Vêy bấc ngai crêê cr’ay trĩ lâng bấc lêy nắc cắh vêy lấh ngai chấc p’gít lêy p’gít cr’ay nâu tước bêl pr’lúh cr’ay dưr ngân bhlâng bhrợ k’ay nắc vêy p’gít lêy. Xoọc đâu, nhân viên văn phòng nắc lêy zâng lâng râu cr’ay nâu zăng bấc tu bhiệc bhrợ hi’lêệng bấc, lêy tớt mưy đhị cắh lấh p’gớt dzoọng. bhiệc zêl cha’groong cr’ay trĩ lâng zư padứah cr’ay trĩ đấh nắc đoo chr’nắp đoọng ha zâp ngai bêl bơơn lêy cr’ay trĩ nâu. Ooy t’ruíh Manứih padứah đh’réh cr’ay âng bhươl cr’noon bêl đâu azi nhăn xay moon lâng đhanuôr pr’zợc đắh bhiệc zêl cha’groong lâng zư padứah cr’ay trĩ.

    Cr’ay trĩ choom zêl cha’groong hadang lêy đươi bhrợ cơnh bơr pêê xa’nay bh’rợ pachoom cơnh đâu:

    Lêy vêy chế độ âm cha liêm crêê: Pa’xoọng chất xơ ooy pr’âm ch’na âng hêê nắc đoo mưy ooy đợ bhiệc bhrợ liêm choom đoọng zêl cha’groong cr’ay trĩ. Zâp râu ch’na đh’nắh bấc chất xơ cơnh p’lêê p’coo, bhơi r’véh liêm t’mêê, lâng bột yến mạh nắc zư lêy ahêê zêl cha’groong cr’ay trĩ lâng bhiệc bhrợ pr’đơợ liêm buôn đoọng ha c’lâng êệ đhọ, bhrợ liêm sạch trực tràng âng pr’zợc lâng bhrợ đoọng ha bhiệc êệ đhọ liêm buôn, doọ vêy k’ay. Lêy oó lấh âm đươi zâp chất kích thích cơnhcà phê, búah, bua, trà lâng zâp râu ch’na pứih bấc gia vị cơnh a’moót, prớ… cha bấc bhơi r’véh t’viêng zúp đoọng zêl cha’groong cr’ay trĩ.

    Lêy âm bấc đác, lấh mơ nắc ooy zâp g’lúh cha, padưr c’lâng êệ đhọ liêm choom lâng zêl cha’groong xơ bhrợ pa’griing êệ âng hêê. Ahêê lêy choom âm đác cha’ngaách cắh cậ đoọng zâp râu chất cơnh ooy p’lêê p’coo, đác bhơi ép, pazêng đợ ooy nâu nắc zúp đoọng ha êệ đhọ hêe bấc dz’dzong, bhrợ r’boọt lâng buôn lướt, zúp đoọng ha bhiệc zêl cha’groong k’dzăn lâng cha’groong cr’ay trĩ. Lêy têêm ngăn đác âm lấh 2 lít đhị 1 t’ngay.

   Lêy âm cha crêê giờ, oó lơi cha’cha cắh cậ tr’xăl taluôn lịch trình âm cha âng pr’zợc, tu cơnh đâu nắc choom bhrợ zr’nắh k’đhạp êệ đhọ. Nâu đoo bơơn ta lêy nắc mưy ooy đợ râu tu bhrợ cr’ay trĩ.

    Lêy oó k’đêệng êệ đhọ lâng lêy lướt êệ đhọ ooy mưy giờ liêm gít zâp t’ngay. Kiêng êệ hadợ cắh lướt nắc bhrợ êệ đhọ ắt đenh cóh luônh nắc bhrợ ma goóh griing, bhiệc lướt êệ đhọ t’tưn zr’nắh k’đhạp lấh mơ. Bêl lướt êệ đhọ nắc lêy cung choom gợ k’rơ ooy tĩnh mạch cóh boọng êệ lâng lấh mơ nắc taluôn lêy roọn k’rơ đoọng bhrợ padưr áp lực cóh tĩnh mạch boọng êệ bhrợ dưr pậ tĩnh mạch cóh boọng êệ nâu nắc mưy ooy râu tu bhrợ cr’ay trĩ. Bhiệc lêy lướt vệ sinh ooy mưy giờ liêm crêê zâp t’ngay nắc zúp đoọng bhrợ padưr phản xạ tự nhiên pa’glúh pa’lứch êệ đhọ cóh ngoai zâp t’ngay, oó k’rong pazưm hadợ nắc váih k’dzăn. Tu cơnh đâu nắc lêy chrooi pa’xoọng bhrợ padưr cr’ay trĩ.

    Lêy oó lấh tớt ặt đenh, cắh cậ dzoọng la’lấh đenh. Dzoọng cắh cậ tớt mưy đhị la’lấh đenh nắc cung bhrựo tước bhiệc k’đêệng a’ham lâng dưr pậ tĩnh mạch cóh boọng êệ, nâu đoo cung nặc râu tu bhrợ cr’ay trĩ. Ahêê lêy vêy c’lâng bh’rợ đhêy ắt m’pâng giờ cơnh lướt vốch hadang bhiệc bhrợ dza dzoọng cắh cậ tớt đenh.Lêy tập thể dục taluôn lâng zư đợc mơ hi’lêệng đoọng phép. ặt zư bhiệc tập thể dục thể thao ooy mơ đhiệp glặp cơnh lướt dzung, bh’lúah… nắc zúp đoọng zâp nhu động cóh luônh tiêu hoá liêm choom, lâng tuần hoàn a’ham zr’lụ boọng êệ nắc doọ vêy bhrợ k’đêệng k’đoong a’ham bhrợ pa’xiêr đhr’năng dưr pậ tĩnh mạch boọng êệ zêl cha’groong cr’ay trĩ. Lêy oó chi’ớh zâo râu môn thể thao hi’lêệng lâng oó ha’dưr râu hi’lêệng taluôn.

    Zư lêy paliêm boọng êệ âng hêê lâng lêy pa’goóh. Xang bêl êệ đhọ, nắc lêy dzụt paliêm sạch lâng bha ar vệ sinh độp dz’dzong, doọ váih nặ, xang nặc dzụt pa’goóh. Lêy oó dzụt bhrợ k’rơ zr’lụ boọng êệ lâng lêy zư đợ mơ dz’dzong zr’lụ boọng êệ mơ mức đoọng phép đoọng oó bhrợ cắh liêm crêê. Lấh mơ nắc lêy zêl t’bil paliêm liêm zâp đoọng zâp râu cr’ay mãn tính xoọc váih cơnh viêm phế quản, dãn phế quản, cr’ay lỵ… đợ râu cr’ay nâu nắc bhrợ padưr áp lực k’rơ cóh luônh lâng bhrợ padưr áp lực ooy tĩnh mạch boọng êệ bhrợ t’váih cr’ay trĩ.

    Cr’ay trĩ nắc mưy râu cr’ay k’đhạp zư padứah lâng buôn dưr váih cớ tu manứih k’ay trĩ tước g’lúh t’tưn hadợ lướt khám padứah buôn dưr váih k’ay zâp cơnh lâng bhiệc zư padứah zr’nắh lấh mơ. Hadang mơ mức độ hi’lêệng bhlâng, lấh mơ nắc đoọng bil a’ham bấc, nhiễm khuẩn nắc k’rang k’pân bhlâng đoọng ha pr’ắt tr’mung manứih k’ay, lấh mơ nắc boọ váih khuẩn a’ham./.

CÁCH PHÒNG NGỪA BỆNH TRĨ

    Có rất nhiều người mắc bệnh trĩ và phần lớn đều coi nhẹ bệnh này cho đến khi bệnh phát triển đến giai đoạn muộn gây đau đớn cho người bệnh. Hiện nay, nhân viên văn phòng phải đối mặt với căn bệnh này khá nhiều do tính chất công việc căng thẳng, phải ngồi nhiều lại ít vận động. Việc phòng ngừa bệnh trĩ và điều trị bệnh trĩ sớm là cần thiết cho tất cả mọi người trước khi phát hiện triệu chứng bệnh trĩ. Trong Tiết mục Thầy thuốc buông làng hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu cùng bà con và các bạn cách phòng ngừa và điều trị bệnh trĩ.

       Bệnh trĩ có thể phòng ngừa được nếu tuân theo một số hướng dẫn sau đây:

     Nên có chế độ ăn uống lành mạnh.Thêm chất xơ trong chế độ ăn uống của bạn là một trong những cách tự nhiên là tốt nhất để phòng ngừa bệnh trĩ. Các thực phẩm giàu chất xơ như trái cây tươi, rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và bột yến mạch sẽ bảo vệ bạn chống lại bệnh trĩ bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho tiêu hóa, làm sạch tường trực tràng của bạn và làm cho đại tiện nhẹ nhàng và không đau đớn. Hạn chế các chất kích thích như cà phê, rượu bia, trà và các thức ăn nóng (nhiều gia vị) như tiêu, ớt..Ăn nhiều rau xanh giúp phòng ngừa bệnh trĩ.

     Uống nhiều nước, đặc biệt là trong bữa ăn, thúc đẩy tiêu hóa tốt và ngăn ngừa xơ cứng phân của bạn. Bạn có thể uống nước tinh khiết hoặc cho các loại chất lỏng lành mạnh như trái cây và nước rau ép – tất cả trong số này sẽ giúp cung cấp cho phân nhiều độ ẩm, khiến nó mềm và dễ dàng hơn để di tản, giúp chống táo bón và phòng ngừa bệnh trĩ. Cần đảm bảo lượng nước uống  hơn 2 lít /ngày

    Nên ăn uống đúng giờ. Ăn uống đúng giờ, tránh bỏ bữa hoặc liên tục thay đổi lịch trình của các thói quen ăn uống của bạn bởi nó có thể dẫn tới chứng khó tiêu. Đây được cho là một trong những nguyên nhân gây bệnh trĩ.

    Không nên nhịn đi vệ sinh và tập đi vệ sinh vào một giờ cố định hàng ngày. Nhịn đi vệ sinh có thể khiến phân bị tích tụ lại lâu ở ruột sẽ khiến cho phân bị khô cứng, việc đi ngoài sẽ khó khăn hơn. Khi đi ngoài có thể trà xát mạnh vào tĩnh mạch ở vùng hậu môn và đặc biệt bạn thường xuyên phải rặn mạnh làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn làm phình tĩnh mạch hậu môn đó là một trong những nguyên nhân gây bệnh trĩ. Việc tập đi vệ sinh vào một giờ cố định hàng ngày giúp bạn tạo thành phản xạ tự nhiên tống hết phân ra ngoài hàng ngày, tránh dồn tích phân tạo thành táo bón. Nhờ vậy, góp phần phòng ngừa bệnh trĩ.

    Không nên ngồi quá lâu, hoặc đứng quá lâu. Đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu có thể khiến cho sức ép đè lên vùng xương chậu lớn, áp lực lên tĩnh mạch hậu môn cao là nguy cơ gây nên bệnh trĩ. Đồng thời việc đứng hoặc ngồi quá lâu cũng dẫn đến việc ứ trệ máu và căng phồng tĩnh mạch hậu môn, đây cũng là một trong nguyên nhân gây bệnh trĩ. Bạn nên có kế hoạch nghỉ ngơi giữa giờ (như đi lại) trong trường hợp công việc phải đứng hoặc ngồi lâu.

    Tập thể dục thường xuyên và duy trì một trọng lượng ở mức độ cho phép. Duy trì hoạt động thể dục thể thao ở mức vừa phải như đi bộ, bơi lội… sẽ giúp các nhu động ruột hoạt động tốt tiêu hóa tốt, và tuần hoàn máu vùng hậu môn tốt không gây ứ trệ máu làm giảm nguy cơ căng phồng tĩnh mạch hậu môn phòng ngừa bệnh trĩ. Tập thể dục cũng sẽ giúp bạn giảm cân và giảm nguy cơ của bạn có bệnh trĩ. Không nên chơi các môn thể thao nặng và tránh nâng vật nặng thường xuyên.

     Giữ vùng hậu môn của bạn sạch và khô. Sau khi đại tiện, hãy lau sạch vùng hậu môn của bạn nhẹ nhàng với giấy vệ sinh ẩm thấp và không mùi, sau đó thoa nó khô. Tránh chà xát mạnh gây xước vùng hậu môn, và giữ độ ẩm xung quanh vùng hậu môn ở mức độ cho phép để tránh gây những kích ứng không cần thiết.

     Ngoài ra cần điều trị triệt để các bệnh mãn tính hiện có như viêm phế quản, dãn phế quản, bệnh lỵ… Những bệnh này làm tăng áp lực trong ổ bụng và làm tăng áp lực lên thành tĩnh mạch hậu môn gây nên bệnh trĩ.

    Bệnh trĩ là một căn bệnh khó chữa và dễ bị tái phát bệnh vì vậy bệnh nhân nên phòng tránh là điều cần thiết khi bạn chưa mắc trĩ. không nên để bệnh trĩ đến giai đoạn muộn mới đi khám và điều trị vì dễ xảy ra biến chứng hơn và việc điều trị cũng gặp nhiều khó khăn. Nếu mức độ trầm trọng, nhất là để mất máu nhiều, nhiễm khuẩn sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng người bệnh, đặc biệt gây nhiễm khuẩn huyết./.