Đợ rau n’léh váih cóh nâu cơy nắc xay moon p’niên k’tứi vêy đhr’năng bol p’răng

K’bao a chắc a zân, mắt la lêy cắh ghít.

A chắc a zân dưr puýh, cr’liêng mắt bhrôông, a chắc a zân puýh tước 41 độ C.

P’niên k’tứi ren k’ăy a cọ, vir móh mắt.

P’niên buôn kiêng c’ta, cắh cậ c’ta.

Muy bơr p’niên vêy đhr’năng l’ngắt.

Cắh mặ pa hơơm, cắh cậ pa hơơm nhoọt.

C’lâng aham đh’âr tr’xin, k’đháp đoọng k’đị xơợng rau đh’âr âng c’lâng aham, cắh cậ cắh bơơn xơợng.

Ha dang bol p’răng ngân, p’niên buôn kiêng bếch lâng buôn jứch a chắc a zân.

Pa dứah crêê cơnh bêl p’niên crêê bol p’răng

Bêl p’niên bol p’răng, nắc đơớh hân đơơng âng p’niên tước ooy cơ sở y tế đăn bhlâng đoọng nhâm mâng rau liêm crêê ha p’niên k’tứi. Bêl ng’đương, k’conh k’cắn nắc bhrợ têng muy bơr bh’rợ cơnh đâu:

Đơớh ng’đơơng p’niên k’tứi tước ooy zr’lụ gâm ngút, đơơng t’mót ooy đong l’thai, đhị hiên vêy zr’pợ lâng đhị gâm ngút âng n’loong.

Lốh lứch xa nấp đoọng p’niên doọ dzợ la lấh puýh a chắc a zân lâng buôn pa hơơm.

Đươi khăn dzếp đớc cóh mang đoọng pa xiêr đhr’năng puýh a chắc a zân.

Đươi muy bêệ khăn dzếp n’lơơng, dzút ooy a chắc azân, têy dzung đoọng bhrợ t’váih rau ch’ngaách.

Đoọng p’niên ộm bấc đác. Đoọng p’niên ộm đác vơr vai đoọng p’niên doỌ choom c’ta.

Zâl cha groong đhr’năng p’niên k’tứi bol p’răng

Nắc ng’choom đoỌng p’niên ộm bấc đác bêl glúh lướt ooy p’răng puýh, tu p’niên k’tứi buôn glúh bấc cr’hậu lâng a chắc a zân buôn bil đác. P’niên dzợ măm k’căn nắc đoọng măm bấc lấh mơ. Đợ p’niên ta luôn pa choom cha ớh thể thao cắh cậ ting cha ớh đợ chr’ớh cóh rang nắc đợ đác bil cóh a chắc a zân bấc lấh mơ, tu cơnh đêếc nắc đoọng p’niên ộm đác đơớh hân đhơ doọ xơợng ra hal đác.

Pa xiêr bấc lấh mơ bh’rợ p’niên glúh lướt ooy c’lâng bêl p’răng puýh pa bhlâng tơợ 11- 4 giờ ha bu. Lâng đoo bêl glúh lướt, nắc p’niên k’tứi xấp xa nấp dal, pơng pr’nơng, đươi pa nor boóp đoọng pa xiêr đhr’năng p’răng puýh bhrợ rau cắh liêm crêê ooy a chắc  a zân.

G’đéch đhr’năng pr’hơợc đhăn p’răng. Cắh choom đoọng p’niên k’tứi t’bhlâng pa choom cha ớh thể thao cắh cậ cha ớh cóh p’răng đanh. Bêl p’niên xơợng k’bao, glúh bấc cr’hậu nắc đơớh đoọng p’niên tước ắt đhêy đhị gâm ngút.

Đoọng p’niên xấp xa nâp l’thai, tân taách đoọng buôn boọ cr’hậu lâng choom glúh nhiệt tơợ a chắc a zân lâng bhrợ g’đéch đhr’năng a chắc a zân đươi nhiệt tơợ môi trường./.

Xử trí và phòng ngừa chứng say nắng ở trẻ

                                  (Theo Suckhoe&doisong)

Những ngày hè, thời tiết nắng nóng ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe con người, nhất là trẻ em. Một trong những ảnh hưởng rất dễ nhận biết khi nhiệt độ môi trường tăng cao là tình trạng mất nước do mồ hôi tiết ra nhiều qua da và sự mất nước qua hơi thở làm cho trẻ luôn cảm thấy mệt mỏi. Nghiêm trọng hơn trẻ em có thể bị say nắng.

Những dấu hiệu gợi ý sau đây báo hiệu trẻ đang bị say nắng:

- Mệt mỏi, mắt lờ đờ.

- Cơ thể nóng ran, mặt đỏ gay, thân nhiệt lên đến 41độC.

- Trẻ than đau đầu, chóng mặt, hoa mắt.

- Trẻ có giác buồn nôn, ói mửa.

- Một số trẻ có thể bị ngất xỉu.

- Nhịp thở yếu, nhanh.

- Mạch nhanh yếu, khó bắt, hoặc thậm chí không bắt được mạch.

- Trường hợp say nắng nặng, trẻ sẽ hôn mê hoàn toàn và lên những cơn co giật.

Sơ cứu đúng cách trẻ bị say nắng

Khi trẻ bị say nắng, cần nhanh chóng tìm phương tiện đưa trẻ đi cấp cứu tại một cơ sở y tế gần nhất để bảo đảm sự an toàn cho trẻ. Trong khi chờ đợi, phụ huynh phải thật bình tĩnh thực hiện ngay một số biện pháp sau đây:

- Nhanh chóng đưa trẻ đến chỗ thoáng mát như phòng thông gió, hành lang có mái che hoặc dưới tán cây có nhiều bóng mát.

- Cởi hết quần áo trẻ giúp trẻ hạ nhiệt và dễ thở.

- Dùng khăn thấm nước mát đắp lên đầu, lên trán trẻ để giải nhiệt.

- Dùng một khăn khác, cũng thấm nước mát, lau nhẹ nhàng mình mẩy, chân tay của trẻ.

- Cho trẻ uống nước đầy đủ (nước trái cây, nước khoáng, hoặc nước đã đun sôi để nguội). Cho trẻ uống thật từ từ, từng chút một để tránh làm cho trẻ bị nôn.

Phòng ngừa hiệu quả chứng say nắng ở trẻ

- Nên cho trẻ uống nhiều nước khi đi ra ngoài trời nắng nóng vì trẻ sẽ bị đổ mồ hôi nhiều và cơ thể rất dễ bị mất nước. Trẻ còn bú mẹ nên cho bú càng nhiều càng tốt. Những trẻ phải luyện tập thể lực hoặc tham gia các trò chơi vận động ngoài trời thì lượng nước mất sẽ nhiều hơn, vì vậy cần cho trẻ uống nước ngay cả khi trẻ chưa cảm thấy khát.

-Hạn chế tối đa việc cho trẻ đi ra ngoài đường trong giờ nắng nóng cao điểm từ 11h - 4h chiều. Và khi đi ra nắng, hãy đảm bảo toàn cơ thể của trẻ cần được che nắng kín đáo như mặc áo dài tay, quần dài cho trẻ, đeo khẩu trang và đội mũ rộng vành cho trẻ để hạn chế tác hại sức nóng của ánh nắng mặt trời.

- Cần tránh đột ngột sự tiếp xúc với nắng nóng. Không nên để trẻ quá gắng sức khi luyện tập thể lực hoặc chơi đùa ngoài nắng. Khi trẻ cảm thấy mệt mỏi, ra mồ hôi quá nhiều nên khẩn trường đưa trẻ vào chỗ râm mát để nghỉ ngơi.

- Mặc cho trẻ quần áo thoáng, mát, màu nhạt để dễ thấm mồ hôi và thoát nhiệt, và giúp tránh hấp thụ nhiệt từ môi trường./.