Câu hỏi 1: Coronavirus 2019 nắc n’hau?

Trả lời: Coronavirus 2019 (2019-nCoV) nắc muy rau virus c’lâng p’hơơm t’mêê bhrợ t’vaih cr’ay c’lâng pr’hơơm cấp đhị ma nuyh lâng đoọng lêy vêy cơnh trơơi bọo ooy coon manuyh. Virus nâu bơơn năl ghit coh muy bh’rợ lêy cha mệêt zr’lụ pr’luh tợơ tợơ chợ ga mắc buôn pa câl a chông a xiu lâng a đhăh nhăm đhị Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. 2019-nCoV nắc chủng virus t’mêê căh ơy bơơn năl tợơ lalăm đếêc. Lâh mơ chủng coronavirus t’mêê bơơn lêy nâu, ơy vêy 6 chủng coronavirus lalay bơơn năl tước t’ngay đâu vêy đhr’năng trơơi bọo đhị ma nuyh hêê.

Câu 2: Tơơm ríah âng 2019-nCoV tơợ ooy?

Virus corona nắc mưy c’bhúh virus ga mắc, dưr váih bấc cóh bấc a’đhắh dzăm pa zêng cơnh cóh lạc đà, mèo lâng a’đhôr. C’lâng di truyền âng virus nâu xoọc bơơn lêy cha mêết đoọng năl tơơm ríah liêm ghít âng virus.

Câu 3: Cơ chế 2019-nCoV trơơi boọ ha cơnh?

Virus nâu tr’nơợp dưr n’léh tơợ a’đhắh dzăm, hân đhơ cơnh đêếc vêy đhr’năng trơơi boọ tơợ manứih choom dưr váih ta luôn. Cóh manứih, virus trơơi tơợ manứih nâu tước manứih n’tốh bêl crêê tr’gợ k’đhơợng a’chặc âng manứih k’ay. Ting lêy trơơi boọ âng chủng virus ha cơnh, bhiệc k’oóh, pa chéh cắh cậ cr’đhơợng têy nắc choom bhrợ trơơi boọ.

Virus cung choom trơơi tơợ ngai crêê k’đhơợng vêy ooy âng crêê manứih k’ay ơy k’đhơợng, xang nặc lêy t’moót cóh boọp, móh, mắt âng apêê. Đợ apêê zư lêy manứih k’ay cung choom boọ váih virus bêl lêy bhrợ zâp chất ta lơi âng manứih k’ay.

Câu 4: 2019-nCoV vêy cơnh virus Mers-CoV cắh cậ Sars cắh?

Cắh vêy. Coronavirus nắc mưy c’bhúh virus ga mắc, 2, 3 virus bhrợ t’váih cr’ay ooy manứih lâng virus trơơi boọ âng zâp râu a’chim a’đhắh, pa zêng lạc đà, mèo lâng a’đhôr. 2019-nCoV t’mêê dưr váih bêl đâu cắh vêy cơnh coronavirus bhrợ t’váih chứng c’lâng pr’hơơm Trung Đông cắh cậ coronavirus bhrợ váih cr’ay c’lâng pr’hơơm ngân. Hân đhơ cơnh đêếc, zâp râu xay moon trơơi boọ đoọng lêy, virus nâu dưr váih tơợ mưy râu virus crêê tước SARS. Xoọc đâu, đợ g’lúh lêy cha mêết xoọc ta bhrợ đoọng năl liêm ghít lấh.

Câu 5: Bhrợ ha cơnh zúp đoọng ha cu choom zư lêy c’la đay?

Bộ y tế p’too moon đhanuôr lêy bhrợ têng liêm choom zâp c’lâng bh’rợ cơnh đâu:

 .Óo lướt vốch chi ớh ha dang xoọc vêy k’hir, k’oóh cắh cậ k’đhạp p’hơơm. Tước đấh cóh cơ sở y tế bêl vêy xơợng k’ay. Lâng xay moon c’lâng lướt vốch âng đay lâng apêê pa bhrợ cóh y tế.

• Óo ặt đăn đh’rứah lâng ma nứih k’ay k’hir, k’oóh. Ta luôn rau têy lâng xà phòng, oó gợ têy cóh mặt, móh, boọp.
• Bêl k’oóh, pa chéh nắc lêy g’đêl boọp, móh lâng khăn bha ar cắh cậ têy áo. Xang bêl đươi dua khăn n’nắc, nắc lêy t’moót lơi cóh thùng lơi n’nóh, xang nặc rau têy liêm sạch.
• Ha dang vêy cơnh c’léh k’ay bêl lướt lêy chi ớh nắc đấh xay moon ooy nhân viên hàng không, c’lâng sắt, ôtô lâng chấc lêy chô tước ooy cơ sở y tế đhị đăn bhlâng.
• Lêy đươi dua, ôộm cha đợ ch’na pr’ôộm ơy chêện.
• Óo gr’hạc ki chóh đhơ đhị vêy, oó k’đhơợng chi ớh lâng râu bh’năn băn, a’đhắh dzăm.
• Gloọp g’loọp móh bêl lướt vốch đhị bấc manứih cắh cậ bêl ặt lâng manứih vêy c’léh cr’ay.

Câu 6: Acu lêy bhrợ ha cơnh ha dang vêy c’lâng lướt vốch chi ớh cớ?

Lêy oó chấc la lướt chi ớh, ha dang pr’zợc xoọc vêy zâp c’léh cr’ay k’hir, k’oóh cắh cậ k’đhạp p’hơơm.

Câu 7: Acu choom lêy ta moóh, xay moon cr’liêng xa nay ha cơnh?

Bộ y tế xay moon số điện thoại đoọng xay moon ooy cr’liêng xa nay pr’lúh viêm c’lâng pr’hơơm ngân tu nCoV 2019: 19003228. Cắh cậ nắc choom lêy ta moóh trực tiếp ooy zâp số điện thoại đấh hân âng zâp cơ sở y tế đhị vel đông.

Câu 8: Đợ c’léh cr’ay lâng cr’ay 2019-nCoV choom bhrợ k’ay nắc n’hâu?

Ting cơnh xay moon cóh apêê k’ay 2019-nCoV tơợ doọ ngân tước ngân pazêng váih zâp c’léh cr’ay cơnh k’hir, k’oóh lâng k’đhạp p’hơơm. Zâp c’léh cr’ay nâu choom dưr váih tơợ 2 tước 14 t’ngay xang bêl váih cr’ay. Tước bêl dưr váih, nCoV choom dưr váih tước viêm xoóh ngân, suy c’lâng pr’hơơm lâng chêết bil, lấh mơ, ooy đợ apêê vêy cr’ay mạn tính, xiêr miễn dịch.

Câu 9: Bhrợ ha cơnh đoọng lêy cha mêết mưy cha nặc vêy boọ váih 2019-nCoV hay cắh?

Xoọc đâu, zâp đhị lêy cha mêết liêm ghít 2019-nCoV nắc choom lêy bhrợ đhị zâp cơ sở y tế bơơn đoọng bhrợ têng xét nghiệm.

T’ngay 28/1/2020, Bộ y tế nắc ơy vêy bha ar pa tơ 362/BYT-KCB pa gơi ooy Bệnh viện, Sở y tế zâp bộ, ngành bhrợ têng bhiệc đương pay, zư padứah lâng k’đhơợng zư manứih crêê ta k’noọ k’ay c’lâng pr’hơơm ngân tu chủng t’mêê âng virus corona lâng lêy pác c’nắt zr’lụ đoọng ha zâp bệnh viện liêm ghít.

Câu 10: Zâp chuyên gia y tế zư lêy c’rơ lâng zâp cơ sở y tế lêy bhrợ ha cơnh?

Đắh bh’rợ zư lêy pa dứah, zâp apêê k’ay zêng bơơn khám cóh zr’lụ la lay đhị bệnh viện, bơơn pay cha mêết cr’ay liêm crêê đoọng bhrợ xét nghiệm đoọng năl ghít cr’ay. Manứih k’ay lêy moót viện cha mêết đoọng ặt lalay. Xoọc đâu cắh ơy váih zanươu zư pa dứah lâng cắh vêy vắc xin zêl cha groong, tu cơnh đâu, lấh mơ nắc lêy zư padứah đợ c’léh cr’ay, bơơn lêy, đấh loon zư padứah suy c’lâng pr’hơơm, suy thận lâng zâp đhị lơơng.

T’ngay 16/1/2020, Bộ Y tế nắc ơy pa glúh Quyết định số 125/QĐ-BYT đắh bhiệc lêy pa glúh c’lâng lêy cha mêết lâng zư padứah viêm xoóh cấp tu chủng virus corona t’mêê đoọng ha zâp cơ sở y tế cóh prang k’tiếc k’ruung./.

Phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus Corona mới.

                                                                                                                         Theo VTV.vn

Bộ Y tế đã công bố cẩm nang 10 câu hỏi đáp để người dân có đầy đủ thông tin cần thiết và chủ động phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus Corona mới.

Câu hỏi 1: Coronavirus 2019 LÀ GÌ?

Trả lời: Coronavirus 2019 (2019-nCoV) là một loại virus đường hô hấp mới gây bệnh viêm đường hô hấp cấp ở người và cho thấy có sự lây lan từ người sang người. Virus này được xác định trong một cuộc điều tra ổ dịch bắt nguồn từ khu chợ lớn chuyên bán hải sản và động vật ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. 2019-nCoV là chủng virus mới chưa được xác định trước đó. Ngoài chủng coronavirus mới phát hiện này, đã có 6 chủng coronavirus khác được biết tới ngày nay có khả năng lây nhiễm ở người.

Câu hỏi 2: NGUỒN GỐC CỦA 2019-nCoV TỪ ĐÂU?

Trả lời: Virus corona là một họ virus lớn, phổ biến ở nhiều loài động vật khác nhau bao gồm lạc đà, mèo và dơi. Phân tích cây di truyền của virus này đang được tiếp tục để biết nguồn gốc cụ thể của virus.

Câu hỏi 3: CƠ CHẾ 2019-nCoV LÂY LAN NHƯ THẾ NÀO?

Trả lời: Vi-rút này ban đầu xuất hiện từ nguồn động vật nhưng có khả năng lây lan từ người sang người. Điều quan trọng cần lưu ý là sự lây lan từ người sang người có thể xảy ra liên tục. Ở người, virus lây từ người này sang người kia thông qua tiếp xúc với dịch cơ thể của người bệnh. Tùy thuộc vào mức độ lây lan của chủng virus, việc ho, hắt hơi hay bắt tay có thể khiến người xung quanh bị phơi nhiễm.

Virus cũng có thể bị lây từ việc ai đó chạm tay vào một vật mà người bệnh chạm vào, sau đó đưa lên miệng, mũi, mắt họ. Những người chăm sóc bệnh nhân cũng có thể bị phơi nhiễm virus khi xử lý các chất thải của người bệnh.

Câu hỏi 4: 2019-nCoV CÓ GIỐNG VỚI VI RÚT MERS-CoV HOẶC SARS KHÔNG?

Trả lời: Không. Coronavirus là một họ virus lớn, một số virus gây bệnh ở người và virus lây truyền giữa các loài động vật, bao gồm lạc đà, mèo và dơi. 2019-nCoV mới xuất hiện gần đây không giống với coronavirus gây ra Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) hoặc coronavirus gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS). Tuy nhiên, các phân tích di truyền cho thấy virus này xuất hiện từ một loại virus liên quan đến SARS. Hiện nay, những cuộc điều tra đang diễn ra để tìm hiểu thêm.

Câu hỏi 5: LÀM THẾ NÀO GIÚP TÔI CÓ THỂ BẢO VỆ BẢN THÂN?

Trả lời: Bộ Y tế khuyến cáo người dân và cộng đồng chủ động thực hiện tốt các biện pháp sau:

- Tránh đi lại, du lịch nếu đang có sốt, ho hoặc khó thở. Đến ngay cơ sở y tế khi có triệu chứng nghi ngờ. Đồng thời, chia sẻ lịch trình di chuyển của bạn với nhân viên y tế.

- Tránh tiếp xúc với người bị sốt, ho. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng.

- Khi ho, hắt hơi hãy che kín miệng và mũi bằng khăn giấy hoặc tay áo. Sau khi sử dụng khăn giấy bỏ vào thùng rác rồi rửa tay sạch sẽ.

- Nếu thấy có dấu hiệu ốm khi đi lại, du lịch cần thông báo ngay cho nhân viên hàng không, đường sắt, ô tô và tìm đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

- Chỉ sử dụng các loại thực phẩm chín.

- Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng. Tránh tiếp xúc gần với các động vật nuôi hoặc hoang dã.

- Đeo khẩu trang khi đi đến chỗ đông người hoặc khi tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh.

Câu hỏi 6: TÔI PHẢI LÀM GÌ KHI CÓ LỊCH TRÌNH ĐI LẠI, DU LỊCH?

Trả lời:

  Tránh đi lại, du lịch nếu bạn đang có các triệu chứng sốt, ho hoặc khó thở

Câu hỏi 7: TÔI CÓ THỂ LIÊN HỆ THÔNG BÁO THÔNG TIN BẰNG CÁCH NÀO?

Trả lời: Bộ Y tế công bố số điện thoại đường dây nóng cung cấp thông tin về bệnh Viêm đường hô hấp cấp do nCoV 2019: 19003228. Hoặc có thể liên hệ trực tiếp qua các đường dây nóng của các cơ sở y tế tại địa phương.

Câu hỏi 8: NHỮNG TRIỆU CHỨNG VÀ BIẾN CHỨNG 2019-nCoV CÓ THỂ GÂY RA LÀ GÌ?

Trả lời: Theo báo cáo ở bệnh nhân mắc 2019-nCoV từ nhẹ đến nặng bao gồm các triệu: sốt, ho và khó thở. Các triệu chứng này có thể xuất hiện từ 2 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc nguồn bệnh. Tới khi khởi phát, nCOV có thể diễn biến đến viêm phổi nặng, suy hô hấp tiến triển và tử vong, đặc biệt ở những người có bệnh mạn tính, suy giảm miễn dịch.

Câu hỏi 9: LÀM THẾ NÀO ĐỂ KIỂM TRA MỘT NGƯỜI CÓ NHIỄM 2019-nCoV HAY KHÔNG?

Trả lời: Tại thời điểm này, các kiểm tra chẩn đoán chính xác 2019-nCoV chỉ có thể được tiến hành tại các cơ sở y tế được phép thực hiện xét nghiệm.

Ngày 28/1/2020, Bộ Y tế đã có văn bản 362/BYT-KCB gửi Bệnh viện, Sở Y tế, y tế các bộ, ngành thực hiện việc tiếp nhận, thu dung, điều trị và quản lý người nghi ngờ mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do chủng mới của virus Corona với phân tuyến khu vực cho các Bệnh viện, Viện cụ thể.

Câu hỏi 10: CÁC CHUYÊN GIA Y TẾ CHĂM SÓC SỨC KHOẺ VÀ CÁC CƠ SỞ Y TẾ CẦN LÀM GÌ?

Trả lời: Về nguyên tắc điều trị bệnh, các ca bệnh nghi ngờ đều phải được khám ở khu riêng tại bệnh viện, được lấy bệnh phẩm đúng cách để làm xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán xác định bệnh. Ca bệnh cần nhập viện theo dõi và cách ly hoàn toàn. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh vì vậy chủ yếu điều trị triệu chứng, phát hiện và xử trí kịp thời tình trạng suy hô hấp, suy thận và các tạng khác (nếu có).

Ngày 16/1/2020, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 125/QĐ-BYT về việc ban hành Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh viêm phổi cấp do chủng vi rút Corona mới (nCoV) cho tất cả các cơ sở y tế trên toàn quốc./.

  Ảnh: Khai thác Internet