Tơnơ̆ mờ tŭ bao hìu nhă bi A Thứ mờ lŏ Y Gỗ kis tàm ƀòn Tu Thó, xã Măng Ri, kơnhoàl Tu Mơ Rông, càr Kon Tum lơh sre, tam bùm tàm bă ù geh mè bèp tam pà. Mơya tơnơ̆ mờ hơ̆, ùr bơklao bi neh tam gơl tam tờm sâm dây, do là dùl bơta chi lơh sơnơm krơi is ngan tàm tiah do dê, den tàng geh priă uă rơlao mờ ală hìu tàm ƀòn. Bi A Thứ pà git: “Ùr bơklao añ pa bao, tơriang tàm broă lơh den kung geh đao priă. Nàng geh ală bơta he kơ̆p kờñ rài kis tơnơ̆ do, den pal lơh ngan tam tờm sâm dây, tàm hơ̆ uă ngan là kơnuh sơnơm Ngọc Linh tai nàng geh priă”.
Gŏ geh cồng nha broă lơh sa bơh broă tam tờm sâm dây, sơn tra, ngũ vị tử, kơnuh sơnơm Ngọc Linh…, kòn cau Sơdàng neh tam gơl bơta mờng lơh bơh ù tiah geh is, git tàm broă prăp gàr sơntìl nàng tam geh uă bă ù hìu nhă dê. Mờ khin càn priă nàng bơtàu tơnguh bă ù tam chi lơh sơnơm. Ồng A Hải, Củ tịc Mpồl làng bol lơh broă sa xã Tê Xăng, kơnhoàl Tu Mông, pà git: “Lài do den sơntìl tàm do ờ geh uă, tơnơ̆ do làng bol lơh geh uă, pah nam geh di mơ den làng bol geh tus bơsram bal nàng tam kơnuh. Hìu ờ geh priă tam kơnuh sơnơm den geh càn priă bơh ngân hàng cíñ sác nàng geh priă ai làng bol in, tơl hìu càn geh 100 tơlăk đong nàng tam chi lơh sơnơm”.
Dong kờl làng bol kòn cau Sơdàng tam chi lơh sơơm, tàm ală nam do gơnoar atbồ kơnhoàl Đăk Glei, Kon Plông mờ Tu Mơ Rông càr Kon Tum neh lơh geh mpồl suơn ờng, dong kờl sơntìl, priă, bơta chài lơh ai làng bol in. Bơdìh hơ̆ tai geh ờ uă mpồl lơh sa kă bro geh bơngă pin dờn lơh broă, kă bro chi lơh sơnơm kung tus bal dong kờl làng bol. Lŏ Hoàng Thị Thùy Dung, Phó Kwang atbồ Anih lơh broă drơng ala broă lơh sa suơn sre kơnhoàl Tu Mơ Rông, pà git mờ gùng dà broă lơh kwang bàng lơh broă bal mờ hìu rơƀah tam tờm chi lơh sơnơm, neh geh tam gơl uă ngan tàm broă ngui bơta chài pa tàm broă lơh sa làng bol dê. Lŏ Hoàng Thị Thuỳ Dung pà git: “Tàm broă ală hìu rơƀah tam tờm chi lơh sơnơm, làng bol ờ hềt git uă bè broă pŏ ù, lơh ù, lơh rơkàng tìm nàng kơrian sềm, đe. Anih lơh broă geh sồr kwang bàng lơh broă tus bơto sồr làng bol tàm broă tam kơnuh, làng bol git wă niam ngan mờ ngui niam tàm broă tam kơnuh”.
Pin dờn mờ cồng nha neh lơh geh, tus tŭ do mìng is kơnhoàl Tu Mơ Rông neh bơtàu tơnguh geh rơlao 3 rơbô 900 lồ ù tam tờm chi lơh sơnơm. Tàm hơ̆ bă ù tam kơnuh sơnơm Ngọc Linh bơh làng bol bal mờ mpồl lơh sa kă bro rơlao 2 rơbô 400 lồ. Bơh hìu rơƀah tàm kơnhoàl ờ khin càn priă ngân hàng nàng tă tàm boă lơh sa, den tŭ do mìng is broă tam tờm kơnuh sơnơm Ngọc Linh neh geh 205 hìu làng bol càn priă ngân hàng mờ khà mờr 14 tơmàn đong. Ồng Võ Trung Mạnh, Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Tu Mơ Rông pà git, gơnoar atbồ kơnhoàl neh lơh jăt uă broă lơh nàng hìu rơƀah kung geh tam tờm chi lơh sơnơm, bơtàu tơnguh lơh sa hìu nhă. Ồng Võ Trung Mạnh pà git: “Kơnhoàl neh lơh broă dong kờl làng bol bè broă lơh broă sa kung bè lơh ală mpồl pơgồp bal nàng dong kờl làng bol bơtàu tơnguh tờm chi lơh sơnơm. Mìng is gơwèt mờ tờm kơnuh sơnơm Ngọc Linh den kơnhoàl pơn jăt tai lơh broă mờ Ngân hàng Cíñ sác nàng dong kờl làng bol càn bơh ală priă krơi is nàng bơtàu tơnguh tờm sơnơm Ngọc Linh, mờ hòi jà ală mpồl lơh broă bơyai lơh pơgồp bal, dong kờl làng bol nàng bơtàu tơnguh is tiah tam kơnuh sơnơm să tờm nàng lơh tơngu me lik klàs rơƀah kơl jăp”.
Cồng nha lơh sa mờ tờm chi lơh sơnơm cèng geh gam pờ geh bơta niam lik klàs rơƀah ai làng bol kòn cau Sơdàng in. Tus tŭ do kờp jơh bă ù tam tờm chi lơh sơnơm càr Kon Tum dê mờ tơrgùm mìng tàm 03 kơnhoàl tiah kơh bơnơm, tàm hơ̆ geh: Tu Mơ Rông, Đăk Glei mờ Kon Plông neh rề ơnàng tus rơlao 11 rơbô 200 lồ ù, mìng is tờm kơnuh sơnơm Ngọc Linh rơlao 2 rơbô 400 lồ.
Tàm ală kơnhoàl do, tiah geh gal làng bol kòn cau Sơdàng ơm kis, bal mờ kòi, bùm, kơphe…, broă tam tờm chi lơh sơnơm gam dong kờl làng bol tơnguh priă geh, rài kis sơlơ hờm ram rơlao. Tàm uă nam do kơnhoàl Tu Mơ Rông, Đăk Glei mờ Kon Plông geh khà gơmù rơƀah sùm uă rơlao mờ bè ờs càr Kon Tum dê. Bơta niam lik klàs rơƀah, lơh pas bơh tờm chi lơh sơnơm pơn jăt tai ai geh mờ kòn cau Sơdàng dê tŭ càr Kon Tum lơh ngan lơh pràn bơcri priă, bơtàu tơnguh mờ lơh tờm chi lơh sơnơm nàng gờñ geh jơnau kờñ gơs tiah tam tờm chi lơh sơnơm tờm ngan dà lơgar dê.
Viết bình luận