Hâi mơ’nui măng tĭng, đảng viên Y Bleng, kuăn ngo M’Nông, môi ngế lêng hơnăm hiăng krâ ƀă krâ pơlê dêi pơlê 9, cheăm Dak Ndrô, tơring Krông Nô rơtế ƀă khu rak ngăn pơlê lăm pôu tơrêm rơpŏng tung pơlê. Ing mê, pôa ƀă khu rak ngăn pơlê hnê, tối ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê thế mơ-eăm kơhnâ pêi cheăng kâ, pơ’lêh tuăn tơchĕng tơmiât tung pêi cheăng kâ. Pôa Y Bleng krâ pơlê ăm ‘nâi, tung pơlê ai 5 ngế đảng viên, 5 rơpŏng chía kro kô rơtế veăng kum môi rơpŏng kơtiê. Vâi veăng hnê kum mâu rơpŏng mơnhông cheăng kâ, ing tơdroăng veăng kum hdrê pêt, hdrê păn, hnê túa pêi chiâk deăng... lăm tăng tíu tê tơmeăm pê lo.
Mâu rơpŏng kuăn pơlê hlối châ vâi hnê pêi cheăng, mơhno tơdroăng cheăng pêi, hlối ai tơmeăm veăng kum, hlối mơhnhôk kuăn pơlê mơ-eăm pêi cheăng vâ châ tơƀrê. Ki xiâm dêi pơlê cho klêi kơ’nâi 3 hơnăm kô veăng kum mâu rơpŏng kuăn pơlê hluăn ing kơtiê krá tơniăn. Pôa Y Bleng tối:
“Nhŏng o thế hnê tối dêi rơpó, mơhnhôk dêi rơpó pêi cheăng, hnê kuăn pơlê thế môi tuăn dêi rơpó, mơnhông cheăng kâ. Ôh tá xê to mâu lêng hơnăm hiăng krâ môi ngế ôh, ngế lêng hiăng krâ hnê mơhnhôk kuăn pơlê, xuân môi tiah lăm séa ngăn rơpŏng kơtiê, đi đo môi tiah mê. Ngế ki lâi xơpá tâ xuân thế tơkŭm mơhnhôk dêi rơpó, nhŏng o kro mơdrŏng ai tơmeăm thế kum ăm rơpŏng ki mê’’.
Hâi lơ 23/3 kố, kong pơlê Dak Nông tơkŭm po leh tơbâ 20 hơnăm mơjiâng, xuân cho hâi leh tơbâ 49 hơnăm châ tơleăng lĕm Gia Nghiã, kong pơlê Quảng Đức (ton nah). Mơnhên ăm hlo ki hơ’lêh tơƀrê dêi pơlê kong kơdrâm Gia Nghiã, đảng viên, pôa Điểu Đi krâ pơlê Bu Prăng 2, ối chôu pâ mâu hâi pêi cheăng pro ngế ki tơpui tơno djâ mơhno troăng, prôk to ngo, tơkâ kong, rak mơhno troăng ăm kăch măng kơpong đông tơkăng kong Quảng Trực, Tuy Đức.
Pôa tối, a rơxông tơplâ tro khu xâ kơ’nêh ƀom, tơplâ ó khât, la kuăn pơlê xuân ối mơ-eăm pêi chiâk, ối dêi a pơlê, môi tuăn tiô Đảng, tiô kăch măng, Tơnêi têa môi tuăn tơrŭm dêi rơpó, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê rế ton rế phâi tơtô, pơlê cheăm a tíu tơkăng kong rế pơ’lêh tơrêm hâi, pôa Điểu Đi thăm loi kơ hnoăng pơkuâ dêi Đảng:
“A rơxông tơplâ nah rơtế ƀă kăch măng tơplâ kring gak tơnêi têa kố. Drêng tơnêi têa hiăng châ tơleăng lĕm mơ-eăm cheăng kâ, mơjiâng dêi pơlê pơla. Ƀă hnoăng cheăng cho đảng viên, ngế ki kuăn pơlê pâ nhoăm mê ngin xuân thế hnê tối kuăn pơlê pơtối mơ-eăm cheăng kâ, mơnhông tơdroăng rêh ối hlối kring tơniăn pơlê cheăm tíu tơkăng kong kố”.
Hâk tơngăm châ rêh a pơlê xiâm Dak Nia (pơlê kong kơdrâm Gia Nghiã), cho tíu ki ai Tíu tơbâ tơnêi têa ki kal - cho tíu ki hơnăm 1960 nah Đoân B90 a peăng Kơnhóng ƀă Đoân C200 a peăng Hdroh tơpui tơno tối ăm dêi rơpó, pro troăng kân Hồ Chí Minh mê nah, pôa K’Sung, kăn phŏ hnê ngăn Chi ƀô̆, ngế pơkuâ pơlê Ting Wel Đơm, thăm rế phiu ro drêng hlo tơdroăng rêh ối dêi pơlê rế mơnhông tơ-brê:
“Tung rơxông tơplâ nah, ƀă mâu kuăn ngo a kố đi đo loi kơ Đảng. Ta troh nôkố, kuăn pơlê xuân ối loi kơ troăng rơhlâ dêi Đảng, Luât tơnêi têa, đi đo môi tuăn vâ rak tơniăn hơniâp lĕm nôkố ƀă đi đo tơrŭm môi tuăn vâ mơnhông cheăng kâ rế tơƀrê, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê rế tơtê, mơnhông kuăn pơlê kro mơdrŏng, tơnêi têa rơdêi’’.
Pơtối rak vế pêi hnoăng cheăng đảng viên, ngế kuăn pơlê pâ nhoăm tung hdroâng kuăn ngo, luâ 20 hơnăm mơjiâng (klâ ing kong pơlê Dak Lak ton nah) kong pơlê Dak Nông đi đo rak tơniăn kal kí, mơnhông rơdêi cheăng kâ rêh ối. Hơnăm 2020, Dak Nông hiăng hluăn ing kơtiê, ƀă nôkố dế mơ-eăm vâ mơnhông kong pơlê xông tơƀrê dêi kơpong Tây Nguyên.
Ing mâu tơdroăng púi vâ nôkố, hơnăm 2013, Khu kăn Đảng kong pơlê Dak Nông pơkâ tơdroăng Tơkêa bro 05 ‘na mơjiâng khu ki xiâm tung kơpong kuăn ngo. Troh nôkố, mâu ki kố ai vâ chê 500 ngế, châ hbrâ ‘na troăng rơhlâ dêi Đảng, Luât tơnêi têa, hnê mơhnôk kuăn pơlê pêi cheăng tung tơdroăng rêh ối nếo nôkố. Ing mê, vâi hbrâ, mơ-eăm pêi tro hnoăng cheăng tăng ‘nâi plĕng tơdroăng púi vâ dêi kuăn pơlê, teăm tối mâu tơdroăng ki ếo hlo a pơlê cheăm vâ ai troăng hnê pêi pro.
Ing tơdroăng kơhnâ mơhnhôk hiăng kum kuăn pơlê rế hlê plĕng, hbrâ rơnáu, tơplâ, mơdât tơƀrê mâu tơdroăng ki tăng hêak pơloi, xúa tơdroăng ‘na kuăn ngo, loi tĭng tiô khôp. Hên tơdroăng ôh tá môi tuăn, tơhôu tơbriât ‘na tơnêi tíu châ tơpui pro pơlĕm, tơleăng mơnhên sap apoăng ing pơlê. Pakĭng mê, mâu ngế ki kố hiăng kơhnâ mơjiâng tơdroăng tơ’noăng pâ nhoăm tơnêi têa, mâu tơdroăng mơhnhôk pêi pro a pơlê môi tiah tâi tâng kuăn pơlê môi tuăn mơjiâng thôn pơlê nếo, xăm kơtiê krá tơniăn.
Pôa Hồ Văn Mười, Kăn phŏ hnê ngăn Đảng kong pơlê, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Dak Nông tối, pơtối rak vế pêi pro hnoăng cheăng dêi mâu ngế đảng viên, mơngế ki kuăn pơlê pâ nhoăm tung kuăn ngo cho tơdroăng pêi ki kal dêi rêm râ, kơvâ cheăng vâ kong pơlê mơnhông tơƀrê:
“Rêm râ ủy, mâu kăn pơlê cheăm kơhnâ mơhnhôk tơkŭm pêi mâu tơdroăng cheăng vâ pơtối rak pêi hnoăng cheăng ki kuăn pơlê pâ nhoăm, mâu ngế ki xiâm pơtối mơjiâng, ‘mâi hnê mơhno tâi tâng mâu ngế ki kuăn pơlê pâ nhoăm tung hdroâng kuăn ngo; pơtối mơjiâng ƀă po rơdâ mâu tơdroăng cheăng pêi ki tơƀrê tung mâu tơdroăng cheăng vâ mơnhông cheăng kâ, rêh ối, kring tơniăn pơlê pơla cheăm bêng veăng ‘no hnoăng mơjiâng dêi kong pơlê Dak Nông rế ton rế xông tơƀrê, kro mơdrŏng”.
Tối troh hnoăng cheăng dêi mơngế ki kuăn pơlê pâ nhoăm tung hdroâng kuăn ngo, ai luât pơkâ tŏng kum tơtro vâ pơtối rak vế hnoăng cheăng dêi “mâu Ngế ki xiâm dêi pơlê’’, hiăng veăng ‘no hnoăng kum kong pơlê Dak Nông rak tơniăn kal kí, châ pêi tơƀrê hnoăng cheăng tung mơnhông cheăng kâ rêh ối.
Viết bình luận