Tiô tơbleăng dêi kăn pơkuâ Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Gia Lai, hơnăm 2023, kong pơlê châ 14/21 tơdroăng pơkâ pêi klêi cheăng kâ rêh ối pơlê pơla, tơdroăng pêi pro mâu troăng hơlâ tŏng kum rêh ối pơlê pơla ƀă ngế ki ai hnoăng, rơpŏng châ tơnêi têa kum châ rak vế tơniăn, gâk kring tơkăng kong châ rak vế krá, tơniăn tung pơlê pơla tơniăn.

Laga, kong pơlê ối 7 tơdroăng pơkâ tá hâi pêi klêi tiô pơkâ, ki rơdêi mơdêk cheăng kâ tá hâi châ môi tiah tơdroăng tơngah, hnoăng cheăng tơ’mot ‘no liăn cheăng ối trâm hên xơpá, ối ai mâu tơdroăng tơvâ tơvân tung hnoăng cheăng pơkâ, chêl thiê̆n, gu mâu tơnêi, tâp kơđu tơnêi, tơdroăng tơbleăng mâu tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa ối hrá ƀă hên tơdroăng ki ê.

Vâ rak tơniăn pêi klêi mâu hnoăng cheăng cheăng kâ rêh ối pơlê pơla tung hơnăm 2024, Gia Lai pâ thế Chin phuh ƀă mâu khu xiâm kơvâ cheăng tŏng mâu tơdroăng tơvâ tơvân ‘na hên kơvâ cheăng, môi tiah: ‘mâi rơnêu tơdroăng pơkâ xúa tơnêi troh hơnăm 2025 tro ƀă tơdroăng ki ai khât a kong pơlê; mơjiâng liăn ngân tơnêi têa kơvâ khăm pơlât, tŏng kum tơdroăng tơvâ tơvân tung tơbleăng tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa; ăm tơbleăng bro troăng kân Plei Ku – Quy Nhơn tiô tơdroăng ki ‘no liăn cheăng tơdjuôm ƀă hên ki ê.

Tung kơvâ on tơhrik ki vêh ‘mâi bro, pôa Phạm Văn Binh – Kăn pơkuâ Khu ngăn cheăng kơmăi kơmok ƀă tê mơdró Gia Lai tối tơdroăng ki ai khât:

“Gia Lai ai ivá vâ mơjiâng bro 3000 MWp, la ivá ki vâ tah lôi bu châ 30 MWp, mê tơdroăng ki mơjiâng bro chiâng 10 hnoăng, tơdroăng pơkâ xúa châ 1 hnoăng chiâng on tơhrik tơnêi têa. Hơnăm 2020 ƀă 2021, kong pơlê xuân tơbleăng tơdâng tơ’mô hên hĭn 17 tơdroăng tơkêa on tơhrik ki vêh ‘mâi bro ƀă tâi tâng ki têi 1.200 MWp. Laga, pơla hdrối kố nah túa pơkâ on tơhrik 8 bu ai 604 MWp pơla hơnăm 2021 – 2030. Mê, tâng pơchông ƀă ki ai hlâu dêi kong pơlê gá iâ, kal ai tơdroăng tơmâng tŏng kum hen tâ ing tơnêi têa”.

A rôh pêi cheăng, teăng mâ Khu xiâm ngăn troăng prôk ƀă rơxế kơtâu, Khu xiâm râng liăn ngân, Khu xiâm ngăn kơmăi kơmok ƀă tê mơdró, Khu xiâm pơkâ ƀă ‘no liăn cheăng, Khu xiâm tơpui kâ, Vi ƀan Hdroâng kuăn ngo ƀă hên Khu xiâm ki ê xuân hiăng tơpui tối leăng, pêi pro nhên mâu tơdroăng pơkâ mơ’no, pâ thế dêi kong pơlê ối tung hnoăng pơkuâ; tơdrêng amê hlối tơmâng xo ƀă mâu tơdroăng ki kal tơkâ luâ hnoăng pơkuâ vâ tơkŭm, tơbleăng ăm Chin phuh rĕng ngăn, tŏng kum ăm kong pơlê.

Tơpui mơgêi rôh hôp, pôa Bùi Thanh Sơn, ngế xiâm tơpui kâ tối nhên: hơnăm 2024, Chin phuh mơ’no troăng “Tơrŭm kơtăng, khên tơnôu tơdrăng rơkê, hơ’lêh nếo, teăm tơdrêng tơƀrê”. Ing tơdroăng ki ai khât a kong pơlê, pơkâ thế kong pơlê xúa, pêi pro hơ’lêh chiâng túa pơkâ tơbleăng nhên. Tiah mê, kong pơlê kal tơkŭm tơbleăng kơtăng Pơkâ 23 Khu xiâm pơkuâ tơdroăng kal kí; tơbleăng túa pơkâ kong pơlê Gia Lai 2021 – 2020; hriăn ngăn mơ’no troăng hơlâ tŏng kum ăm kơpong Tây Nguyên; tơkŭm tơbleăng teăm tơdrêng mâu tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa; tơkŭm hơ’lêh chêh bro hlá mơ-éa, tŏng kum khu mơdró kâ mơjiâng bro tê mơdró. Pôa Bùi Thanh Sơn ngế xiâm tơpui kâ tối nhên:

“Á pơkâ thế 3 tơdroăng kal athế pêi cho: tơbleăng kơtăng mâu hlá mơ-éa hnê mơhno dêi Tíu xiâm Đảng Kuô̆k hô̆i Chin phuh pêi pro tơdâng tơ’mô tơƀrê tơdroăng cheăng tung la ngiâ mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla ƀă túa pơkâ 5 hơnăm. Tung mê malối ngăn nhuô̆m ƀă 3 rôh mơnhông tơƀrê tơdroăng cheăng tung la ngiâ ƀă 6 hnoăng cheăng ki kal 12 khu troăng hơlâ ki kan dêi Chin phuh mơ’no; rak tơniăn gâk kring kal kí tơniăn tung lâp pơlê pơla a kong pơlê, mơjiâng tơdroăng cheăng kâ tơniăn krê tro ƀă tơdroăng mot tơrŭm cheăng ƀă lâp plâi tơnêi trâu rơdâ, ai khât, tơƀrê. Ƀă má pái cho pêi pro kơtăng tơdroăng pơxâu mơdêk tơƀrê pêi pro mâu hlá mơ-éa luât, tơdroăng pơkâ dêi Kuô̆k hô̆i”.

Ngế xiâm pơkuâ pơkâ thế, hơnăm 2024, Gia Lai kal séa ngăn mâu tơdroăng, túa pơkâ dêi Chin phuh ƀă túa pêi pro “Kơtăng pôu râng hnoăng cheăng, hbrâ rơnáu teăm tơdrêng, mơdêk ki rơdêi tung tơmiât rơkê ƀă tơƀrê krá ton”; tơdrêng amê, mơnhên kố cho hơnăm ki kal pêi tơdrêng tung pêi pro mâu túa pơkâ mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla 5 hơnăm vâ tơkŭm pơkuâ, hnê mơhno.

Pakĭng mơhno mâu hnoăng cheăng ki kal ki kong pơlê Gia Lai kal tơkŭm pêi pro, pôa Bùi Thanh Sơn, ngế xiâm tơpui xuân pơkâ thế mâu khu xiâm, kơvâ cheăng, kơ koan Tơnêi têa tơdjâk troh pơtối tơmâng ngăn, séa ngăn mâu tơdroăng mơ’no, pâ thế dêi kong pơlê vâ tơkŭm tŏng kum; tơdrêng amê hlối ai mâu troăng hnê mơhno nhên vâ kong pơlê tơbleăng tơƀrê 3 tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa, mơnhông krá tơniăn on tơhrik vêh ‘mâi bro, kơmăi kơmok uâ pơliê tơmeăm, pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok, mơdêk tê mơdró tíu tơkăng kong, ôm hyô ƀă hên tơdroăng ki ê xuân môi tiah tŏng kum hriăn ngăn mâu troăng tŏng kum vâ mơnhông kơpong Tây Nguyên, tung mê ai kong pơlê Gia Lai.