Jing sa boh sang bruă phrâo pơphun bruă mă ƀơi kual plơi pla, anih dơnong ngă hmua đôč ƀơi tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lak, tơdơi kơ 5 thun mă bruă, kông ty pơčruh ngăn sĭ mơdrô Êđê café hơmâo pơđĭ kyar anih pla pơjing truh kơ 100 ha lŏn hmua pla kơphê, ngă tui hơdră pơhlôm akŏ klôn, juăt lăi pơsir djop črăn ngă bruă tui boh thâo dăp hơdră tong ten, dơ̆ng mơ̆ng bruă ruah pơjeh pla pơjing, truh kơ bruă wai lăng răk rem pơbŭ phun, dưm hơbâo pruai, pĕ boh hăng ƀhu krô, kơ-uă pơkra jing tơpung kơphê hlâo kơ ba sĭ mơdrô truh pơ mơnuih blơi mơñum. Hrŏm hăng anih ba hyu sĭ mơdrô amăng dêh čar ta pô lĕ, kông ty hơmâo sĭ kơphê ba truh pơ dêh čar tač rơngiao kah hăng dêh čar Malaysia, Singapore hăng Mông Cổ. Y Khoa Niê Kdăm, Khua anom wai lăng gah bruă sĭ mơdrô mơ̆ng Kông ty pơčruh ngăn Êđê café brơi thâo, kông ty hơmâo hneč mă đut tơhnal mơ̆ng atur tơlơi pơhing facebook pioh pôr pơthâo gơnam pơkra rai pơjing tơpung kơphê hăng tơpung kơphê pơkra ming tuh ia mơñum hmar juăt lăi, tuh ia tơpung kơphê lik hlong mơñum, kơphê hòa tan mơ̆ng kông ty gơñu pô pơkra:

“Tơlơi pơhing amăng internet hơmâo djru pran jua kơ anom bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô gơmơi klă biă mă, yua hơmâo tơlơi pơhing mơnuih mơnam anun anom bruă Êđê café hơmâo hơduah ĕp tuai ngă hrŏm blơi amăng plang anun soh. Tơlơi juăt pia mơ̆ng gơmơi lĕ, aka ƀu thâo lĕ khom hrăm, djop mơta hơmâo amăng google soh, dơ̆ng mơ̆ng anŏ aka ƀu thâo lĕ khom edit (čih pơkra glăi), dăp hơdră tơña nao rai, pơkra rup video hiư̆m pă, ƀudah hrăm hơdôm tơlơi ră ruai kơ bruă ta či hiư̆m pă, ta khom hơduah ĕp hrăm mă pô soh, laih anun čih pơkra dăp hơdră pơdah thâo. Hnun kah hơmâo tơlơi pơčeh phrâo mơ̆ng rim čô mơnuih mă bruă hrŏm”.

Tañ thâo krăn anŏ gêh găl pơđĭ kyar sĭ mơdrô bơwih ƀong huă tui atur tơlơi pơhing hăng ia rơgơi mrô, mơ̆ng thun 2019, anom ngă ƀong hrŏm đang hmua HeNa tơring glông Ea Hleo hăng Čư̆ Mgar hơmâo čih pơkra bơnah plang tơlơi pơhing hơjăn, hơmâo bơnah Fanpage pôr pơhing amăng plang mơnuih mơnam facebook pioh lăi pơthâo sĭ mơdrô gơnam tam amăng plang điện tử. Amai Tống Thị Hoài Thương, Khua anom ngă ƀong hrŏm gah đang hmua HeNa brơi thâo, bruă pơtrut ĕp anih sĭ mơdrô amăng plang internet tui ia rơgơi mrô, djru kơ anom ngă ƀong hrŏm gơñu pơđĭ tui rơnoh prăk pơhrui glăi pơkă hăng sĭ mơdrô ƀơi anăp mơta:

“Ƀing gơmơi hơmâo ba nao sĭ mơdrô truh pơ dêh čar tač rơngiao kah hăng Malaysia, Đài Loan, New Zealand hăng Uk ( Australia) yua pơthâo amăng tơlơi pơhing mơnuih mơnam mơ̆n. HeNa hneč mă anŏ pơkă hnong jŭ yap mrô tuai ĕp lăng tơlơi pơhing, mơ̆ng anun, HeNa pơtrut bruă pôr pơthâo djơ̆ lăp hăng lu hloh kiăng ƀing tuai thâo kơ gơnam ba sĭ mơdrô laih anun lăi pơthâo boh tŭ yua mơ̆ng gơnam sĭ mơdrô anŏ gêh găl mơ̆ng ta lu hloh”.

Truh blan 6/2024, Dak Lak hơmâo rơbêh 1.700 mơta gơnam ba sĭ mơdrô pơthâo amăng plang tơlơi pơhing mơnuih mơnam facebook, internet. Mrô sĭ mơdrô gơnam amăng plang điện tử mơ̆ng djop sang bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô ƀơi tơring čar dong tal 5 amăng dêh čar ta. Ơi Lưu Văn Khôi, Khua Gơnong bruă wai lăng tuh tia hăng sĭ mơdrô Dak Lak lăi, amăng thun blan pơ anăp, djop anom bruă amra djru lu mơta kah hăng pơkra hơdră, pơtruh nao rai hăng pơtô brơi tơlơi thâo thăi amăng bruă mă sĭ mơdrô gơnam amăng plang điện tử djru brơi djop sang bruă sĭ mơdrô hăng anom bruă ngă ƀong hrom kiăng thâo hơdră ba yua sĭ mơdrô tui ia rơgơi mrô.

“Kiăng djru kơ djop anom bruă ngă ƀong hrŏm pơđĭ tui tơlơi thâo thăi, pôr pơthâo gơnam sĭ mơdrô ƀơi tơring čar, Gơnong bruă wai lăng tuh tia pơkra ming hăng sĭ mơdrô lăi pơthâo Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar čih anăn gru gơnam sĭ mơdrô. Rơngiao kơ anun, ƀing gơmơi ngă hrŏm anom bruă wai lăng sĭ mơdrô amăng plang điện tử, tơlơi bơwih ƀong tui mrô rơkâo pơphun anih pơtô hrăm hơdră wai lăng, pôr pơthâo laih anun sĭ mơdrô gơnam amăng plang điện tử”.

Nai prin tha, Nguyễn Ngọc Tuyên, Khua anom bruă kơsem min tơlơi bơwih ƀong huă hăng wai lăng ƀơi kual Dap Kơdư lăi lĕ, anăp ngă bruă sĭ mơdrô gơnam hăng điện tử pơđĭ kyar hmar biă mă thun blan giăm anai. Tơlơi či kiăng blơi gơnam yua mơ̆ng mơnuih ƀôn sang ăt pơblih tui hơdră phrâo, mă yua boh thâo ia rơgơi. Khă tui anun, kiăng sĭ mơdrô gơnam amăng plang điện tử pơđĭ kyar lĕ, ơi Tuyên lăi, djop anom bruă sĭ mơdrô ƀơi Dak Lak kiăng thâo hluh rơđah pơpha djuai gơnam sĭ mơdrô, anŏ kiăng mơ̆ng mơnuih blơi yua, hơdră dưi ngă sĭ mơdrô, arăng kiăng ruah mă gơnam blơi hơgĕt djơ̆ lăp laih anun sĭ mơdrô gêh găl. Hrŏm hăng anun, đing nao kơ anŏ tŭ yua hiam gơnam sĭ mơdrô pơkra ming, ngă djơ̆ tơlơi phiăn pơkă djơ̆ hnong hiam, lăp hăng anih anom sĭ mơdrô či kiăng blơi.

“Kiăng lăi pơtong biă mă, pơđĭ tui tơlơi thâo sĭ mơdrô gơnam pô gơnam khom thâo hluh tong ten. Dua lĕ khom pơtô hrăm kơ mơnuih ngă bruă sĭ mơdrô laih anun hneč mă anŏ gêh găl atur tơlơi pơhing mơnuih mơnam, ia rơgơi mrô pioh ngă klă bruă anai. Ƀuh rơđah ƀing ta mut phung sĭ mơdrô, pơmut hrom djop sang sĭ mơdrô prong siêu thị, pơmut amăng sang sĭ mơdrô kah hăng tơđar ñu pơplai lu prăk kăk hloh yua kơ anun thâo mă yuâ ia rơgơi mrô lĕ ñu dưi djru klă hloh, rơnoh prăk tuh pơplai ƀiă mơ̆n”.

Pơhrŏ ƀiă rơnoh prăk tuh pơplai, pok prong anih anom sĭ mơdrô....Hơdôm tơlơi gêh găl mơ̆ng bruă sĭ mơdrô gơnam hăng điện tử hlăk dưi hơmâo lu anom bruă sĭ mơdrô ƀơi Dak Lak ba yua hơmâo lu tơlơi klă hiam. Tơlơi anai, djru pơđĭ tui rơnoh sĭ mơdrô, ba gơnam sĭ mơdrô gêh găl amăng tơring čar hyu sĭ mơdrô lu hloh amăng rŏng lŏn tơnah.