Tết Aza mnuih ƀuôn sang Pa Cô
Chủ nhật, 00:00, 02/02/2025 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV4.Êđê- Dŭm hruê knhal jih thŭn 2024 mrâo êgao, dŭm ƀuôn êlan ti kdriêk čư̆ čhiăng A Lưới, čar Thừa Thiên Huế mnuih ƀuôn sang dŭm djuê ana Pa Cô, Tà Ôi mkŏ mjing knăm mơak Azza jing hruê tết knhuah gru, mâo boh tŭ yuôm bhăn hlăm klei hdĭp ai tiê mơ̆ng mnuih ƀuôn sang ti kdriêk čư̆ čhiăng A Lưới.

Hlăm knhal jih thŭn leh êgao, mnuih ƀuôn sang djuê ana Pa Cô ti krĭng dlông A Lưới nao kơ ƀuôn dhar kreh dŭm djuê ana kdriêk A Lưới, ti krah să Hồng Thượng, mtluk mtlak mơak mñai mkŏ mjing knăm Aza Koonh. Anẻi jing knăm mơak mơ̆ng djuê ana, hmăng hmưi kơ klei trei mđao, klei mơak mñai hĭn kơ mnuih Pa Cô  lehanăn mnuih ƀuôn sang hlăm duôr čư̆ prŏng. Êlâo kơ mkŏ mkjing knăm mơak, phung khua mduôn hlăm găp ênuê djuê êpul srăng truh hŏng grăp boh sang čiăng hơêč hmưi klei suaih pral kơ grăp čô mnuih hlăm găp djuê. Leh ruĕ mkŏ mjing  jih jang bruă hlăm sang, phung akŏ arăng mâo hlâo arăng yap, mđrăm mbĭt hŏng phung khua djuê mkăn hlăm ƀuôn djă ba mnơ̆ng truh kơ sang krum dlông krah ƀuôn mkŏ mjing klei huă ƀơ̆ng mbĭt hŏng jih ƀuôn. Knăm Aza Koonh mơ̆ng mnuih Pa Cô mâo dŭm knhuang: Ngă klei kih, klei prăp êmiêt, klei iêo mngăt mdiê iêo yang mjeh mnơ̆ng buh pla, ngă yang kơ aê aduôn atâo atiêt, knăm huă êsei mrâo, knăm pŭ hlao mnơ̆ng ƀơ̆ng... Khua mduôn Lê Tuấn Mỏ, ti ƀuôn Ky Ré, să Hồng Thượng, kdiêk A Lưới lač:

 “Jêñ jêñ jing hlăm wưng knhal jih thŭn, mâo klei trông čhai, mâo klei bi tŭ ư mprăp kơ klei mkŏ mjing knăm A Za Koonh. Sitôhmô mkŏ mjing hlăm gŏn sang tŭ mơh, dah mkŏ mjing hlăm gŏ sang mdê mdê tui si mâo mnŭ ƀơ̆ng mnŭ, mâo ŭn ƀơ̆ng ŭn, leh kơ anăn djă ba hlao mnơ̆ng ƀơ̆ng truh truh kơ sang Rông čang hmăng kơ ƀuôn sang lehanăn jih jang dŭm gŏ sang, anak čô bi kuh kŭm ênŭm ênap nao mơak hlăm knăm anei.”

Hŏng mnuih ƀuôn sang krĭng dlông A Lưới, knăm mơak Aza jing knăm djuê ana, jiă knhuah dhar kreh mnuih ƀuôn sang pô grăp thŭn, knhal jih thŭn, kreh jing hlăm mlan knhal tuič thŭn hlue mlan ƀlĕ, boh nik leh ênŭm hrui êmiêt boh mnga mơ̆ng pưk hma . Hlăm wưng anăn, grăp boh ƀuôn srăng ruah sa hrue siam sang ênang pioh mkŏ mjing knăm A Za. Dŭm gŏ sang hlăm sa djuê, lehanăn dŭm boh djuiê hlăm ƀuôn bi mđup myơr mnŭ, kan, braih điŏ, ktơr hbei mtei... Anei jing dŭm mta mnơ̆ng pô pla mnơ̆ng pô rông. Khua mduôn Hồ Văn Hạnh, mnuih djuê ana Pa Cô brei thâo, knăm Aza jing klei hmăng hmưi kơ klei jăk yâo trei mđao, thŭn mrâo jăk êa hlĭm hjan buh pla djŏ boh mnga hĭn:

 “Hlăm klei mă bruă suăi êmăn jih thŭn mlan, knhal jih thŭn mkŏ mjing knăm mơak Aza mđrăm mbĭt jih ƀuôn. Mơ̆ng sang mdê mdê hlŏng truh kơ jih ƀuôn ngă klei hdơr knga kơ yang adiê brei leh êa hlĭm hjan, klei êđăp ênang sa thŭn êgao mdiê ktơr čăt đĭ mnuih ƀuôn sang mâo leh mdiê ktơr kơ sang”.

 Knăm mơak Aza amâo mâo djŏ knŏng jing klei kwưh akâo bni jăk êa hlĭm hjan, lehanăn akâo kơ klei suaih pral. Knăm Aza Koonh jing anôk bi klin djăp mta dhar kreh, ti anăn mâo klei kdŏ muiñ, jiă knhuah dhar kreh djuê ana Pa Cô. Aduôn Lê Thị Thêm, Khua adŭ bruă dhar kreh hâo hưn kdriêk A Lưới, čar Thừa Thiên Huế brei thâo: Knăm mơak anei mâo djă pioh dôk tui si klei bhiăn đưm.

 “Hlăm klei kriê pioh jih jang dŭm knăm maơk djuê ana, snăn mnuih mkŏ mjing hlăm knăm mơak anei jing mnuih dôk hdơr ênŭm klei bhiăn mkŏ mjing. Jing phung êlâo dih tuôm găn leh bruă mkŏ mjing knăm anei, snăn lŏ wĭt mkŏ mjing bi ênŭm si klei bhiăn mưng ngă leh”.

Hrue knăm mơak Aza mâo anôk lŏ pia jing knăm hdơr knga kơ yang mdiê. Kyuadah mdiê yơh jing mnơ̆ng bi ala kơ jih jang mjeh buh pla, mkăp leh kơ mnuih ƀuôn sang klei trei mđao. Nguyễn Văn Hải, K’iăng khua knơ̆ng bruă sanh čư̆ êa kdriêk A Lưới  brei thâo:

 “Ară anei mâo dua hdră mkŏ mjing sa jing A Za Kăn lehanăn dua jing A Za Koonh. A Za Kăn snăn grăp thŭn bi mkŏ mjing nanao. Bi A Za Koonh snăn mkŏ mjing  5 thŭn amâodah 10 thŭn sa blư̆, tơdah djŏ thŭn mnuih ƀuôn sang mâo boh mnga hĭn, klei hdĭp êđăp ênang jăk yâo, mâo klei suaih pral mmông anăn mnuih ƀuôn sang dơ̆ng mkŏ mjing knăm hdơr knga kơ yang mdiê, lehanăn kơ aêa duôn atâo atiêt brei leh klei hdĭp êđăp ênang trei mđao”.

Knăm Aza mơ̆ng mnuih ƀuôn sang djuê ana A Lưới mâo knăm ngă yang lehanăn knăm huă ƀơ̆ng klei kdŏ mmuiñ. Jih jang jing kñăm ba klei tŭ dưn kơ dhar kreh ai tiê lehanăn klek bi mguôp ƀuôn sang hlăm krĭng dlông duôr čư̆ prŏng./.

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

 

Tiếng chuông ngân (Jingle Bells)
Ru em
27/11/2024
Vi yông ‘nhă kơ ba
11/11/2024
Bơto bơtê cau lòt lơh broă ngài
24/10/2023