Tung mâu hâi hiăng hluâ, a Tíu xiâm pêi cheăng tơnêi têa pro mơ-éa cheăng kâ rêh ối ƀă tơnêi têa Kơpong cheăng kâ Phú Quý đi đo ai mâu ngế ki pleăng hnoăng cheăng troh tŏng gum kuăn pơlê. Rơtế ƀă mâu ngế hơnăm ối nếo ki ê, Mai Nguyễn Anh Khoa, hok tro lâm 11A3, hngêi trung THPT Ngô Quyền dế hnê mơhno, tŏng gum kuăn pơlê kĭ, xúa tai khoăn định danh điê̆n tưh; pêi pro mâu mơ-éa tơnêi têa tung kŏng ngê̆,... Khoa tối ăm ‘nâi, o cho ngế ki pleăng hnoăng cheăng a kố 2 măng tĭng ƀă hiăng tŏng gum châ lối 10 hô sơ. Tơdroăng cheăng ôh tá pá laga pơkâ thế ai tơdroăng ki tơkŭm hên, tâng ôh tá pêi sap ing apoăng, mơdoh hên chôu.

‘’Ngin o kum mâu pôa, jâ chêh chư tung kŏng ngê̆, vâ ing hngêi arak liăn tŏng gum rêm khế. Ki hên tŏng gum mâu tơdroăng tơdjâk hô̆ khâ̆uh, mơnhên thế ai rơpŏng kơtiê lơ ôh vâ châ tŏng gum ing kơpong cheăng kâ’’.

Mơnhên hneăng apoăng dêi tơdroăng xúa pêi cheăng khu râ kăn pơkuâ 2 râ kô trâm mâu tơdroăng pá puât, xua mê, khu râ kăn pơkuâ kơpong cheăng kâ hiăng hlê plĕng trâu rơdâ ƀă mơjiâng tơdroăng môi tuăn hên tung pêi pro. Pôa Đỗ Thái Dương, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng ủy Kơpong cheăng kâ Phú Quý tối ăm ‘nâi, troh nôkố kơpong cheăng kâ hiăng tơniăn khu pêi cheăng ƀă kô kêi đeăng khu pêi cheăng tơnêi têa, ki má lối cho mâu tíu ki tá hâi ai mơngế pêi cheăng, tá hâi tŭm. Kơpong cheăng kâ tơniăn mơjiâng khu pêi cheăng iâ tơtro mơngế, pêi cheăng châ tơƀrê; rêm kăn ƀô̆, kŏng chưk thế cho ngế ki kum gâk kring kuăn pơlê.

‘’Môi tơdroăng ki xiâm dêi kơpong cheăng kâ cho mơjiâng môi khu kăn ƀô̆ ki lĕm, rơkê vâ pro xiâm kối ăm mâu hơnăm pơtối, mơnhông kơpong cheăng kâ tung la ngiâ’’.

Kơpong cheăng kâ Phú Quý mơnhên, cheăng kâ pơtối rak hnoăng ki xiâm, ƀă ôm hyô, tê mơdró - tê tơmeăm ki vâi kal vâ rôe. Mơ-eăm troh hơnăm 2030, pêi lo liăn pơ’leăng mâ mơngế châ 77 rơtuh liăn, tâng pơchông ƀă hơnăm 2025 tâk 1,22 xôh; Kơxô̆ ká xi xŏng châ 30.000 - 35.000 tâ̆n/hơnăm... Troh nôkố, tâi tâng kơpong cheăng kâ ai 1.740 toăng tuk ká ƀă 7.566 ngế pêi cheăng, tung mê,  ai 634 tuk ká ivá sap ing 90CV tơngi klêng. Môi khu tơnăng ká pêi cheăng châ tơƀrê, ƀă tŏng gum, tŏng xo ƀă gâk kring hnoăng pơkuâ tê kơxĭ rơlố.

Kơpong cheăng kâ nôkố ai 1 tíu rơnêu tuk, 4 tíu mơdró kum parŏng; Kơno tuk ki hngăm pá kơdâm 1.000 tâ̆n, ai ivá pơto 150 to tuk ká; kơpong tot hmuâ khiá mơhot châ mơ’no liăn kêi đeăng (hneăng má 2), tâi tâng kơlo liăn mơ’no lối 446 rơtal liăn. Nếo achê kố, séa ngăn mâu tơmeăm a rơlốu Phú Quý môi tiah: kơpong tot hmuâ khiá mơhot; tíu mơjiâng tơmeăm hbrâ mơdât rơheăng tơnêi kĭng têa kơxĭ Peăng kơnhŏng rơlố. Pôa Hồ Văn Mười, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi:

‘’Tiô á pơkâ dêi Khu xiâm pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê hdrối nah nôkố cho Khu xiâm pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng ƀă Kong prâi pơkâ mơjiâng kơno kố cho kal khât. Pakĭng tơdroăng hbrâ ví kong mêi khía mơhot ăm rơpâu toăng tuk ká drêng ai tơdroăng ôh tá tơniăn khía mơhot mot mê kố cho kơno ki chiâng pêi pro hên tơdroăng kum ăm tơdroăng mơnhông cheăng kâ tê kơxĭ’’.

Ƀă hên ki pơxúa tung tơnăng ká, păn mơnăn, rôe ƀă pro ká xi xŏng, Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh hiăng kĭ Tơdroăng tơkêa bro mơjiâng rơlố Phú Quý chiâng Tíu xiâm xúa, mơdró tơmeăm ki kum parŏng tơdroăng tơnăng ká xi xŏng, hlối ti tăng tŏng xo mơngế hliăng tiâ a têa kơxĭ. Pơkâ xiâm dêi Tơdroăng tơkêa bro, troh hơnăm 2030, mơjiâng rơlố Phú Quý chiâng Tíu xiâm xúa, tơdroăng gum parŏng tơnăng ká xi xŏng, hlối ti tăng tŏng xo mơngế hliăng tiâ a têa kơxĭ dêi kơpong ƀă lâp tơnêi têa.

Xông tơpui a Hneăng hôp Đảng ƀô̆ Kơpong cheăng kâ Phú Quý roh má I, hneăng hơnăm 2025 – 2030 pơla kố nah, pôa Y Thanh Hà Niê Kdăm, Kăn cheăng tung Tíu xiâm Đảng, Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng Lâm Đồng tối rơdêi, mơjiâng kơpong cheăng kâ Phú Quý mơnhông mơdêk ó rơdêi, tơdjêp krá tơniăn pơla mơnhông cheăng kâ ƀă tơniăn gâk kring tơnêi têa, gâk kring ƀă cheăng kâ, cho xiâm kối tŏng gum parŏng krá tơniăn ăm rơlố Trường Sa. Kơpong cheăng kâ ai mâu kơvâ cheăng kâ mơnhông mơdêk, ki má lối cho xúa, pro tơmeăm ká xi xŏng, tê mơdró - pêi pro tơdroăng tŏng gum parŏng tơnăng ká xi xŏng kơpong Đông Nam Tơnêi têa ƀă tơmiêt troh dêi kơpong Đông Nam Á; mơnhông mơdró tuk pơto tơmeăm têa kơxĭ, hlối rak vế kong prâi ƀă ôm hyô krá tơniăn. Pôa Y Thanh Hà Niê Kdăm pơkâ:

“Ƀă mâu ki tơ’lêi hlâu, tơmeăm ki ai hlâu ƀă ki lĕm dêi tơná, Phú Quý hiăng mơhnhôk châ kơxô̆ ki hên mâu kuăn pơlê hơnăm ối nếo ing tíu kơdrâm kuăn pơlê rêh ối kân troh vâ rêh ối, pơxiâm tăng cheăng pêi rơkê, xuân môi tiah pêi cheăng ing hơngế tung hên kơvâ. Kơpong cheăng kâ kal tơmâng, pro tơ’lêi hlâu, tơniăn hngêi trăng troăng klông ƀă xúa tơtro mơngế pêi cheăng kố, teăm tơdrêng troăng mơnhông nếo dêi mâu tíu rơlố, mơdêk hiêm mơno pơhlêh nếo, tơmiât pêi rơkê dêi tá kơpong cheăng kâ’’.

Tung chal xông rơdêi dêi hdroâng kuăn ngo, Phú Quý dế pơtối mơnhông ivá, hbrâ ivá pakong vâ mơjiâng tơxâng cho tíu xiâm cheăng kâ têa kơxĭ, mơnhông mơdêk rĕng, krá tơniăn, chiâng tíu kơdrâm kuăn pơlê rêh ối khu IV a hơnăm 2025.