ‘na cheăng kâ Dak Lak a khu 25 to kong pơlê ối má môi tung lâp tơnêi têa a hơnăm 2050. Hương Lý-Ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jíu Việt Nam a kơpong Tây Nguyên ai ƀai chêh tối “Dak Lak pói tơngah kô mơdêk rơtế ƀă hơnăm prếo”.
Hâi lơ 30 khế 12 hơnăm 2023, Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh hiăng kĭ pơkâ pêi pro tơdjuôm kong pơlê Dak Lak hneăng hơnăm 2021 – 2023, tơmiât pêi troh hơnăm 2050. Tiô pơkâ pêi, hơnăm 2030 kong pơlê Dak Lak chiâng tíu troh ki má môi, hâk vâ tơmối troh ôm hyô tung tơnêi têa ƀă lâp plâi tơnêi; pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột cho tíu mơnhông mơdêk dêi kơpong Tây Nguyên, mot tơrŭm ƀă tơdjêp tiô troăng po ƀă kơpong ƀă lâp plâi tơnêi; mơdêk pơhlêh tơdroăng cheăng kâ tiô troăng ki rơkê, mơdêk tơdroăng ki krá tơniăn tung mơnhông mơdêk.
Tung mê, mơ-eăm rơdêi tơtêk tơdâng rêm hơnăm hneăng hơnăm 2021 – 2030 cho 11%/hơnăm; GRDP tơdâng rêm ko mơngế troh hơnăm 2030 châ lối 130 rơtuh liăn. Mâu pơkâ pêi kố châ mơnhên tơtro tiô tơdroăng kơ-êng ing hên ngế rơkê, ngế cheăng khoa hok, khu râ kăn pơkuâ khu cheăng, kơvâ cheăng, kong pơlê ƀă mâu râ kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo tung kong pơlê. Pôa Võ Ngọc Tuyên, Kăn pơkuâ Khu pơkâ túa cheăng – Mơ’no liăn cheăng kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi:
“Pơkâ pêi kong pơlê Dak Lak mơhno tơdroăng châ tơƀrê dêi tuăn ngôa rơkê khu pú hên, hiâm mơno pôu râng hnoăng cheăng dêi khu cheăng kal kí ƀă kuăn pơlê tung kong pơlê. Má péa, kô chiâng vâ tối pơkâ pêi kong pơlê Dak Lak roh kố châ tơkŭm po inhên, krá tơniăn, pêi tiô mâu troăng prôk la ngiâ dêi tơnêi têa, hriăn plĕng tơmâng xo ai rah xo túa ki rơkê tơtro lâp plâi tơnêi ƀă tơnêi têa. Xúa tơtro ƀă tơdroăng ki ai khât nôkố dêi kong pơlê ing mê xúa tơtro mâu tơmeăm ki ai hlâu ƀă tối hdrối mâu tơdroăng pơloăng mơnúa tung la ngiâ. Ing mê, pơkâ hnoăng cheăng vâ ai troăng tah lôi mâu tơdroăng pá puât vâ pêi pro lĕm tro tơdroăng pơkâ pêi’’.
Tơmiât pêi troh hơnăm 2050, Dak Lak chiâng kong pơlê ai tíu kong prâi ai loăng pơlái kong kế lĕm, khôi túa tro, tơdjêp tơmiât pêi rơkê, cho tíu troh ki hâk vâ, tơxâng rêh ối. Xông mơ-eăm tung khu 25 kong pơlê mơnhông mơdêk krá tơniăn ối má môi lâp tơnêi têa. Pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột cho “Pơlê kong kơdrâm kơphế lâp plâi tơnêi’’, tíu xiâm kơdrâm kuăn pơlê rêh ối tê mơdró kơpong , tíu xiâm mơhno khôi túa lĕm tro, rak vế hên hĭn sinh hok kơpong Tây Nguyên ƀă kơpong pái víu mơnhông mơdêk Việt Nam – Lếo – Kul, Tíu xiâm hriăn plĕng khoa hok ƀă kŏng ngê̆ pêi chiâk deăng lâp plâi tơnêi.
Vâ pêi chiâng tơdroăng kố, tiô pôa Vũ Văn Hưng, Kăn hnê ngăn Vi ƀan pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, tối:
“Ing pơkâ pêi dêi kong pơlê, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột kô mơdêk rĕng tơdroăng pơhlêh pơkâ pêi tơdjuôm pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tiô troăng hơlâ dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa hiăng ăm phêp. Tơdrêng amê tơkŭm pêi pro tiô Pơkâ 07 dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa ‘na xúa troăng pêi ki phá tơ-ê ƀă pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột a mâu tơdroăng tơkêa bro, tơmeăm ki kal hiăng tơbleăng Vi ƀan kong pơlê vâ tơbleăng Vi ƀan hnê mơhno má môi cheăng Đảng kong pơlê vâ ing mê kô pêi pro mâu troăng pơtối. Má péa, ngăn tiô pơkâ pêi tơdjuôm mê pơlê kong kơdrâm kô chêh inâi tơmeăm mơ’no liăn cheăng vâ tơbleăng kong pơlê djâ tung inâi mơ’no liăn cheăng tung pơlê kong kơdrâm kô ai thăm pơkuâ tơnêi tơníu, mơjiâng vâ pơkuâ lĕm tro mâu tơdroăng xiâm hiăng châ kĭ tung pơkâ pêi. Ing mê, pro tơ’lêi hlâu ăm mâu khu mơ’no liăn cheăng ƀă mâu tíu cheăng tơkŭm pêi pro pơkâ la ngiâ’’.
Tiô pôa Nguyễn Tấn Hà, Kăn phŏ hnê ngăn hnê mơhno má môi Vi ƀan kong pơlê Dak Lak, mâu pơkâ pêi plah ƀă tơmiât pêi ton xŏn tung Pơkâ pêi dêi kong pơlê cho xiâm kối kal kí, xiâm kối luât krá tơniăn po hên roh tơ’lêi nếo, tơdroăng pói vâ ăm tơdroăng mơnhông châ tơƀrê hôm, rĕng ƀă krá tơniăn. Vâ hbrâ tơdah mâu roh tơ’lêi, kong pơlê hiăng pơkâ 4 hnoăng cheăng xiâm, mê cho: vêh po mâu kơvâ pêt mơjiâng tơmeăm ing pêi chiâk deăng, kơmăi kơmok; mơjiâng tíu kơdrâm kuăn pơlê rêh ối; châ hlo, xúa tơtro tơmeăm ing kong kế; thăm tơdjêp kơpong, tơdjêp kong pơlê; ƀă 5 tơdroăng châ tơƀrê hôm mê cho: pơhlêh pro mơ-éa, tíu mơ’no liăn cheăng tê mơdró; tơdjêp troăng klông; mơjiâng, xúa khoa hok kŏng ngê̆ ƀă pơhlêh nếo tơmiât pêi rơkê; mơjiâng châ tơƀrê ki xiâm, tâi tâng ‘na mơnhông hnê hriâm, hnê mơjiâng ƀă khăm pơlât; mơjiâng hngêi trăng, troăng klông tơdâng tơ’mô, tiô rơxông nếo. Pôa Nguyễn Tuấn Hà tối ăm ‘nâi:
“Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh kĭ pơkâ pêi kong pơlê Dak Lak hiăng po mâu roh tơ’lêi mơnhông nếo ƀă mơnhên mâu ki kơnâ nếo ăm kong pơlê. Ing pơkuâ tơtro châ tơƀrê mâu tơmeăm khoăng tơnêi tơníu, loăng pơlái kong kế, tơmeăm tung kơdâm tơnêi, tơmeăm ing kong kế, tơmeăm ing têa ăm pơkâ pêi mơnhông krá tơniăn, tơtêk krúa lĕm kong prâi, kâi trâng ƀă kong prâi hơ’lêh, teăm tơdrêng ‘nâi mâu roh tơ’lêi hlâu tung tơnêi têa ƀă lâp plâi tơnêi, ki rơhêng vâ tối cho roh pơhlêh xúa kơmăi kơmok roh má 4 vâ ‘nâi troăng ki pơhlêh pêi cheăng xúa kŏng ngê̆ djâ Dak Lak mơnhông rĕng krá tơniăn mot tơrŭm ƀă mâu kong têa ƀă mơ-eăm to a râ a’ngêi nếo’’.
Tây Nguyên ai tíu pêi cheăng ton xŏn cho kal khât ‘na kal kí, cheăng kâ, khôi túa lĕm tro, cheăng lêng – gâk kring tơpui kâ ƀă kong têa ê ƀă lâp tơnêi têa. Tung mê, Dak Lak châ ngăn cho tíu xiâm dêi kơpong Tây Nguyên. A hneăng hôp tơbleăng pơkâ pêi kong pơlê Dak Lak nếo kố, môi xôh nếo Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa Trần Hồng Hà mơnhên, Dak Lak ai tíu ki kal, hên tơmeăm khoăng, ai khôi túa lĕm hên.
Pơkâ pêi kong pơlê Dak Lak cho môi kơteăng ki nhên troăng hơlâ kân dêi Khu xiâm kal kí a Pơkâ kơxô̆ 23 ‘na troăng mơnhông cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla ƀă tơniăn cheăng lêng, gâk kring kơpong Tây Nguyên troh hơnăm 2030, tơmiât pêi troh hơnăm 2045. Xua mê, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa Trần Hồng Hà pơkâ thế:
“Hnoăng cheăng apoăng dêi hnoăng cheăng pơkâ pêi mê cho tơdroăng kô rơtế mâu kong pơlê ki ê dêi Tây Nguyên vêh séa ngăn pơkâ pêi kơpong Tây Nguyên tơdroăng ki kố cho kal khât. Xua kô hlo tung ngiâ méa dêi Dak Lak tung tơrŭm tơdjêp pơla mâu kơpong ƀă dêi pó. Hlo tíu xiâm dêi Dak Lak a tung tơrŭm tơdjêp ƀă mâu kơpong a Tây Nguyên, ƀă mâu kơpong kân ki ê môi tiah kong tơbăng tơdế, peăng mâ hâi lo pá hdroh tơnêi têa lơ lâp plâi tơnêi môi tiah Kul ƀă mâu kong têa peăng mâ hâi lo pá hdroh châu Á ki ê. Rơtế ƀă tơdroăng mơnhông mơdêk dêi kơpong ƀă kơpong kŭn, tiô á kô mơjiâng môi Tây Nguyên ai tơmeăm ki má môi tơtêk rĕng’’.
Kô chiâng vâ tối, tơdroăng mơnhên, ‘nâi ƀă xúa lĕm tro mâu tơmeăm ki mơdêk, tơ’lêi hlâu rơtế ƀă pơkâ tâi tâng tơdjuôm dêi kong pơlê, Đảng ƀô̆, khu râ kăn pơkuâ, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo kong pơlê Dak Lak kô pơtối mơnhông ivá, hbrâ ivá pakong mơjiâng tơdroăng ki châ tơƀrê hôm ing “hơnăm Prếo 2025’’ djâ tơdroăng cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê tâk rơdêi, mơnhông rĕng ƀă krá tơniăn a troăng prôk nếo.
Viết bình luận