Bi Ka Lum: Ơ niam să jơh ală oh mi cau ùr jơi bơtiàn dồ êt nă cau yơ! Añ sơnđan là Ka Lum ơm tàm ƀòn Njàn, thôn 1, xã Đinh Trang Hoà, kơnhoàl Di Linh, càr Lâm Đồng là Kwang ătbồ Mpồl Lơh broă bal “Oh mi Koho Coffee”!
Ơi, niam să bi Ka Lum! Bè hơ̆, “Oh mi Koho Coffee gơcèng jơnau gơtha bè lơi taih?
Bi Ka Lum: Ñchi bơh tài mờ sơnđan măt là “Oh mi Koho Coffee hơ̆? Hơ̆ là tài bơh “Oh mi” là oh mi cau ùr”; là oh mi cau ùr bol he dồ nùs bal, “Koho” là kòn cau K’Ho tàm càr Lâm Đồng he dê. “Oh mi Koho Coffee” là kơphê dồ nùs bal, dồ bơta kơ̆p kờñ bal, dồ gùng lòt bal, tam klăc bal, jòi gùng lòt is, bơta niam krơi is mờ geh cồng nha.
Wih yờ, jơnau kơlôi sơnđan măt gơlơh niam ngan bờh! “Oh mi Koho Coffee” sơnđờm geh tơnggơs bè lơi, ơ bi?
Bi Ka Hương : Ơi, dan còp să jơh ală oh mi yơ. Añ là Ka Hương là cau tàm mpồl Oh mi Koho Coffee dê; tŭ do gam ơm kis tàm xã Đinh Trang Hoà, kơnhoàl Di Linh, càr Lâm Đồng. Jơnau do bơh chờm là añ lơh broă tàm Cơldŭ lơh broă bơh dồ Kông ty tàm Dà Làc dê. Cơldŭ lơh broă do ai cau lơh broă in lòt lơgar bơyô Thái Lan dê. Geh lòt còp tiah jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê tàm lơgar bơyô dê, añ sền gŏ gơlơh kờñ ngan tài bơh bơta jak chài bơh jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê tàm lơgar khi dê, tŭ khi lơh kơphê sàng goh gơcèng wơl priă jền lơh sa uă ngan. Gŏ ù tiah tàm ƀòn lơgar tiah he lòt còp gơlơh ndrờm bè tàm ƀòn lơgar he dê sơl. Tơnơ̆ hơ̆, añ tơrgùm wơl oh mi tàm thôn mờ yal wơl bè ală bơta lơi mờ măt añ neh sền gŏ tồr añ neh kơno loh tàm ƀòn jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê tàm lơgar Thái Lan bè broă khi lơh kơphê sàng goh mờ priă jền bơh gơ dê cèng wơl.
Di ngan bè hơ̆, “Dồ ngai lòt den dồ ngai geh gĭt wă rlau tai”, di ngan bè ờ ơ ală bi? Mơya do là broă lơh pa, oh mi cau ùr tàm ƀòn lơgar geh bơta dồ nùs bal sơl lah ờ, ơ bi?
Bi Ka Hương: Bơh jơnau măt añ sền gŏ tồr añ neh kơno den oh mi cau ùr bol hi kung kơlôi sơnơng is sơl. He kung kơphê sơl mơya priă lơh geh ờ gŏ geh uă, mờ bơh hơ̆ oh mi bol hi neh dồ nùs bal mờ jơnau kơlôi lơh gơlik kơphê sàng goh bơh añ dê…Tŭ kơno jơnau añ dê yal den oh mi bol khi kung dồ nùs ngan bal sơl, mờ gơlơh kờñ ngan. Tài bơh tàm do jơh tơl nă cau mờng lơh kơphê ờs mờng, priă jền lơh geh ờ uă. Dilah lơh kơphê sàng goh den loh làng priă jền gơ dê cèng wơl uă ngan, priă jền gơcèng wơl rơ̆p dipal mờ ală bơta lơi he neh tă, den tàng oh mi bol hi neh tơrgùm wơl mờ lơh jăt jơnau kơlôi hơ̆ bơh añ dê.
Jơnau geh ngan bơh bi Ka Hương dê là di nùs di tồr ngan. Bè hơ̆, bơh dồ mpồl lơh kơphê sàng goh tus dì broă tơnggơs Mpồl lơh broă bal bè lơi, ơ bi Ka Lum?
Bi Ka Lum: Bơh chờm oh mi bol hi tơrgùm bal dồ mpồl lơh kơphê sàng goh mờ tơnơ̆ hơ̆ bol hi tus Anih duh broă Làng bol xã yal mờ gơnoar ătbồ xã in. Kwang đơng lam bồ Anih duh broă Làng bol xã neh tus sền ngan ngồn mờ sền gŏ bơta kwơ màng bơh bol hi dê cèng wơl ai hìu bơnhă, ai oh mi cau ùr tàm ƀòn lơgar in. Mờ tàm ngai ngai 11 nhai 03 nam 2022, Gơnoar ătbồ xã neh lơh nền ai mpồl bol hi dê in geh tơnggơs Mpồl Lơh broă bal.
Bè hơ̆ là Mpồl Lơh broă bal mìng pa geh tơnggơs di 2 nam do. Cồng nha bơh sơnrờp gơtùi yal là cồng nha lơi ơ bi?
Bi Ka Lum: Cồng nha lơh geh bơh tŭ gơnoar ătbồ xã dong kờl ai tơl bơta geh jơnau lơh nền tơnggơs Mpồl Lơh broă bal, den mpồl bol hi dê neh geh dồ nơm hìu măy dipal nàng lơh kơphê Oh mi Koho Coffee, măy mok, kơldung ơn neh geh wil tơl. Gơnoar ătbồ xã kung neh dong kờl bơto pơlam bol hi lơh ală sră pơ àr nàng lơh geh phan bơna OCOP 3 nơm sơrmañ. Mờ bă ù tam kơphê sàng goh neh geh rề ơnàng tai. Cau tàm mpồl lơh broă bal geh tai 2 hìu mŭt bal.
Bè hơ̆, den cau lơi là cau pa ngan rlau jơh tàm mpồl hah bi?
Ka Bình: Ơi oh là Ka Bình, là cau pa mŭt mờ là cau kơnòm ngan rlau jơh tàm Mpồl Lơh broă bal Oh mi Koho Coffee do.
Ñchi bơh tài mờ oh mŭt bal tàm Mpồl Lơh broă bal “Oh mi Koho Coffee” do taih? Oh gŏ tàm do geh bơta lơi krơi pơndrờm mờ lơh kơphê ờs mờng bơh lài hah oh?
Ka Bình: Tài bơh oh gŏ kơphê bơh Mpồl Lơh broă bal dê ờ ngui sơnơm, ờ ngui phơng hoá học…Gŏ ală bi lơh kơphê sàng goh, priă jền cèng wơl uă rlau pơndrờm mờ lơh kơphê bè ờs. Ờ mìng hơ̆ gời lơm, lơh kơphê do gơ đềt mềr ngan mờ tiah ơm kis, sền gàr tiah ơm kis gùt dar, lơh kơphê sàng goh do ờ gŏ lơh gơrềng tus pràn kơldang să jan bơh he dê. Ngan tài bè hơ̆ den tàng oh lơh nền dan mŭt bal tàm Mpồl Lơh broă bal do nàng tam gơl broă lơh kơphê.
Tam gơl broă lơh kơphê bè lơi ơ bi Ka Hương?
Bi Ka Hương: Bơh tŭ lơh nền lơh kơphê sàng goh den bol hi neh lòt lùp bơsram broă lơh tơrlòng lài lơh kơphê sàng goh bơh oh mi cau Yoan dê. Tài bơh khi lòt lài khi lơh lài geh uă bơta mờng chài tàm broă lơh kơphê sàng goh, gŏ sươn oh mi cau Yoan dê, sươn khi dê đềt mềr ngan mờ tiah ơm kis. Tơnơ̆ bol hi rê sền wơl sươn kơphê he dê gŏ gơlơh ờ kra krồñ ngan, ờ gam dipal tai, pal jòi wơl ù sàng goh, pal lơh tơn jơh khih ƀơ̆ ai ù sươn in. Bè hơ̆ den tàng bol hi tơrgùm wơl mờ tàm cribơyai bal mờ gơ̆p mờ lồi dŭt lơh nền sơnđờm bơh broă lơh sàng goh sươn tờm hìu he dê.
Bè hơ̆ là bi Ka Hương lòt bơtê tàm lơgar ndai mơkung là bơtê tai mờ oh mi cau Yoan tàm lơgar bè bơta chài lơh kơphê sàng goh. Bè hơ̆, bơta krơi is tàm ală broă pơlam tam mờ pik tơnhàu bơh “Oh mi Koho Coffee” dê là bơta lơi, ơ bi Ka Lum?
Bi Ka Lum: Bơta krơi is bơh kơphê bol hi dê lơh gơlik pơndrờm mờ kơphê lơh uă bè ờs ndai, hơ̆ là ờ huan ngan ngui phơng hoá họk. Kơphê bol hi dê geh bàr bơta. Bơta dơ̆ dùl là kơphê sàng goh, tàm tŭ tam, bơta kơphê do geh ngui sơl phơng hoá họk mơya dồ êt gời. Tŭ pik, bol hi mìng pik kơphê neh dum ngan 100%, tơnơ̆ hơ̆ bol hi rê ràu goh, săc ală kơphê niam ngan mờ ìs tềng rơngda lòs, bol hi ờ gŏ ìs tàm toaltăng dă tàm ù bè kơphê ờs mờng ndai. Kơphê dơ̆ bàr hơ̆ là kơphê hữu kơ, gam hòi là kơphê kloh tơmê. Kơphê do bol hi ờ gŏ ngui phơng hóa họk, bol ngui nha chi jơm mờ phơng rơpu kơnrồ nàng ơn tờm kơphê in.
Bè hơ̆ là broă lơh sa bơh Mpồl Lơh broă bal “Oh mi Koho Coffee” dê gam kơlôi tus gùng dà lơh sa kơ̆ kơl jăp jŏ jòng, đềt mềr mờ tiah ơm kis, ngan bè hơ̆ ờ, ơ bi?
Bi Ka Lum: Bơta kwơmàng ngan rlau jơh mờ broă lơh kơphê do dê cèng wơl hơ̆ là dong lơh tam gơl niam wơl ù, sươn kơphê bol hi dê tŭ do gơ sàng goh rlau, ờ gơtìp ro kră bè ngui sơnơm, phơng hoá họk tai…tàm ală tŭ lơh den bol hi sền gŏ geh bơta kwơ màng ngan rlau jơh gơcèng wơl ai să tờm bol hi in, ai hìu bơnhă, ai ƀòn lơgar in…mờ pơgồp dồ bơnah dềt rơhền tàm broă sền gàr tiah ơm kis.
Ơi, bal mờ broă pơlam lơh sa đềt mềr ngan mờ tiah ơm kis, broă lơh phan bơna kung krơi is ngan sơl, den cau ngui sa neh đơs phan bơna bơh “Oh mi Koho Coffee” dê bè lơi, ơ bi Ka Lum?
Bi Ka Lum: Jăt jơnau đơs wơl bơh năc ngui phan bơna kơphê bol hi dê den kơphê bol hi dê lơh gơlik geh bơta ƀô bơkah lơngồt krơi ngan pơndrờm mờ kơphê ndai, bơkah krơi ngan…Kơno năc jờng rơ bè hơ̆ den bol hi gơlơh chờ hờp ngan, mờ gơlơh bè geh tai bơta gơn kơnờm nàng pơn jăt tai lơh gơs.
Bè hơ̆, broă tăc phan bơna gơ geh ƀươn sơl lah ờ?
Bi Ka Lum: Broă do đơs ngan là gơ gam kal ke ngan. Tàm dồ nam, 8 nă cau tàm Mpồl lơh broă bal lơh geh 20 tấn kơphê gar. Tài bơh ờ hềt geh cau năc blơi den tàng bơnah kơphê gar tăc bơdìh mờ giă lơyah ngan pơndrờm mờ giă tàm drà. Ai kơphê sàng goh geh ơn tàm kơldung gơgơs phan tăc tus bơdìh mìng mờr 2 tấn gời, mờ kơphê kloh tơmê hơ̆ là kơphê hữu kơ mìng geh 2 tạ lơm. Do kung là jơnau kơlôi sơnơng mờ muăt jrùm ngan bơh mpồl lơh broă bal bol hi dê, tài bơh bơnah kơphê sàng goh, kơphê hữu kơ mờ bol he lơh geh là uă ngan mơya ờ huan geh cau blơi uă.
Ơi, ơ bi Ka Hương, là dồ nă cau hàm kờñ ngan lùp bơsram, bi geh sơl jơnau tă pơgồp lơi tàm broă yal tơnggĭt nàng tăc phan bơna “Oh mi Koho Coffee”?
Ka Hương: Hi là cau lơh broă sa, ờ gŏ kwèng mờ broă tăc blơi, kă bro…Tàm ală nam ơm yah ngài tài bơh kòp Kovid-19, den añ pờ is tàm măy vi tíñ jòi ơdŭ bơsram tàm internet. Bơh ơdŭ bơsram hơ̆ añ gĭt geh jơh ală phan bơna ndrờm geh tăc lơm tàm ală drà tàm internet. Tàm tơngai hơ̆, den Mpồl lơh broă bal kung neh pờ sơl pang fanpage mơya ờ gŏ geh cau năc lơi gĭt, bơh ơdŭ bơsram hơ̆ den añ neh gĭt lơh tam gơl pa is pang fanpage bơh he dê mờ bơh hơ̆ năc blơi phan bol hi dê kung rà rlau.
Bè hơ̆ là bi neh gĭt tus bơta kwơ bơh tam gơl sồ dê tàm broă lơh gơlik phan mờ kă bro rao gen tài!
Ka Hương: Añ gŏ gơ geh kwơ ngan, tài bơh rài do bol he kis tàm rài tam gơl sồ, mờ să tờm he ờ gŏ gĭt tus gơ den rơ̆p kal ke ngan nàng gĭt mờ ală năc blơi phan. Ngai do, ờ gŏ di là cau lơi kung geh lơm tŭ jiơ nàng lòt tus anih blơi phan. Tài bơh ngai do, cau lơi kung geh lơh điện thoại ngac ngar. Trồ ngai lòt lơh broă tàm sươn, trồ mho bol hi rê cih tai jơnau mờ pơnđàng tàm fanpage. Năc blơi phan khi rơ̆p sền mờ gĭt bol hi tăc ală bơta phan kơphê sàng goh do den khi lùp mờ bol hi bơh internet lơm. Bơh jơnau cih pơnđàng tàm internet, khi rơ̆p gĭt geh ală broă pơlam lơh bơh bol hi dê pah ngai nàng lơh geh phan bơna kơphê sàng goh mờ bơh ală jơnau cih pơnđàng do, năc blơi phan rơ̆p sền jơnau yal lơh gơlik phan bơna kơphê sàng goh bơh bol hi dê.
Ai bi Ka Bình, là cau kơnòm să mờ pa ngan tàm Mpồl Lơh broă bal “Oh mi Koho Coffee” dê kơlôi bè lơi bè broă lơh do hah oh?
Ka Bình: Ồng mò he lài do mờng kwèng lơh mìr lơm, ngai do neh tam gơl tus lơh kơphê. Bol he là rơnàng cau kơnòm să pal tam gơl broă lơh, ờ gơtùi lơh sa bè lài do tai. Bol he pal krơi tĕ, pal tam gơl bơta sơnơng, broă ơm kis…Oh kơ̆p kờñ mờ bơta pràn kơnòm să bơh oh dê rơ̆p lùp bơsram tai bơh ală bi, dong kờl ală bi tàm broă yal tơnggĭt phan bơna, lòt jòi năc blơi phan bơna nàng bol mờ gơ̆p ai Mpồl Lơh broă bal do ngai sơlơ bơtàu tơngguh, lơh geh uă tai priă jền ai ală cau tàm mpồl in.
Ơ bi Ka Lum, bulah gam uă kal ke mơya mờ nùs nhơm tam klăc bal, tàm kờñ gơboh bal tam toh ngan bè măt sơnđan “Oh mi Koho Coffee”, Mpồl lơh broă bal bol he dê geh pơlam gùng dà bơtàu tơngguh bè lơi tàm tơngai tus hah bi?
Bi Ka Lum: Tơnơ̆ do, dilah năc blơi phan bơh Mpồl Lơh broă bal dê ngai sơlơ gơguh tai den ală cau tàm Mpồl lơh broă bal rơ̆p rề ơnàng bă ù lơh kơphê sàng goh. Tàm ală tŭ lơh, oh mi cau ùr sền gŏ geh bơta kwơ bơh broă lơh sa sươn sre do. Tài bơh bol hi là cau ùr jơi bơtiàn dồ êt nă cau, lòt bơsram ờ tus gùng tus dà, den tàng tìp uă ngan kal ke. Bol hi kơ̆p kờñ jơh ală cau tàm Mpồl Lơh broă bal Oh mi Koho Coffee ndrờm mờng chài jơh ală broă pơlam lơh sa, lơh broă bal ring bal tàm jơh ală broă. Bol hi rơ̆p pơn jăt tai jòi bơsram is nàng lơh ală sră pơ àr dan pà sră cơng tàng phan bơna OCOP 4 sơrmañ halà sră cơng tàng CPS (Cost per sale), kơldung ơn prăp phan bơna kơphê. Do là bơta kal ke ngan gơ wèt mờ bol hi tŭ kờñ phan bơna bol hi dê lik bơh ƀòn lơgar mờ geh măt tàm ală drà tàm làm bă tiah.
Viết bình luận