Tây Nguyên: kơpong tơnêi ki lĕm – hlế kơ tơmối
Thứ năm, 06:00, 15/02/2024 Tơplôu: Katarina Nga- Gương/VOV Tây nguyên Tơplôu: Katarina Nga- Gương/VOV Tây nguyên
 VOV4.Xơ Đăng - Tây Nguyên cho kơpong rêh ối dêi kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế ai khôi túa lĕm tro hên hĭn, tơviah krê. Kố cho kơpong tơnêi ki ai hyôh kong prâi rơngiâp lĕm, hên kong kế nhâ loăng, túa lĕm tro, lĕm tơviah krê, hên tíu xối tơbâ kơnía. Mâu tơdroăng kố bro ai hlâu kân, krê xêh, chiâng vâ mơnhông mâu túa ôm hyô, pơlê pơla, kong kế nhâ loăng.

***Hơnăm 2023 cho hơnăm ki pơxiâm bâ eăng ăm kơvâ ôm hyô kong pơlê Dak Lak, 1.160 rơpâu ngế tơmối, châ 110,48% tâng vâ pơchông ƀă túa pơcháu, tâk 16,06% tâng vâ pơchông ƀă khế kố hơnăm 2022. Pêi pro Tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa ‘na mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă peăng kong ngo pơla hơnăm 2021 – 2023, Khu ngăn túa lĕm tro, Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô dế pêi pro klêi hồ sơ tŏng kum ‘no liăn cheăng mơjiâng bro tíu ôm hyôu kơpong hdroâng kuăn ngo hơnam 2023 – 2024 a ƀuôn Tơng Jŭ, cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột ƀă ƀuôn Jun pơlê kân Liên Sơn, tơring Lak. Jâ H’Yam Ƀuôn Krông (kot mâ hơnăm 1965), cho ngế ki djâ troăng ahdrối pro ôm hyô pơlê pơla a ƀuôn Tơng Jŭ, cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak tối:

“Á phiu ro drêng mơjiâng pơlê ôm hyô pơlê pơla cho ƀuôn Tơng Jŭ. Kong pơlê Dak Lak hiăng ai pơkâ pêi pro tơdroăng tơkêa a ƀuôn Tơng Jŭ ƀă Ƀuôn Jun a Lak. Ngin tơngah mâu khu râ pơkuâ cheăng pro tơ’lêi hlâu ăm kơvâ ôm hyô pơlê pơla ƀuôn Tơng Jŭ châ mơnhông. Hơnăm nếo kâ rơkâu troh kăn pơkuâ kong pơlê, pơlê kong kơdrâm ƀă rêm râ kăn pơkuâ đi đo ivá rơdêi, hơniâp ro”.

***Tơring Krông Nô, kong pơlê Dak Nông cho môi tung mâu kơpong tơnêi ai hên tíu ki lĕm vâi pơ-eăng. Tung mê ai xí Drai Sáp, lơ kiâp hmốu ngo on tung tơnêi tơníu hmốu Lâp plâi tơnêi. Pôa Y Suơ Hlong, ôí a ƀon Dru, pơlê kân Dak Mâm, tơring Krông Nô, ăm ‘nâi, kuăn pơlê mơngế M’Nông hâk tơngăm ‘na kơpong tơnêi ai hên tíu ki vâi pơ-eăng, lĕm tơkŭm ƀă hên ki kơnía túa lĕm tro ton nah. Hên ki pơxúa dế châ tăng hriăn mơjiâng pro, pơtối rak kơvâ mơnhông cheăng kâ, rêh ối kum tơdroăng rêh ối kuăn pơlê rế xông tơƀrê.

“Á sôk ro hlo mâu tíu lĕm môi tiah xí Drai Sáp lơ kiâp hmốu ngo on châ xúa tung ôm hyô, pơtối rak túa lĕm tro ton nah dêi mơngế M’Nông vâ mơnhông cheăng kâ, rêh ối. Hên kuăn pơlê M’Nông xuân hiăng veăng pro mâu tíu ôm hyô, tơdroăng rêh ối hiăng xông tơƀrê. A xuân púi vâ tăng hriăn pro xúa ai pơxúa tâ nếo mâu tíu ki vâi pơ-eăng lĕm mơnâ mâ ƀă túa lĕm tro ton nah vâ mơnhông cheăng kâ, rêh ối’’.

***Ƀă mâu kơpong, kong kế ki lĕm tơviah kố, tung mâu hâi Têt Lo hơnăm nếo Giáp Thìn 2024 Kơpong ôm hyô kong kế nhâ loăng tơnêi têa Măng Deang, ối tung tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum tơdah kơxô̆ ngế tơmối ôm hyô troh ôm hyô ngăn. Ngoh A Blep, hngêi ối a pơlê Đăk Y Pai, cheăm Măng Buk ăm ‘nâi, á hâk tơngăm khât ‘na pơlê xiâm dêi tơná. Tung mâu hâi Têt, vâ ai tơ’nôm kế tơmeăm ăm tơmối ôm hyô, kăn pơkuâ, kơvâ ngăn túa lĕm tro tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum hiăng mơhnhôk tơ’nôm hên khu ngê̆ nhân veăng tŏn chêng koăng, kơhnhon xuăng; tơbleăng túa lĕm tro kế kâ, mơdĭng khôi hmâ túa lĕm tro dêi mơngế Rơteăng ƀă hên ki ê. Veăng tung mâu tơdroăng cheăng kố, kuăn pơlê a cheăm, tơring nếo ai tơ’nôm liăn pêi lo. Ngoh A Blép phiu ro, ăm ‘nâi:

“A Kơpong Ôm hyô kong kế nhâ loăng tơnêi têa Mang Deang kố á ai ngế kuăn veăng tung Khu tŏn chêng koăng – kơhnhon xuăng. Tung pơla hdrối kố nah vâi hiăng tâp rơbot vâ tŏn chêng koăng tơdah hơnăm nếo. Veăng tung tung Khu ngê̆ nhân tŏn chêng koăng – kơhnhon xoăng môi tơdroăng cho vâ rak vế túa lĕm tro khôi hmâ, môi tơdroăng ki vâ tí tăng liăn tơ’nôm ăm rơpŏng, tơdrêng a mê hlối pro ai tơdroăng ki phiu ro, hâk mơnâ tơmối xuân môi tiah vâi krâ nhŏng o tung thôn pơlê. Hơnăm nếo, á rơkâu mâu rơpŏng ai ivá, hơniâp ro, vâi krâ nhŏng o pêi cheăng kâ mơnhông tâ hơnăm ton. Á xuân rơhêng vâ kuăn ‘nĕng dêi tơná veăng tung Khu ngê̆ nhân tŏn chêng koăng – kơhnhon xoăng rế hía rế rơkê vâ tơdroăng ki tŏn chêng koăng – kơhnhon xuăng rế hía rế  tơƀrê tâ”.

***Kơ’nâi mâu hâi pơtê Têt xah ro rơnó Hơngui, sap hâi má 3 Têt, Kŏng ti ôm hyô Siam Tour (a pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, Dak Lak) pơxiâm tơbleăng tơdah tơmối troh xah hêi rơnó Hơngui ƀă tơkŭm po mâu tơdroăng mơđah ôm hyô ngăn túa lĕm tro tung hơnăm nếo. Ngoh Y Thiên Adrơng, Ngế pơkuâ kŏng ti ăm ‘nâi: vâ hbrâ rơnó Hơngui, mâu ngế pêi cheăng dêi kŏng ti hiăng hriâm ing hdrối Têt. Ƀă tơdroăng hơdruê xuăng, rêi têng nêng tôu chêng kơlá, mơđah rơngê rơngối... Pakĭng mâu tơdroăng mơđah ăm tơmối ki prôk tiô khu pú hên ngăn, kŏng ti ối tơbleăng ăm mâu tối ki prôk pú iâ, lơ khu tơmối prôk tiô rơpŏng hngêi vâ po rơdâ tơdroăng mơđah tung rôh Têt. Ngoh Y Thiên tơngah, mâu tơdroăng cheăng mê cho ki pơxiâm hâk ro hlo tơƀrê tung hơnăm nếo Giáp Thìn.

“Púi vâ mâu nhŏng o môi tuăn dêi rơpó, pêi hên tơdroăng pơkâ ‘na mơnhông ôm hyô, ‘na rak tơniăn mâu tơdroăng ki pơxúa túa lĕm tro ton nah vâ rế mơnhông tơƀrê tâ, châ hên ngế ‘nâi, vâ xo ah hmôi  drêng tơmối troh ôm hyô a Ƀuôn Ma Thuột xuân ‘nâi túa lĕm tro, hơdruê xuăng, rơngê rơngối dêi Tây Nguyên''.

 

Tơplôu: Katarina Nga- Gương/VOV Tây nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC