Kăp gĭt khôi pơm brêm “Kiĕk trôk”kơ bơngai Jarai
Chủ nhật, 06:00, 29/06/2025 Lan chih tơblơ̆ Lan chih tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Lơ̆m năr brư̆ (dah mă đe oei krao Pơ Thi) kơ bơngai Jarai tơ̆ Tây Nguyên, đei minh khôi kăp gĭt đei kon pơlei gô chang lơ hloh noh Kiĕk trôk. Bơngai Jarai krao noh Bram. ‘Nou adoi jing tơdrong pơm brêm kăp gĭt, bơngai hơrih pơm brêm kiơ̆ trong pik trôk jơ̆p hơkou jăn bơngai.

Kiơ̆ khôi kră sơ̆ kơ bơngai Jarai, đơ̆ng rŏng kơ lôch hơchăng, pơhngol adoi oei tăp dăr tơ̆ ou tơ̆ to, bơngai lôch păng bơngai hơrih adoi oei tơguăt dih băl. Kơyuơ noh, rim năr bơngai oei hơrih adoi năm pơjôk pơsat ‘nhŏng oh, hơpuih pơ-‘nguaih rơgoh păng ‘nhăk por ‘nhot ăn bơngai lôch hơchăng. Đunh ƀiơ̆ noh, tơdrong mă oei hơdrô̆ pơtôch mưh đe pơgơ̆r et brư̆. Vă pơm jing brêm lơ̆m et brư̆, nhen pơhngol kiĕk, đe rơih đak kơ-ang trôk rơmuơn ‘lơ̆ng păng pik jơ̆p hơkou jăn. Roi pơm brêm kơnê̆, roi krưp, roi nhen kiĕk noh roi ‘lơ̆ng.

Lơ̆m năr brư̆ athei đei brêm Kiĕk trôk. Pơmai Siu Thỏi, bơngai Jrai hơrih tơ̆ xah Ia Mơ Nông, apŭng Chư Păh, dêh char Gia Lai ăn tơbăt: “Kiơ̆ khôi juăt kơ bơngai Jrai ah mă pơgơ̆r et brư̆ noh athei đei brêm Kiĕk trôk. Iŏk trôk pik tơ̆ ƀŏ vă jing kiĕk trôk”.

Bơngai Jarai akhan, Brêm noh jĭ pơhngol kơ kiĕk ‘lơ̆ng, vei vêr bơngai lôch ưh đei ƀơm kiĕk kơnê̆ pơrăm, dah mă jing um ai kơ dôm bơngai hlôi lôch chôt vih tơ̆ kơpal teh, atŭm sô̆ chơt hăm pơlei pơla tăp dăr pơsat.

Pơmai Rơ Châm H’Xuyết, bơngai Jrai oei tơ̆ xah Ia Mơ Nông, apŭng Chư Păh, dêh char Gia Lai ăn tơbăt: “Đe chă trươ̆ rup kiĕk trôk lơ̆m kơplah et brư̆. Ah pơm brêm noh đe athei ôn muh măt, ôn hơnăn. Đe pik trôk tơ̆ ƀŏ dah mă trươ̆ rup đei pơm đơ̆ng tơm prit vă klŭ lê̆ ƀŏ kơ bơngai pơm bram. Brêm pơtih ăn bơngai hlôi lôch hơchăng hăm bơngai oei hơrih”.

Bơngai đei rơih pơm Brêm ‘noh dôm bơngai pran jăng, đei kon pơlei lui yom. Athei pik mă tơnăp vă đe nai ưh kơ băt kơnăl kơ po, mưh ƀơm đe băt dang vă akhan đe Brêm ưh đei keh đang sơnong kơ po păng ƀơm atou rôp.

Pơmai Rơ Châm Hà, bơngai Jarai, oei tơ̆ xah Ia Mơ Nông, apŭng Chư Păh, dêh char Gia Lai ăn tơbăt:“Kiĕk trôk hơnơ̆ng đei lơ̆m khei et brư̆, oei ‘năr hmă noh ưh đei ôh. Hơdrô̆ đe drănglo đĕch gơh pơm brêm kiĕk trôk oei drăkăn noh ưh ôh. Hơnơ̆ng đei đe ‘lŏ păng hơ-ioh pơm brêm kiĕk trôk, kiơ̆ kơ tơdrong athei đơ̆ng tơ-‘ngla unh hnam et brư̆. Sơ̆ ki, đe pơm brêm noh athei kâ̆m kang kơnang giĕng. Bơngai pơm brêm noh jing bơngai đei hơkăn hlôi lôch dah mă tam mă oei kơ đe”.

Đe Brêm hơnơ̆ng đei tơgĭt yom, athei đei khul chĭng chêng sơng drơ̆ng đơ̆ng hơnih pik trôk truh tơ̆ pơsat. Đơ̆ng rŏng kơ pơm Kiĕk trôk tơ̆ pơsat, đe Brêm chôt vih hăm tơdrong hơrih hmă. Dôm bơngai pơm Brêm atŭm hăm kon pơlei et xa, hơsuang, pơma dơnuh dih băl:

Pơmai  H’Uyên Niê, Phŏ Kơdră Jơnŭm jang đe Drăkăn xah Ia Mơ Nông ăn tơbăt: “Brêm đei lơ̆m et brư̆ ‘năr hmă noh ưh đei ôh. Brêm pơtih ăn pơhngol dôm bơngai lôch hơchăng, đe vih et xa sô̆ mă hơtuch luch. Dang vă akhan ning mônh kơnh, đe ưh đei ‘nhăk por ‘nhot truh pơsat bơngai lôch bơih. Brêm jĭ dôm bơngai tơpă pơm jing pơhngol bơngai lôch hơchăng. Kiĕk trôk gơh chă pơma dơnuh, yak tăp dăr pơsat vă pơma dơnuh hăm ‘nhŏng oh kơtum kơtŏng lơ̆m unh hnam ‘măng mă hơtuch vă kơ đe yak truh plenh teh gah nai”.

Bơngai Jarai akhan, bơngai hlôi lôch hơchăng păng bơngai oei hơrih adoi oei đei tơdrong tơrĕk. Pơm brêm Kiĕk trôk lơ̆m et brư̆, vă tơƀôh đon băt, kŭp yom đơ̆ng bơngai oei hơrih hăm bơngai hlôi lôch. Đe hơpơi ‘meh pơhngol bơngai lôch pring vei ăn bơngai oei hơrih gơh grăng pran, pơlei pơla đei tơdrong hơrih phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng, jơnap sô̆ sôn.

Lan chih tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Gơyut ayong mơng hlâo
Mồ côi
02/07/2025
Tanh bĕ ayong dăm jŭ
20/06/2025
Đón khách
18/06/2025