Dŭm hruê akŏ yan mnga, hnêč hlăm mmông wăn, H’Lep Niê (kreh iêo Amĭ Khuýt), ti ƀuôn Buôr, să Hoà Xuân, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt lŏ dôk gŭ ti anôk pơ̆k mñam. Ñu dôk mñam bi leh sa blah băn hŏng lu boh mnga dlăng mdê msĕ boh giêt. Anei jing boh mnga đưm, dleh tuôm, ñu mrâo hriăm mơ̆ng adŭ bi hriăm bruă pơ̆k mñam.      

Mnuih Êđê mâo lu boh mnga msĕ si bi mgăn, dhan kyâo, wĭl, lu mta êdi. Dŭm boh mnga anăn pô tuôm đêč leh. Ară anei lŏ ksiêm dlăng kơ boh đêč mrâo, ăt čiăng lŏ hriăm lu hĭn, khădah thŭn ăt khua leh, ƀiădah ăt čiăng thâo lu hĭn kyuanăn ăt bi klă nao hriăm.

Adŭ mtô bruă pơ̆k mñam mơ̆ng H’Bion Buôn Krông (aduôn K’dăm Săn), ti ƀuôn Čư̆ Dluê, să Hoà Xuân jing pô mtô brei. Êbeh 60 thŭn, aduôn K’Dăm Săn mâo giăm 50 thŭn ngă bruă pơ̆k mñam. Ñu brei thâo, srăng mtô jih djăp klei pô thâo kơ phung amai adei mniê čiăng kơ diñu dưi kriê pioh leh anăn bi lar bruă pơ̆k mñam knhuah gru.

Hmăng hmưi mâo nanao klei suaih pral čiăng mtô kơ phung amai adei, phung anak čô thâo pơ̆k mñam, thâo giêng mrai, thâo čhĭt mñam. Kâo srăng mtô kơ klei mă mrai, dăp aruăt, dăp boh mnga, mđĭ kdrăp mñam, đêč boh mnga, mơ̆ng boh mnga điêt truh kơ prŏng, mơ̆ng ênưih truh kơ dleh. Tal 2 jing hmăng hmưi kơ phung anak čô mâo klei khăp, klei čiăng pơ̆k mñam čiăng kriê pioh.

Adŭ hriăm mbruă jing sa hlăm dŭm mta bruă mơ̆ng Êpul bi mguôp pơ̆k mñam knhuah gru mơ̆ng mnuih Êđê ti ƀuôn Drai Hling, să Hoà Xuân. Hluê anăn, leh mkŏ mjing ti mlan 9/2023, êpul bi mguôp dưi bi kƀĭn giăm 30 čô amai adei khăp čiăng kơ bruă pơ̆k mñam. Phung amai dưi mâo pô thâo mbruă mtô kơ klei pơ̆k mñăm, giêng mrai, dăp aruăt mrai ngă boh đêč mdê mdê. Mbĭt hŏng anăn, êpul bi mguôp lŏ dưi mâo klei đru mkăp brei kdrăp mñam, măi kčoh, ….čiăng kơ phung hriăm dưi ngă. Amai H’Nga Ƀuôn yă, khua kiă kriê êpul bi mguôp brei thâo:

Anăp anei hmei srăng mtrŭt mjhar phung amai adiê bi kƀĭn hrăm mbĭt mkra mjing dŭm mta mnơ̆ng pơ̆k mñam msĕ si iêng ao, kdô čiêng, kpin, băn msăm hluê si knhuah gru, čiăng mâo mâo lĕ hlăm klei wơr, luč ram hĕ bruă mă knhuah gru mơ̆ng aduôn aê drei.

          Hluê si Từ Văn Hợi, khua bruă sang čư êa să Hoà Xuân, bruă mkŏ mjing êpul bi mguôp bruă pơ̆k mñam hluê ngă hluê si hdră êlan mơ̆ng knơ̆ng bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê čar Dak Lak kơ hdră “Kriê pioh, bi lar knhuah gru dhar kreh jăk siam mơ̆ng dŭm djuê ana mnuih djuê ƀiă nao mbĭt hŏng bruă hiu čhưn ênguê”, dôk hlăm hdră ala čar kñăm mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă leh anăn krĭng čư̆ čhiăng, wưng thŭn 2021 – 2030. Hdră tă mơ̆ng alŭ wăl srăng mđĭ kyar dhar kreh nao mbĭt hŏng bruă hiu čhưn ênguê yang ƀuôn.

Mkŏ mjing êpul bi mguôp bruă pơ̆k mñam čiăng bi lar boh tŭ dưn knhuah gru leh anăn mđing truh kơ mta kñăm wưng sui jing mbĭt hŏng bruă hiu čhưn ênguê yang ƀuôn čiăng rang mdah dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng, knhuah dhar kreh jăk siam mơ̆ng mnuih Êđê ti să Hoà Xuân, đru hrăm mbĭt hŏng mnuih ƀuôn sang djuê biă ti alŭ wăl čar, ƀuôn prŏng hưn mdah knhuah dhar kreh jăk siam mơ̆ng djuê ana leh anăn dưi kriê pioh.

          Yan mnga anei, ênai pơ̆k mñam lŏ dơ̆ng mâo hlăm sang krum mơ̆ng phung amai adei mnuih Êđê ti să Hoà Xuân, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt. Hlăm ai êwa mơak mñai, dŭm bĕ kngan thâo mbruă dôk pơ̆k mñam dŭm êa mil klei hmăng hmưi hlăm dŭm blah mnal pơ̆k mñam mnuih Êđê./.