Hrơi mông hla gru por đơhet hăng pơbung sang Dinh Độc Lập yang hrơi dong lơ 30 blan 4 thun 1975 mut amăng gru grua djuai ania ta kar hăng tơlơi yôm pơphăn biă mă - hrơi kual Dơnung pơklaih rơngai, lŏn ia ta pơlir jing sa. Anun ƀu kơnong jing tơlơi blah truh kih mơ̆ng mơnuih ƀôn sang Việt Nam amăng rơnuk blah ayăt Mi tơnap tap đôč ôh mơ̆, ăt jing gru pơ ala brơi rơđah bơngač gru tơhan ngă hơkrŭ, tơlơi pơmin ngă pô, rơnuk rơnua, gir run mă pô hăng pran kơtang gum pơgôp abih bang djuai ania.

Blah rơngai lơ 30/4/1975 jing boh than mơ̆n pran jua gir run khăng khot kjăp kar hăng boh pơtâo mơ̆ng djuai ania Việt Nam kơ sa lŏn ia pơlir hơbit, ƀu dưi pơčlah yua kơ pô hlơi drơi pơpă ôh. Khua mir sir Hồ Chí Minh - Khua git gai lŏn ia rơgơi mơbruă mơ̆ng djuai ania ta pơsit tơlơi djơ̆ ƀu thâo plih ôh: “Lŏn ia Việt Nam jing sa, djuai ania Việt Nam jing sa mơn. Ia krông dưi thu, čư̆ dưi hlŏm, samơ̆ tơlơi lăi djơ̆ anun ƀu pơplih ôh”. Blah dưi lơ 30/4/1975 pơsit brơi tơlơi pơmin djơ̆ mơ̆ng rơnuk “ƀu hơmâo tơlơi hơget yôm hloh kơ tơlơi rơngai”.

Pơklaih rơngai bơyan phang 1975 ăt pioh glăi tơlơi lăp hơdor prong biă mă ƀơi jar kmar, pơtrut pơsur lu dêh čar tơgŭ hơkrŭ kah hăng kual ASIA, Ơi Jŭ, Mỹ Latin; pơtrut djuai ania tơgŭ pơkơdong glăi ayăt hăng mă glăi tơlơi dưi ngă pô, tơlơi rơngai djuai ania. Anun jing tơlơi dưi mơ̆ng tơlơi gêh gal, tơlơi djơ̆ ƀơi anăp tơlơi pơgô̆, kơtư̆ juă, pơsit ƀơi anăp mơnuih ƀôn sang jar kmar lĕ sa djuai ania mah anet đôč samơ̆ tơdah hơmâo tơlơi gal, gum pơgôp hăng pran jua gir kơtir, hơmâo tơlơi gum djru mơ̆ng gơyut gơyâo jar kmar, mơ̆ng ling tơhan rơgơi mơbruă hăng mơnuih ƀôn sang khăp kơ tơlơi rơngai ƀơi rŏng lŏn tơnah sit nik amra dưi blah ƀing ayăt kơtang hloh kơ ta lu wơ̆t.

Tơlơi pôr pơthâo “Lŏn ia Việt Nam jing sa, djuai ania Việt Nam jing sa” mơ̆ng Khua mir sir Hồ Chí Minh ƀu kơnong jing sa tơlơi gal, tơlơi pơtô djơ̆, sa hơdră ngă bruă yôm phun đôč ôh mơ̆ ăt jing tơlơi pơđar khŏm ngă mơ̆ng hơtai boh mơ̆ng abih bang djuai ania ta.

Amăng hrơi blah ngă gơnăm jŭ yua asăp boh phao boh ƀom, tơlơi lăi anun jing pran kơtang biă mă, ngă pơhưč, pơtrut pơsur brơi hơdôm klăk čô mơnuih Việt Nam mut nao pơ anih blah ngă hăng tơlơi pơmin “Djai drơi pô kiăng bơhơdip brơi lŏn ia”. Tơlơi pơhiăp mơ̆ng Wa Hồ jing tơlơi git gai yôm pơphiăn biă mă, pơ ala brơi pran jua gir găn rơgao tơnap tap, djai brŭ, kiăng mă glăi tơlơi rơngai, tơlơi rơnuk rơnua kơ djuai ania, pơlir hơbit lŏn ia hăng yâo mơak kơ mơnuih ƀôn sang.

Krĕp ha mơkrah rơnuk thun rơgao laih mơ̆ng hrơi lŏn ia ta pơlir jing sa, samơ̆ jua adoh mơak ăt dŏ mơñi na nao amăng pran jua djuai ania Việt Nam. Djŏp rơnuk Việt Nam hrơi anai hăng tơdơi anai hơdor na nao tơlơi djai rơngiă yua kơ tơlơi rơngai djuai ania, yua kơ tơlơi trơi pơđao yâo mơak mơ̆ng mơnuih ƀôn sang hăng yua kơ tơlơi dŏ hơdip, đĭ kyar mơ̆ng djuai ania ta.

Ƀing ta pơdah pran jua lăp hơdor prong biă mă hăng gơyut gơyâo pơ jar kmar, hơdôm boh dêh čar xã hội chủ nghĩa ngă adơi ayong, hơdôm khul grup khăp pap hăng mơnuih ƀôn sang khăp kơ tơlơi rơngai ƀơi rŏng lŏn tơnah - hơmâo gum hrŏm djru ba hăng dong yua Việt Nam amăng thun blan blah ăt pơklaih rơngai djuai ania, ăt kah hăng hrơi blan akŏ pơdong glăi lŏn ia hăng pơđĭ kyar lŏn ia tơdơi kơ blah wang.

Tơdơi kơ 50 thun lŏn ia ta pơlir hơbit, ƀing ta hơmâo pran jua kjăp, đăo kơnang, pơ-ư pơ-ang hăng hơmâo pran jua thâo khăp pap či găn rơgao tơlơi rơngôt, gum yak rơbat nao pơ anăp - kiăng tơlơi blah ngă rơgao laih ƀu hơmâo luh pơgăn ană mơnuih rô ha drah kơtăk Lạc Hồng.

Amăng hrơi mông pơplih phrâo anun, hơdră mut hrŏm hơdip mơak djuai ania lêng kơ hơmâo Ping gah hăng Kơnuk kơna pơsit jing tơlơi ruah mă sui thun, jing gong tơmeh phun amăng bruă gum pơgôp djuai ania. Ƀing ta thâo hluh rơđah phun tơhnal ba truh tơlơi bơblah - mơ̆ng tơlơi tek rơwek, pơčut pơčao mơ̆ng rơngiao truh kơ tơlơi pơmin ngă pơčlah, kah anih pơpha djuai, ngă hơmâo tơlơi hil neč yua bơdjơ̆ nao kơđi čar. Samơ̆ ƀing ta ăt thâo hluh mơn: rim čô mơnuih Việt Nam mah amăng dêh čar hă pơ čar rơngiao, mah hlâo adih ngă bruă gah hlơi tŭ mơn, lêng kơ sa phun atŏng, sa tơlơi khăp pioh kơ lŏn ia, plơi pla.

Mut hrŏm djuai ania ƀu djơ̆ ta wơr hĭ gru grua đưm ƀudah sut hĭ abih tơlơi phara ôh, anai lĕ ƀing ta thâo pơpŭ nao rai tơlơi phara anun hăng pran jua thâo pơmin, thâo pap, kiăng anăp nao tơlơi prong hloh: akŏ pơdong sa lŏn ia Việt Nam rơngai, pơlir hơbit, kjăp kơtang, rơgơi, pơdrong sah, kiăng rơnuk tơdơi anai huăi ƀuh tơlơi blah ngă, tơlơi pơčlah, tơlơi hil neč, djai rơngiă kar hăng ơi yă ta đưm adih.

Ƀing ta ƀu dưi čih glăi tơlơi ñu hơmâo baih, samơ̆ ƀing ta dưi prăp rơmet hlâo tơlơi hơdip pơ anăp. Tơlơi mơ̆ng đưm pioh lui kiăng ƀing ta hơdor, pơpŭ hăng răng kơđiăng. Tơlơi hơdip pơ anăp lĕ kiăng ƀing ta gum hrŏm akŏ pơdong hăng đĭ kyar.

Hloh kơ pô hlơi drơi pơpă, rơnuk hlăk ai thâo rơđah rơngai hăng pơlir hơbit lŏn ia ƀu djơ̆ tơlơi ƀing ta kơtưn tuč rơnuč ôh, anai jing tơlơi pơphun brơi kơ tơlơi hơdip phrâo: hrơi blan akŏ pơdong sa Việt Nam rơngai, pơdrong sah, rơgơi, pơđĭ kyar hăng dŏ kjăp na nao. Tơdah rơnuk ơi yă ta đưm hơdor pioh tơlơi pơtô djơ̆ “Lŏn ia Việt Nam jing sa, djuai ania Việt Nam jing sa mơn” hăng tơlơi djai rơngiă, jing rơnuk anai khŏm pơjing tơlơi pơtô anun jing pran jua, pơtrut đĭ kyar, jing ačăng por đĭ amăng rơnuk phrâo.

Hloh kơ mông pơkŏn, ƀing ta kiăng akŏ pơdong sa boh dêh čar bơwih ƀong gơgrong mă pô; sa boh lŏn ia kjăp bruă ling tơhan - rơnuk rơnua abih bang hăng pơplih phrâo; sa anom bruă kơđi čar mă bruă hơdeč, tŭ yua, sa kual mơnuih tơpuôl đĭ kyar, gum pơgôp, gru grua hăng thâo pơmin.

Rơnuk phrâo mơ̆ ƀing ta glăk yak nao - hăng tơlơi rơgơi ană mơnuih pơčeh, boh thâo mrô, bơwih ƀong mơtah hơdjă hăng đĭ kyar hơđong kjăp - khŏm kiăng hơmâo tơlơi pơmin phrâo, hơbô̆ bruă đĭ kyar phrâo, ană mơnuih phrâo. Pơ anăp, ƀing ta dŏ hơmâo lu tơlơi lông kơ tơlơi phiăn, bruă mă, anŏ klă mơ̆ng mơnuih mă bruă, rơnuk rơnua anih anom, klin kheng, ayuh hyiăng pơplih wơ̆t hăng rung răng aka ƀu hơmâo djơ̆ ôh mơ̆ng hlâo. Samơ̆ gru mơ̆ng đưm truh ră anai brơi ƀing ta ƀuh: djuai ania Việt Nam aka ƀu kơdun glăi ôh ƀơi anăp tơlơi tơnap tap, tơlơi lông lăng. Bruă yôm lĕ ƀing ta khŏm hơmâo hơtai pơplih tơlơi pơmin, kjăp pran hrưn đĭ, hăng gum pơgôp djŏp kiăng ngă tơlơi tơnap jing tơlơi pơtrut pran jua đĭ kyar hă ƀô̆.

Lăng nao pơ anăp, ƀing ta dưi pơ-ư pơ-ang đăo kơnang kơ pran kơtang amăng djuai ania Việt Nam - sa djuai ania hơmâo lu wơ̆t blah ayăt roh hăng tơgŭ rŭ glăi mơ̆ng blah ngă, dưi pơsit tơlơi kơdrưh kơ-ang ƀơi anăp gru grua mơ̆ng đưm truh ră anai hăng ƀơi anăp rŏng lŏn tơnah. Hăng gru grua hơdôm rơbâo thun akŏ pơdong hăng bong kjăp lŏn ia, hăng pran jua kơtưn đĭ ƀu pơdơi pơdă, hăng rơnuk hlăk ai rơgơi mơbruă, hơmâo tơlơi kơtưn, khăp kơ lŏn ia, pơčeh phrâo hăng khin hơtai - Việt Nam sit nik truh kih.

Rơnuk thun 21 jing rơnuk thun mơ̆ng djuai ania thâo gơgrong mă pô, thâo tŭ mă tơlơi gêh gal. laih anun djuai ania Việt Nam - hăng abih bang tơlơi djă pioh kơđiăng lui mơ̆ng đưm, hăng abih bang tơlơi gum pơgôp hrơi anai - sit nik amra čih dong črăn phrâo hiam ƀhêm hloh bruă đĭ kyar mơ̆ng ƀing ta. Yua kơ sa lŏn ia Việt Nam rơngai, rơnuk rơnua, yâo mơak, pơdrong sah, rơgơi, kơdrưh hăng hơmâo tơlơi pơhiăp yôm amăng jar kmar./.