Pr’lúh k’hir plóh a ham tr’nợơp bơơn lêy đhị tổ 7 lâng tổ 8, thị trấn Thạnh Mỹ. Xang đếêc, k’bhúh Y tế dự phòng chr’hoong Nam Giang ơy lêy phun za nươy pa liêm môi trường cóh zr’lụ váih pr’lúh, đh’rứah đoọng bha ar xay moon, t’pấh đhanuôr pa liêm môi trường, k’chệêt lơi cr’vóc cr’véc… đhị zr’lụ ặt ma mông. Đhơ cơnh đếêc, bấc đhanuôr nắc dzợ lu lơ lâng pr’lúh. Pa căn Hoàng Thị Lan ặt đhị tổ 8, thị trấn Thạnh Mỹ, crêê k’hir plóh a ham xoọc ặt pa dứah đhị Trung tâm Y tế chr’hoong Nam Giang đoọng năl, zr’lụ đong a đoo toor c’lâng Hồ Chí Minh. Lêy toor c’lâng âng zr’lụ đhanuôr ặt ma mông nâu nắc sạch liêm bhlầng. Đhơ cơnh đếêc, đăh hoọng âng đhanuôr ặt ma mông nắc muy accoon tâm đác, rau đác nha nhự cóh pr’ặt tr’mông hooi đăh đâu, nong boọ đhị zập tơơm bhơi k’tang chắt váih, dưr váih bấc móih ga gơu:“Đắh loom đong cu nắc c’lâng Hồ Chí Minh, liêm sạch bhlầng. Ha dợ đăh hoọng nắc muy acoon tâm đác. Bấc đong căh pa ghít n’tóh lơi n’nóh xr’xiing, đác nha nhự. Tu cơnh đếêc nắc zập rau hooi chô đăh hoọng đong, ting c’lâng đác, pa bhlầng nắc cóh hân noo p’răng xớơt căh zập đác lâng bấc zr’lụ nong đác, n’loong chặt váih căh ngai tal pa’liêm. Tu cơnh đếêc, nâu đoo nắc rau tu bhrợ váih đhr’năng cr’ay cr’naanh”.

Pa căn Nguyễn Thị Hải ặt đhị tổ 9, thị trấn Thạnh Mỹ cung nắc moọt viện tu k’hir plóh a ham đoọng năl, đhanuôr zr’lụ đong a đoo ặt ma mông buôn băn p’lóh t’rị k’roọc căh crêê đhị ta đoọng. Bấc t’ngay, t’rí k’roọc ệê đhọ bing c’lâng, c’la đong cung căh pa ghít pa liêm, kấh lơi. Nâu đoo nắc tu đoọng móih ga gơu váih bấc bhlầng, bhrợ tước đhr’năng pr’lúh cr’ay dưr váih: “Đhanuôr cóh đâu buôn băn p’lóh t’rị k’roọc cóh c’lâng nha nhự pa bhlầng. Bấc bêl lướt ooy c’lâng Hồ Chí Minh lêy t;rị k’roọc ệê đhị đhơ cơnh đhơ kị xang nắc đhanuôr cung căh kấh lơi, pa sạch c’lâng. C’năl âng đhanuôr nắc cơnh đếêc, đhơ cơnh đếêc chính quyền lêy vêy cơnh xay moon, cha groong cơnh ooy đoọng đhanuôr oó dzợ băn p’lóh t’rị k’roọc.”

Ting cơnh xay moon âng Trung tâm y tế chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, tước nâu kêi, cóh vel đong ơy bơơn năl 50 cha nắc moọt viện hếch lêy nắc boọ váih k’hir plóh a ham, cóh đếêc vêy 14 cha nắc crêê k’hir plóh a ham. Apêê lơơng moọt viện ặt pa dứah lâng r’dợ pa chô c’rơ. Bác sỹ Chrum Thanh Vòm, Giám đốc Trung tâm y tế chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl: Lâng đhr’năng dưr váih k’rơ âng k’hir plóh a ham cóh vel đong, chr’hoong Nam Giang ơy k’đươi moon cán bộ y tế t’bhlầng lêy cha mệêt ghít liêm đhr’năng đương zêl cha groong. M’jứah lâng đếêc, t’bhlầng xay moon, đoọng bha ar pa căh lêy, loa phát thanh, pa choom đhanuôr cơnh đương pa ghít lêy cha groong k’hir plóh a ham, oó đớc dưr váih cơnh pr’lúh c’rơ: “Cơnh lâng Nam Giang cóh cr’chăl a hay, đơn vị nắc ơy năl ghít đhr’năng dưr váih k’rơ  bấc apêê pa khau, k’hir plóh a ham cr’ay bhíh têy dzung boóp ặt cóh cr’chăl. Pa bhlầng nắc hân noo pleng p’răng púih, nắc k’bhúh cr’ay nâu buôn dưr váih bấc k’rơ bhlầng. Tợơ ơy bơơn năl đợ apêê ca ay đhị Nam Giang, tợơlêy cha mệêt nâu đoo ếêh rau pr’lúh nắc đhr’năng dưr bấc a năm. Xọoc đâu, Trung tâm y tế chr’hoong ơy đh’rứah lâng Trung tâm CDC (Trung tâm kiểm sáot cr’ay cr’naanh Quảng Nam) lêy pa liêm đhị zr’lụ váih k’hir cóh vel đong. Xọoc đâu doó vêy ngai cr’pân tước a chắc a rang. Pazêng apêê ca ay ặt pa dứah cóh đâu nắc ơy bơơn lêy cha mệêt lâng pa chô c’rơ r’dợ.”./.

          Nam Giang đẩy mạnh phòng chống sốt xuất huyết

                                                                Kim Cương

Ngay sau khi phát hiện ổ dịch  sốt xuất huyết đầu tiên trên địa bàn vào ngày 18/6 vừa qua, Trung tâm y tế huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đã huy động lực lượng y tế dự phòng tiến hành  phun hóa chất xử lý môi trường xung quanh khu vực có dịch. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân  người dân nâng cao nhận thức phòng chống dịch, bệnh tại khu dân cư.

  Ổ dịch sốt xuất huyết đầu tiên phát hiện tại 7 và tổ 8, thị trấn Thạnh Mỹ. Ngay sau đó, lực lượng Y tế dự phòng huyện Nam Giang đã tiến hành phun hóa chất xử lý môi trường khu vực có dịch, đồng thời phát tờ rơi, vận động người dân vệ sinh môi trường, diệt trừ bọ gậy… tại khu dân cư sinh sống. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn còn thờ ơ với dịch sốt xuất huyết. Bà Hoàng Thị Lan ở tổ 8, thị trấn Thạnh Mỹ, bị sốt xuất huyết  đang nằm điều trị tại Trung tâm y tế huyện Nam Giang cho biết, khu vực gia đình bà sinh sống nằm ngay bên trục đường Hồ Chí Minh đi qua. Nhìn “mặt tiền” khu dân cư này rất khang trang sạch đẹp. Tuy nhiên, phía sau khu dân cư là một con suối nhỏ chảy qua tràn ngập rác, nước thải sinh hoạt tù đọng bên cạnh những bụi cây rậm rạp,phát sinh nhiều ruổi, muỗi: “Phía trước khu nhà tôi là đường mòn Hồ Chí Minh, rất khang trang và sạch sẽ. Tuy nhiên, phía sau du dân cư là con suối nhỏ. Nhiều nhà có ý thức đỗ rác thì còn đỡ, nhưng cũng có những nhà bác quán đổ hết rác thải xuống suối nên rác tấp hết xuống khu phía dưới thấp này. Nên tất cả các loại rác thải chảy ra phía sau hết, nhất là trong mùa nắng nóng này, không đủ nước với nhiều hộc nước nhỏ tù động, mà cây cối rậm rạp lắm, không ai có ý thức dọn dẹp. Do vậy, đây chính là mỗi nguy cơ sinh ra mỗi gay bệnh tật.”  

Bà Nguyễn Thị Hải ở tổ 9, thị trấn Thạnh My cũng vừa phải nhập viện do sốt xuất huyết cho hay, người dân khu vực gia đình bà sinh sống thường chăn thả trâu bò không đúng nơi quy định. Nhiều ngày, trâu bò phóng uế đầy đường, chủ nhà cũng không có ý thức dọn sạch. Đây chính là căn nguyên cho ruồi muỗi sinh sôi, dẫn đến nguy cơ bệnh tật phát sinh: “Nói chung là người dân hay thả trâu bò ra ngoài đường rất là ô nhiễm. Nhiều khi ra đường Hồ Chí Minh nhìn thấy trâu bò tiểu tiện bừa bã, rồi người dân cũng xả nước ra nữa. Ý thức của người dân là như vậy đấy, tuy nhiên, chính quyền cần có biện pháp, quán triệt như thế nào để người dân không thả trâu bò lung tung nữa.”

Theo báo cáo của Trung tâm y tế huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, đến nay, trên địa bàn ghi nhận hơn 50 ca nhập viện nghi mắc sốt xuất huyết, trong đó có 14 tường hợp dương tính với bệnh sốt xuất huyết. Các bệnh nhân nhập viện điều trị đã ổn định và dần hồi phục sức khỏe. Bác sỹ Chrum Thanh Vòm, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết: Trước diễn biến phức tạp của bệnh sốt xuyết trên địa bàn, huyện Nam Giang đã chỉ đạo cán bộ y tế tăng cường giám sát, kiểm tra chặt chẽ tình hình dịch bệnh, nhằm phát hiện, xử lý ngay các ổ mới phát sinh để có biện pháp phòng tránh. Bên cạnh đó, tăng cương tuyên truyền, phát tờ rơi, loa phát thanh.. hướng dẫn người dân cách chủ động phòng tránh sốt xuất huyết, không để bùng phát thành dịch: “Đối với Nam Giang trong thời gian vừa qua, đơn vị đã nhận định khả năng gia tăng một số bệnh sốt rét, sốt xuất huyết, bệnh tay chân miệng nằm trong chu kỳ. Nhất là trong vụ mùa nắng nóng, cơ hội cho nhóm bệnh này sẽ gia tăng. Qua tiếp nhận các ca bệnh nằm tại Nam Giang, qua đánh giá đây không phải là dịch mà là nguy cơ gia tăng thôi. Hiện nay, Trung tâm y tế huyện đã cùng với Trung tâm CDC (Trung tâm kiểm soát bệnh tật Quảng Nam) đã xử lý các ổ bệnh và các nhóm muỗi gay sốt xuất huyết trên địa bàn. Hiện không có bệnh nhân nào nặng đe dọa tính mạng. Tất cả bệnh nhân nằm điều trị đã được kiểm soát và dần ổn định.”./.