
Tơợ trà vối, sầu riêng, pih bhung tươc zâp râu p’lêê p’coo t’mêê, zâp bh’nơơn pr’đươi căh mưy pa dưr chr’năp dal năc dzợ chrooi pa xoọng zư lêy văn hoá, pa dưr pa xơc pr’ăt tr’mung coh vel đông lâng liêm crêê cơnh lâng tr’xăl t’viêng liêm

Zâp chr’val Khánh Sơn, Tây Khánh Sơn lâng Đông Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hoà (chr’hoong k’coong ch’ngai Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hoà ty) ặt đhị dal k’dâng 1.000m ting lêy lâng mặt đac biển. Plêệng k’tiêc đha hư cha ngaách prang c’moo bhrợ pr’đơợ liêm buôn đoọng ha bâc râu tơơm chr’noh chặt vaih liêm. Cung cơnh bâc đhị zr’lụ da ding k’coong lơơng, tơơm vối chặt vaih coh zâp prang chr’hoong. Tơợ đenh, đhanuôr coh đâu ơy pay đươi dua hi la vối đoọng zêệ bhrợ đac ộm, vaih râu pr’ộm buôn pay ộm bêl vaih ta mooi pâh coh đông.
Tơợ bhiệc nâu, Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Sơn pa zưm bhrợ lâng đhanuôr coh vel đông pêêh pay hi la vối t’mêê, lêy bhrợ vaih Trà vối chi đhung Phương Đài. Hi la vối lêy chơơih pay liêm ghit, rau pa liêm, puah pa gooh, têêm ngăn vệ sinh ch’na đh’năh. Xang nặc, hi la vối vêy xrơơt pa nhar, tôm đợc ting c’lâng bh’rợ hiện đại đoọng bhrợ vaih zâp chi đhung trà liêm sạch, têêm ngăn.
Zâp chi đhung trà vêy vaih đợ cr’noọ bh’rợ âng manưih choh, manưih bhrợ têng. Bêl chong đợc trà vêy đac t’viêng đha hưm, độp a’tăng lâng ngam m’bứi. Xọoc bh’nơơn pr’đươi nâu vêy bơơn ta moon OCOP 4 sao lâng lâh mơ năc lêy âng đơơng đhị zâp sàn thương mại điện tử. T’cooh Nguyễn Văn Bính, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Sơn moon:
“Tr’nơợp năc lêy pay đợ bh’nơơn pr’đươi chr’năp đoọng ha thị trường lâng xang nặc xay bhrợ. Năc lêy cha mêêt đợ bh’nơơn pr’đươi nâu vêy pr’đươi n’hâu lâng thị trường n’đoo? Đăh bh’nơơn pr’đươi trà âng đay bhrợ têng năc lêy cha mêêt ooy đăh crâng k’coong lâng tơơm trà năc đoo chr’năp, doọ râu căh liêm crêê coh môi trường cung cơnh zâp râu g’rưy bhrợ pa hư tươc tơơm trà. Lâng tơơm vối căh choom đươi zanươu zư lêy tơơm chr’noh”.
Cr’chăl trà vối nâu, zâp bh’nơơn pr’đươi OCOP coh zr’lụ k’coong ch’ngai Khánh Hoà zêng nặc đợ bh’nơơn pr’đươi liêm sạch, têêm ngăn, bơr pêê bh’nơơn pr’đươi lêy bhrợ liêm ghit ting t’ngay ting nhâm mâng. Lâh mơ cơnh tơơm pih bhung - mưy bh’nơơn pr’đươi OCOP bơơn VietGAP lâng vêy bơơn OCOP 3 sao cấp tỉnh. Đhanuôr lêy cha mêêt bhrợ pa dưr c’lâng bh’rợ bhrợ têng liêm ghit, tơợ bhiệc choh bhrợ tươc bhrợ pa dưr thương hiệu, bhrợ râu tin đươi lâng thị trường đươi dua.
Sầu riêng - râu chr’năp yêm vêy bâc ngai năl âng Khánh Sơn cung bơơn bhrợ bâc cơnh, cơnh sầu riêng bhrợ pa gooh, đợc pa chriêt đoọng zư đợc liêm choom prang c’moo. Zâp bh’nơơn pr’đươi lơơng cơnh a’băng, prí bhrợ pa gooh zêng liêm chr’năp, liêm ghit tơơm riah, glặp cơnh lâng cr’noọ đươi dua xoọc đâu.
Pr’căn Lê Thị Kim Thanh, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp t’viêng Khánh Trung, chr’val Tây Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà đoọng năl, xang bâc c’moo lêy choh bhrợ, zư lêy, lâh mơ pih bhung, bâc râu tơơm cha p’lêê lơơng cơnh vú sữa Mica, ổi Ruby cung pa dưr pa xơc k’rơ. C’moo 2024, hợp tác xã nâu vêy bơr bh’nơơn pr’đươi bơơn OCOP 3 sao. Zêng đợ tơơm chr’noh ta zư lêy ting c’lâng hữu cơ, doọ vêy đươi hoá chất căh cậ phân bón hoá học. Pr’căn Lê Thị Kim Thanh đoọng năl cớ:
“Cr’chăl lêy bhrợ OCOP râu chr’năp liêm năc Nhà nước k’rang lêy đăh bhiệc moon pa choom bhrợ ha cơnh đoọng têêm ngăn liêm choom âng p’lêê, bh’nơơn pa chô bâc. Râu 2, zên đoọng bhrợ pa dưr thương hiệu OCOP năc Nhà nước k’rang đoọng ha đhanuôr. Râu âng đay rơơm kiêng ơy bơơn năc ta moon liêm choom bh’nơơn pr’đươi, đoọng ta mooi đươi dua k’rêệm loom”.

Đoọng lêy zooi zâp bh’nơơn pr’đươi OCOP, cr’chăl hanua, tỉnh Khánh Hoà lêy đoọng zên tơợ zên zooi đoọng pa dưr pa xơc bh’nơơn pr’đươi tơợ pa dưr pa liêm tem nhãn, chi đhung, tươc bhrợ pa dưr trang thông tin điện tử lâng p’têêt pa zưm thương mại điện tử. Tỉnh cung p’too p’zương zâp hợp tác xã, doanh nghiệp k’tứi lâng glặp lêy pâh bhrợ xa nay bh’rợ. Lâh mơ, zâp vel đông dzợ t’bhlâng pa zưm bhrợ pa dưr bh’nơơn pr’đươi OCOP lâng du lịch vel đông, du lịch sinh thái đoọng pa dưr liêm choom đăh pa câl lâng chr’năp pr’đươi. Lâh mơ, tỉnh xoọc pa dưr k’rơ chuyển đổi số bh’nơơn pr’đươi OCOP ooy zâp sàn thương mại điện tử cơnh Posmart, Voso lâng zâp nền tảng coh vel đông.
T’cooh Nguyễn Duy Quang, Giám đốc Sở Nông nghiệp lâng Môi trường tỉnh Khánh Hoà đoọng năl, tỉnh xoọc vêy k’dâng 600 bh’nơơn pr’đươi OCOP, zêng đợ râu p’lêê p’coo lâng bh’nơơn pr’đươi pa zưm nhãn hiệu OCOP lâng mã số zr’lụ choh. T’cooh Nguyễn Duy Quang moon ghit:
“Bh’nơơn pr’đươi nâu ooy cr’chăl nâu a’tôh kiêng pa dưr liêm choom năc lêy vêy đợ chr’năp đăh kinh tế âng râu bh’nơơn pr’đươi. Râu 2, lêy liêm choom bơơn chuẩn bha lang k’tiêc t’mêê đơơng pa câl. Râu 3, thị trường pa câl lêy bhưah liêm lâng đợ pr’đươi pr’dua lêy chr’năp bâc, vêy manưih đươi dua chăp kiêng. Lêy vêy đợ xa nay bh’rợ p’têêt pa zưm zêng đợ đhị pa câl, pa đhang moon cơnh siêu thị, Bách Hoá Xanh, đoọng đơơng pr’đươi OCOP nâu. Bêl đêêc, đhanuôr năl tươc bâc lâh, năc bh’nơơn pr’đươi OCOP âng Khánh Hoà ooy ha y chroo vêy bơơn pa câl đâh k’rơ, pa dưr pa xơc nhâm mâng lâh mơ”.
Bh’nơơn pr’đươi OCOP zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng k’coong ch’ngai Khánh Hoà bhrợ p’căh râu chr’năp liêm lalay âng vêêl đông tơợ pih bhung, sầu riêng tươc trầm hương... Xa nay bh’rợ OCOP ơy zooi đoọng zâp apêê bhrợ têng lêy bhrợ liêm choom lâh mơ, pa dưr pa xơc pr’ăt tr’mung vêêl đông, zư lêy văn hoá lâng zâp bh’dzang lêy moot ooy thương mại chr’năp liêm xoọc đâu./.
ĐẶC SẮC SẢN PHẨM OCOP VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI KHÁNH HÒA
Vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Khánh Hòa đang hình thành nhiều sản phẩm OCOP đặc sắc, gắn với bản sắc địa phương. Từ trà vối, sầu riêng, bưởi da xanh đến các loại trái cây mới, các sản phẩm không chỉ nâng tầm giá trị nông sản mà còn góp phần bảo tồn văn hóa, phát triển kinh tế nông thôn và thích ứng với chuyển đổi xanh

Các xã Khánh Sơn, Tây Khánh Sơn và Đông Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa ở độ cao khoảng 1.000m so với mực nước biển. Giống như nhiều vùng miền núi khác, cây vối mọc tự nhiên ở khắp nơi trong huyện. Từ lâu, bà con nơi đây đã sử dụng lá vối để nấu nước uống, trở thành thức uống quen thuộc mỗi khi có khách đến nhà.
Từ thói quen dân dã đó, Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Sơn hợp tác với người dân địa phương thu hái lá vối tươi, chế biến sâu thành sản phẩm Trà vối túi lọc Phương Đài. Lá vối được tuyển chọn cẩn thận, rửa sạch, sấy khô bằng hệ thống hiện đại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Sau đó, lá vối được xay nhỏ, đóng gói bằng dây chuyền hiện đại để tạo thành các túi trà tiện dụng, sạch sẽ và an toàn.
Mỗi túi trà chứa đựng tâm huyết của người trồng, người chế biến. Khi pha, trà cho nước trong xanh, hương thơm thanh mát, vị đắng nhẹ hòa quyện với hậu ngọt dịu dàng. Hiện sản phẩm đã đạt chứng nhận OCOP 4 sao và chủ yếu được phân phối qua các sàn thương mại điện tử. Ông Nguyễn Văn Bính, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Khánh Sơn chia sẻ:
“Đầu tiên là mình phải chọn được sản phẩm hữu ích cho thị trường và sau đó triển khai thực hiện. Tức là mình định hướng được sản phẩm đó có công dụng gì và thị trường nào? Về sản phẩm trà của mình sản xuất thì dựa vào đặc tính thiên nhiên và cây trà là cơ bản, không bị ảnh hưởng của môi trường tự nhiên cũng như các loại sâu phá hoại đến cây trà. Tuyệt đối riêng cây vối không được dùng thuốc bảo vệ thực vật”.
Các sản phẩm OCOP ở vùng miền núi Khánh Hòa đều là nông sản sạch, an toàn, một số sản phẩm được chế biến sâu ngày càng đạt chuẩn bền vững. Tiêu biểu như cây bưởi da xanh - một biểu tượng của hành trình OCOP đã đạt chuẩn VietGAP được chứng nhận nhãn hiệu tập thể và đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh. Người dân chủ động xây dựng quy trình sản xuất bài bản, từ trồng trọt đến xây dựng thương hiệu, tạo niềm tin với thị trường tiêu dùng.
Sầu riêng - đặc sản nổi tiếng của Khánh Sơn cũng được đa dạng hóa sản phẩm như sầu riêng sấy, cấp đông để duy trì thương hiệu quanh năm. Các sản phẩm khác như măng rừng, chuối sấy đều có chất lượng cao, rõ ràng nguồn gốc, phù hợp xu hướng tiêu dùng hiện đại.
Bà Lê Thị Kim Thanh, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Khánh Trung, xã Tây Khánh Vĩnh cho biết, sau nhiều năm ươm mầm, chăm sóc, ngoài bưởi da xanh, nhiều loại cây ăn quả khác như vú sữa Mica, ổi Ruby cũng phát triển mạnh. Năm 2024, hợp tác xã này có hai sản phẩm đạt OCOP 3 sao. Tất cả cây trồng đều được chăm sóc theo phương pháp hữu cơ, không dùng hóa chất hay phân bón hóa học. Bà Lê Thị Kim Thanh cho biết thêm:
“Quá trình làm OCOP cái lợi được là Nhà nước rất quan tâm trong việc hướng dẫn làm thế nào đảm bảo chất lượng ngon của trái cây, năng suất lớn. Thứ hai, kinh phí để xây dựng thương hiệu OCOP là Nhà nước lo cho dân hết. Cái mà mình mong muốn đạt được là công nhận đạt chất lượng sản phẩm, để người khách yên tâm khi dùng sản phẩm”.

Nhằm hỗ trợ các chủ thể OCOP, thời gian qua, tỉnh Khánh Hòa bố trí kinh phí từ ngân sách hỗ trợ phát triển sản phẩm từ nâng cấp tem nhãn, bao bì, đến xây dựng trang thông tin điện tử và kết nối thương mại điện tử. Tỉnh cũng khuyến khích các hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chương trình.
Ngoài ra, các địa phương còn tích cực lồng ghép phát triển sản phẩm OCOP với du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái để tăng hiệu quả đầu ra và giá trị trải nghiệm. Đặc biệt, tỉnh đang đẩy mạnh chuyển đổi số sản phẩm OCOP thông qua các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso và các nền tảng địa phương.
Ông Nguyễn Duy Quang, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa cho biết, tỉnh hiện có khoảng 600 sản phẩm OCOP, tất cả các loại trái cây và nông sản đều được gắn nhãn hiệu OCOP và mã số vùng trồng. Ông Nguyễn Duy Quang nhấn mạnh:
“Sản phẩm này thì trong thời gian tới muốn nâng tầm nó lên thì sẽ có những giá trị về kinh tế của loại hình sản phẩm. Thứ hai, phải có chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế mới xuất khẩu được. Thứ ba, thị trường tiêu thụ phải rộng và mặt hàng phải đa dạng, được người tiêu dùng ưa chuộng. Phải có những chương trình liên kết với tất cả cơ sở tiêu thụ, ví dụ như siêu thị, Bách Hóa Xanh, để đưa sản phẩm OCOP này vào. Khi đó, người dân biết đến nhiều hơn thì sản phẩm OCOP của Khánh Hòa trong tương lai sẽ được tiêu thụ mạnh, phát triển bền vững và nâng tầm hơn nữa”.
Sản phẩm OCOP vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Khánh Hòa thể hiện sự đa dạng, đặc trưng địa phương từ bưởi da xanh, sầu riêng đến trầm hương... Chương trình OCOP đã giúp các chủ thể sản xuất chuyên nghiệp hơn, phát triển kinh tế nông thôn, bảo tồn văn hóa và từng bước hội nhập vào chuỗi thương mại hiện đại./.
Viết bình luận