Dêh char Gia Lai ‘nao pơgơ̆r lêh tơlĕch jang tơdrong jang “Pơtho kơmăy kơsô̆ ăn kon pơlei”. Tơdrong jang âu vă pơtho tơdrong hlôh vao păng băt kơmăy kơsô̆ truh rim kon pơlei, rim tơpôl - mă loi ‘noh jĭ tơring tơrang, tơring hơtăih hơtŏ, tơring kon pơlei kon kông. Tơdrong hơgăt đơ̆ng Gia Lai ‘noh jĭ hơmet ăn tơdrong gơh yua kơmăy kơsô̆ ăn kơ tŏ sĕt hloh 80% kang ƀô̆, bơngai jang kơ teh đak; đĭ đăng hŏk tro jăl 3 păng sinh viên; kŭm hăm 80% kon pơlei lơ̆m sơnăm bơ̆jang gơh băt găh kơmăy kơsô̆. Pơtho kơmăy kơsô̆ ăn kon pơlei ưh khan lăp jing tơdrong jang đơ̆ng kơdră Đảng, kơdră tơring, mă athei jing tơdrong jang ‘meh đơ̆ng kơdih, tơpă đơ̆ng đĭ đăng kon pơlei. Vang tơroi tơ̆ jơ pơm lêh tơlĕch jang, ƀok Phan Văn Chiến – thây pơtho tơ̆ Hnam trưng hŏk jăl 3 Chi Lăng, pơlei tơm Pleiku - roi tơbăt:

“Ĭnh ƀôh tơdrong tơplih kơsô̆ tơgŭm đei yua tôch kơ lơ lơ̆m tơdrong pơtho pơhrăm đơ̆ng bơ̆n. Tơdrong pơtho hŏk online, chih roi tơbăt ăn hŏk tro, điêm kơsô̆ lơ̆m kơmăy tôch kơ hiôk, tơplih yua kơ hơdrol sơ̆ thây kô pơtho athei chih hăm ti. Đei lơ thây kô pơtho hrei ‘nâu hlôi gơh yua kơmăy kơmŏk tơplih kơsô̆ păng roi ‘năr roi tơplih ‘lơ̆ng hloh vă kiơ̆ tom trong jang, tơgŭm tơdrong pơtho pơhrăm ‘nao păng đei yua hloh”.

Vă iŏk đei dôm tơdrong hơgăt, Gia Lai băt hơdăh lơ trong jang tơm; Tŭn pran roi tơbăt găh tơdrong jang lơ̆m rim kơmăy kơsô̆ păng hla ar chih tơroi joăt joe, tơiung jơhngơ̆m “hŏk kơdih, tơplih kơdih” lơ̆m đĭ đăng kon pơlei; Tơplih hnam trưng hŏk, hnam joh ayŏ, thư viện jing hơnih hŏk pơhrăm tơpôl kơsô̆; Hơvơn tơdrong mơ̆t jang pran kơtang đơ̆ng kang ƀô̆, đảng viên, khŭl jang chĭnh trĭ - tơpôl păng anih mơdro sa kơmăy kơsô̆.

Tơ̆ dêh char Đắk Lắk, tơdrong hơnhăk pơm hla ar tŏk iŏk jên đơ̆ng anih mong jên truh jê̆ hăm kon pơlei ưh pă jing nơ̆r pơma đĕch, mă tŏk bŏk đei ƀôh lơ̆m rim pơlei pơla. Vă tơgŭm kon pơlei gơh pơm hla ar ‘lơ̆ng hloh, Agribank tơ̆ dêh char Đắk Lắk hlôi pơgơ̆r dôm gre anih mong jên năm tơ̆ rim pơlei pơla tơring hơtăih hơtŏ. Rim hơnih pơm hla ar đei pơgơ̆r ‘lơ̆ng, iŏk yua kơmăy kơmŏk hơgei, vei sơđơ̆ng tơdrong pơm hla ar hai, pơm kơđeh jơnăr hơmet pơ ‘lơ̆ng hla ar hai. Gơnang đơ̆ng noh, rơbâu ti hlak jên asong tŏk iŏk jên tơgŭm truh hăm kon pơlei tơring kon kông. Ƀok Võ Tiến Nam, Phŏ Kơdră vei lăng Agribank tơ̆ dêh char Đắk Lắk eoi tơbăt truh dang ei rơkăh hre tơ̆ tơring đei dang 22 rơbâu ti hlak jên, lơ̆m noh găh lơ ‘măn ăn choh jang sa tơring tơrang.

“Grŭp asong tŏk iŏk jên năm truh tơ̆ rim tơring hơtăih hơtŏ, tơgŭm kon pơlei năm vih vơ̆t hăm trong tôch kơ hơtăih. Nhen đơ̆ng Nam Ca truh tơ̆ thị trấn Liên Sơn, apŭng Lắk tôch kơ hơtăih truh 50km. Ƀơ̆t nhôn hơmet ăn gre tơlĕch jên tơ̆ dôm hơnih năm pơm hla ar, kon pơlei hơmet jơ năr, tơlĕch jên tŏk iŏk hiôk hloh. Mă lei oei pơmat tat ƀơ̆t năm mơ̆t tơ̆ tơring hơtăih hơtŏ ‘noh kơmăy kơmŏk tam mă pơm lăp tơtom”.

Hlôh vao găh tơdrong tơplih kơsô̆ ‘noh trong năm kăl, lơ hơp tak xăh choh jang sa tơ̆ Đắk Lắk hlôi păng tŏk bŏk kơchăng hŏk pơhrăm, mă loi ‘noh jĭ iŏk yua dôm kơmăy kơsô̆ vă roi tơƀôh păng tĕch tơmam. Lơ kon pơlei jang chŭn mir hơnhăk tơmam kơtă đơ̆ng hơnih pơm tơlĕch truh tơpang ti bơngai răt yua 1 trong tôch kơ hrĕnh. Hơp tak xăh pơvih pơvăn choh jang sa hơtŏ băl Cư Dlê Mnông tơ̆ apŭng Cư Mgar, dêh char Đắk Lắk hơdrol sơ̆ lăp joăt hăm tơdrong tĕch hơdrĕch, tơmam, phŏng, tơgŭm khoa hŏk ki thuơ̆t tơgŭm kon pơlei pơm đei tơmam ‘lơ̆ng, mă lei dang ei athei iŏk 1 hơnăp jang ‘nao, jing tơ ‘ngla jang hơdrin lơ̆m trong jang hơdai kơjă, tơgoăt hơdai pơm tơlĕch hăm anih tĕch mơdro, roi tơƀôh hơnăn tơmam tơring. Kiơ̆ kơ ƀok Thân Cư, Phŏ Kơdră vei lăng hơp tak xăh, vă jang kiơ̆ ‘lơ̆ng hơnăp jang ‘noh athei tơplih kơsô̆, iŏk yua kơmăy kơsô̆ lơ̆m roi tơƀôh tơmam hlôi tơgŭm hơp tak xăh gơh tĕch mơdro hrĕnh păng să hloh.

  “Ba athei hơtŏk tơdrong pơm tơlĕch hai hơdai hăm băt kơmăy kơmŏk 4.0 hai, băt trong tĕch tơmam, gơh tơjê̆ hăm anih tĕch mơdro, maketing vă tĕch tơmam lơ̆m anih tĕch mơdro vă đe sư băt tơmam đơ̆ng bơ̆n hăm pơm ‘lơ̆ng ưh. Tơdăh bơ̆n pơm ‘lơ̆ng mă bơ̆n ưh kơ đei pơma dơnuh, ưh kơ đei roi tơbăt ‘noh gô tôch kơ pơmat”.

Khei ‘năr âu ki, jơnŭm hơp tak xăh dêh char Đăk Lắk hlôi pơgơ̆r lơ jăl pơhrăm găh tơdrong gơh băt tĕch mơdro lơ̆m kơmăy kơsô̆, hơtŏk tơiung hơnăn, pơjing um rup ăn anih mơdro sa, hơp tak xăh. Ƀok Lê Văn Dần, Phŏ kơdră Jơnŭm Hơp tak xăh dêh char Đắk Lắk pơma hơdăh lơ̆m khei ‘năr tĕch mơdro pơjei băl nhen hrei ‘nâu, hơdai hăm tơdrong ‘nao lơ̆m pơm tơlĕch, rim hơp tak xăh kŭm tŭn pran iŏk yua kơmăy kơssô̆ lơ̆m tơdrong roi tơƀôh, tĕch tơmam lơ̆m lơ hơnih tĕch mơdro điện tử. 

“Hơnơ̆ng pơtho pơhrăm klăih song jing lơ lăm vă dôm hơp tak xăh gơh băt dôm tơdrong kăl hloh đơ̆ng tĕch mơdro hăm điện tử kơ AI, đơ̆ng rŏng ‘noh dôm lăm pơtho jrŭ ăn kơ rim tơmam. Yua kơ rim tơmam gô đei dôm trong jang ‘moi kiơ̆ tơdrong tĕch mơdro điện tử pha ra băl. Vă kơ dôm hơp tak xăh gơh oei kơtă tơ̆ hơp tak xăh kơdih oei gơh roi tơƀôh păng tĕch tơmam online ‘moi kiơ̆ dôm kơmăy kơmŏk hrei ‘nâu. Mă loi ‘noh jĭ tơgŭm ăn kơ dôm hơp tak xăh tơ̆ tơring hơtăih hơtŏ gơh băt đei đĭ đăng dôm anih tĕch mơdro”.

Tơplih kơsô̆ ưh pă jing tơdrong tơroi hơtăih kiơ bơih, mă tŏk bŏk ƀrư̆ ƀrư̆ jing 1 tơdrong kăl hloh lơ̆m tơdrong hơrih sa, jang sa păng vei lăng tơpôl. Dôm tơdrong hơdrin đơ̆ng tơdrong jang “Pơtho kơmăy kơsô̆ ăn kon pơlei” tơ̆ Gia Lai dăh mă dôm tơdrong jang anih mong jên, hơp tak xăh tơ̆ Đắk Lắk hlôi ăn ƀôh đon hơdrin păng tơdrong pơm lăp pran kơtang đơ̆ng rim tơring Tây Nguyên. Ƀơ̆t rim kon pơlei đei pơjao tơdrong hiôk hŏk pơhrăm, gơh băt păng pơm tơ ‘ngla kơmăy kơmŏk, ‘noh tơplih kơsô̆ gô ưh pă jing hơnăp jang hơdrô̆ đơ̆ng anih jang, khŭl jang, mă jing tơdrong ‘lơ̆ng hơtŏk tơiung tôm tơdrong lơ̆m chăl ‘nao, chăl jang tŏk đơng hơdrĕch hơdrŭng.