Đhị đhr’nong đong dh’rơơng truih da ding Giăng Màn, vel Ra Mai, chr’val Trọng Hóa, chr’hoong Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, mị n’đăh dzung khuch Hồ Kết lươt ra vach zr’năh k’đhap n’đhang tr’pang têy âng anoo năc đa đơơh x’răng ting n’jeh c’rêê, ra dzul, bhrợ t’vaih đợ bh’nơơn thủ công mỹ nghê liêm cra.

Hồ Kết n’niên vaih đhang a chăc tỵ âi liêm. Bêl 17 c’moo, coh muy chu lươt och ha rêê, a noo căh pr’đoọng c’lâm ooy oih, prang achăc rooch pr’đôm ngân lâng dưr vaih ma nưih khuch goo… C’moo 2009, Hồ Kết pay k’điêl, bâc t’ngay tơơp luh ăt la lay, pr’ăt tr’mông pa bhlâng zr’năh k’đhap. C’moo 2013, đhị Hội Tu râu dưr k’rơ âng ma nưih khuch goo Quảng Bình, Hồ Kết ting pâh pa choom bh’rợ taanh dzăc c’rêê, ra dzul lâng moot pa bhrợ đhị Công ty TNHH Xuất khẩu pr’đươi thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân đhị thành phố Đồng Hới.

Hồ Kết zay t’bach, bhriêl g’lăng lâng bơơn ch’ner Muy đhị G’luh pa căh z’hai têy. N’đhang cơnh lâng mơ pa chô 4 ưc đồng/c’xêê bêl bhrợ bhiêc đhị Công ty TNHH Xuất khẩu pr’đươi thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân, Hồ Kết căh zâp đoọng ma mông coh thành phố, căh vêy zên pa gơi chô băn k’coon k’điêl. Anoo quyết định đhêy bh’rợ coh công ty, rach chô ma mông lâng pr’loọng đong lâng t’bhlâng pa dưr bh’rợ taanh dzăc. Đhị vel đong, Hồ Kết n’jưah bhrợ bh’rợ, n’jưah pa choom đoọng ha đha nuôr bhrợ bh’rợ taanh dzăc c’rêê ra dzul, pa dưr bh’rợ ty đanh âng đha nuôr acoon coh. Hồ Kết xay moon, đoọng apêê bh’nơơn bơơn pa câl bhưah, a noo ga vơh ma nưih xay truih lâng đươi dua mạng xã hội đoọng pa căh bh’nơơn. Ting Hồ Kết, apêê bh’nơơn tr’naanh c’rêê, ra dzul cơnh a pươih avị, zong k’tứi, n’dzây, n’loọ… bơơn bâc ngai chăp kiêng, pay câl bâc, zooi anoo vêy râu pa chô yêm têêm:“Acu căh pr’đoọng cơnh apêê n’lơơng, n’đhang cơnh lâng râu t’bhlâng âng c’la cu đoọng t’bhlâng t’bơơn muy bh’rợ t’mông. Tươc đâu, bh’rợ taanh dzăc âng cu âi đơơng chô râu pa chô yêm têêm đoọng băn k’điêl k’coon, n’jưah pa choom đoọng bh’rợ taanh dzăc ha đha nuôr coh đâu, dh’rưah zư đơc bh’rợ ty đanh.”

Đoọng ha dưr dal z’hai têy, Hồ Kết chơơc lêy Trung tâm Giáo dục – Dạy nghề chr’hoong Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình ting pâh lớp pa choom  taanh dzăc thủ công mỹ nghệ. Bêl vêy chứng chỉ coh têy, Hồ Kết xră bha ar zươc moot ooy Câu lạc bộ Đha dhâm c’mâr khuch goo chr’hoong Minh Hóa. Apêê bh’nơơn âng anoo bhrợ t’vaih bơơn bơơn t’mooi xay moon dal tu râu liêm z’hai, nhâm mâng lâng liêm crêê lâng môi trường lâng vêy bâc pr’đươi.

Cơnh lâng loom grơơ t’bhlâng z’lâh zr’năh k’đhap, Hồ Kết năc hâng hơnh 1 coh 50 cha năc đha dhâm c’mâr khuch goo coh prang k’tiêc bơơn Trung ương Hội Liên hiệp Đha đhâm c’mâr Việt Nam xay moon, đoọng Bằng khen lâng chăp hơnh đhị Bh’rợ xa nay “Tr’ang liêm loom grơơ ma nưih Việt” c’moo 2022. Anoo Hồ Thao, Bí thư Đoàn chr’val Trọng Hóa, chr’hoong Minh Hóa đoọng năl, cha năc đha đhâm Hồ Kết z’lâh zr’năh k’đhap âng khuch goo băr dzang tươc đha nuôr prang vel bhươl k’noong k’tiêc ooy loom t’bhlâng, căh đương g’nưm ooy apêê chính sách zooi đoọng âng Nhà nước:“Hồ Kết dưr z’lâh k’đhap coh pr’đơợ k’đhap k’ra, lêy Hồ Kết pa bhlâng choom chăp hơnh. Muy cha năc khuch goo lum zr’năh k’đhap coh pr’loọng đong n’đhang âi ta luôn p’zay, apêê đoàn viên n’lơơng ting pa choom lêy âng Hồ Kết ooy loom t’bhlâng.”

Pa bhrợ đhị vel đong chr’val Trọng Hóa, chr’hoong Minh Hóa, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ra Mai bơơn năl pr’đơợ âng Hồ Kết. Tơợ đêêc, Đoàn đha đhâm c’mâr Đồn Biên phòng Ra Mai ta luôn zooi đoọng anoo bhrợ bhr’lâ đong xang, bhrợ đoọng pr’đươi đac ch’ngaach. Thiếu tá Cao Xuân Hoành, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Ra Mai, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình đọong năl, đơn vị ta luôn pa ghit xơợng bhrợ bh’rợ tr’mông tr’meh đha nuôr, zooi đha nuôr coh vel đong. Cơnh lâng apêê ngai khuch goo, Đồn Biên phòng la lua năc đhị za nươr loom ha đha nuôr:“Chi đoàn Đồn Biên phòng Ra Mai pa zum lâng Đoàn chr’val buôn p’too moon, t’mooh t’prá, tơợ đêêc ađhi doó lâh k’chit k’mal dzợ. N’đhơ a đhi khuch goo n’đhang âi vêy loom t’bhlâng coh pr’ăt tr’mông lâng bh’rợ taanh dzăc âng vel đong. N’jưah zư đơc c’leh liêm âng vel bhươl, n’jưah chơơc t’bơơn p’xoọng râu pa chô băn par pr’loọng đong./.”

Thanh niên Hồ Kết với ý chí vượt qua tật nguyền

Hồ Kết, một thanh niên khuyết tật người Khùa sống bên dãy Giăng Màn vừa được vinh danh trong chương trình "Tỏa sáng nghị lực Việt" năm 2022. Hồ Kết là tấm gương thanh niên người dân tộc thiểu số tiêu biểu, vượt qua nghịch cảnh tật nguyền để vươn lên, giữ gìn và phát huy nghề truyền thống của bản làng biên giới.

Dưới mái nhà sàn bên dãy núi Giăng Màn, bản Ra Mai, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hoá, tỉnh Quảng Bình, đôi chân bị tật khiến Hồ Kết đi đứng khó khăn nhưng đôi tay của anh vẫn bền bỉ, thoăn thoắt từng nếp đan lát mây tre, tạo ra những sản phẩm thủ công mỹ nghệ hoàn hảo.

Hồ Kết sinh ra vốn lành lặn. Năm 17 tuổi, trong một lần đi đốt rẫy, anh không may bị ngã vào lửa, toàn thân bị bỏng nặng và trở thành người tàn tật... Năm 2009, Hồ Kết lập gia đình, những ngày đầu ra riêng, cuộc sống vô cùng khó khăn. Năm 2013, thông qua Hội Vì sự phát triển của người khuyết tật Quảng Bình, Hồ Kết tham gia học nghề mây tre đan và vào làm việc tại Công ty TNHH Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân tại thành phố Đồng Hới.

Hồ Kết cần cù, khéo léo và đoạt giải nhất tại Hội thi tay nghề giỏi. Nhưng với mức thu nhập 4 triệu đồng/tháng khi làm việc tại Công ty TNHH Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân, Hồ Kết không đủ trang trải cuộc sống ở thành phố, không có tiền gửi về nuôi vợ con. Anh quyết định nghỉ việc ở công ty, trở về sống cùng gia đình và tiếp tục phát triển nghề đan lát. Tại quê nhà, Hồ Kết vừa làm nghề, vừa dạy bà con làm nghề mây tre đan, phát huy nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số. Hồ Kết tâm sự, để các sản phẩm được tiêu thụ rộng rãi, anh nhờ người quen giới thiệu và sử dụng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm. Theo Hồ Kết, các sản phẩm mây tre đan như mâm cơm, gùi nhỏ, giỏ đựng xôi... được nhiều người ưa chuộng, bán chạy, giúp anh có thu nhập ổn định:“Mình không được may mắn lành lặn như nhiều thanh niên khác, nhưng với sự nỗ lực của bản thân để gắng học lấy 1 nghề mưu sinh. Đến nay nghề đan lát của mình đã đem lại thu nhập ổn định để lo cho vợ con, vừa dạy nghề đan cho bà con người đồng bào ở đây để lưu giữ nghề truyền thống.”

Để nâng cao tay nghề, Hồ Kết tìm đến Trung tâm Giáo dục - Dạy nghề huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình theo học lớp đan lát thủ công mỹ nghệ. Khi có được chứng chỉ trong tay, Hồ Kết viết đơn xin gia nhập và trở thành thành viên Câu lạc bộ Thanh niên khuyết tật huyện Minh Hóa. Các sản phẩm do anh làm ra luôn được khách hàng đánh giá cao bởi độ tinh xảo, chắc chắn, thân thiện với môi trường và có nhiều ứng dụng.

Bằng nghị lực và ý chí vượt lên hoàn cảnh tật nguyền, Hồ Kết vinh dự là 1 trong 50 thanh niên khuyết tật tiêu biểu trong cả nước được Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam ghi nhận, tặng Bằng khen và vinh danh tại chương trình "Tỏa sáng nghị lực Việt" năm 2022. Anh Hồ Thao, Bí thư Đoàn xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa cho biết, tấm gương thanh niên Hồ Kết vượt qua hoàn cảnh tật nguyền lan tỏa đến đồng bào khắp bản làng biên giới về tinh thần tự lực, không trông chờ vào các chính sách hỗ trợ của Nhà nước:“Hồ Kết vươn lên vượt khó trong hoàn cảnh khó khăn, thấy Hồ Kết rất tuyệt vời. Một người khuyết tật gặp khó khăn trong gia đình nhưng đã luôn phấn đấu, các đoàn viên khác cũng học tập gương của Hồ Kết về ý chí vươn lên.”

Đóng quân trên địa bàn xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ra Mai thấu hiểu hoàn cảnh của Hồ Kết. Từ đó, Đoàn thanh niên Đồn Biên phòng Ra Mai thường xuyên hỗ trợ gia đình Hồ Kết, giúp anh sửa sang nhà cửa, tặng công trình nước sạch. Thiếu tá Cao Xuân Hoành, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Ra Mai, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình cho biết, đơn vị luôn chú trọng thực hiện công tác an sinh xã hội, giúp đỡ người dân trên địa bàn đóng quân. Đối với những người khuyết tật, Đồn Biên phòng thực sự là chỗ dựa tinh thần cho bà con:“Chi đoàn Đồn Biên phòng Ra Mai phối hợp với Đoàn xã thường xuyên động viên, thăm hỏi, từ đó em bớt tự ti trong cuộc sống. Dù em tật nguyền nhưng đã có ý chí vươn lên trong cuộc sống bằng nghề đan lát của quê hương. Vừa gìn giữ bản sắc nghề truyền thống của bản làng, vừa kiếm thêm thu nhập nuôi sống gia đình”./.