Ală jơnau yal mờ jơnau đơs tàm Pơrjum ndrờm đơs loh: Mờ ală bơta kwơ bè bă ù, ù tiah, trồ tiah, phan geh is tàm ù tiah uă, Tây Nguyên neh bơtàu tơnguh gơs tiah lơh sa suơn sre gơs phan kă bro dờng gùt lơgar dê. Do là bơta lài ngan kwơ màng nàng lơh sa suơn sre Tây Nguyên pơn jăt tai tơrgùm bal mờ bơtàu tơnguh.

Kơphe gơs phan tam jŏ tơngai tờm ngan Tây Nguyên dê mờ mờr 668 rơbô lồ ù tam, geh rơlao 90% bă ù tam kơphe gùt lơgar dê. Tây Nguyên là tiah tam kao su dờng dơ̆ bàr tơnơ̆ tiah Đah jum măt tơngai mŭt dê mờ rơlao 250 rơbô lồ, geh 26% bă ù tam gùt lơgar dê. Tiêu 90 rơbô lồ, điều 83 rơbô lồ, plai màk 6 rơbô 700 lồ. Bal mờ hơ̆, tiah Tây Nguyên geh rơlao 04 tơlăk nơm phan ròng dờng, 30 tơlăk nơm iar, ơda; lơh rơlao 700 rơbô khối dơm chi brê tam tàm 1 nam… Bŭ lah tam phan tơnơ̆ mơya Tây Nguyên neh mhar brồ guh lam lài gùt lơgar bè bă ù tam tờm sầu riêng mờ mờr 75 rơbô lồ, gơguh sùm bơh nam 2010 tus tŭ do. Bă ù tam ală bơta tờm chi lơh sơnơm geh kwơ bè: kơnuh sơnơm Ngọc Linh, sâm dây, bơsềt ling chi pơrhê, đinh lăng, hà thủ ô, đương quy, hoa hoè… kung gam bơtàu tơnguh mhar nàng lơh gơs ală tiah geh phan lơh sơnơm tơrgùm bal.

Đơs tàm Pơrjum, ồng Dương Mah Tiệp, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol càr Gia Lai neh yal bè ală bơta geh, bơta kwơ bơh càr Gia Lai dê bè bơtàu tơnguh lơh sa suơn sre bè: Bă ù lơh sa suơn sre càr Gia Lai dê geh rơlao 845 rơbô lồ, tàm hơ̆ mìng là bă ù pơrhê bazan. Ală bơta ƀuơn do gam rơhời geh càr Gia Lai ngui geh cồng nha, pờ geh “mpồng” nàng càr chờ gờm ală cau bơcri priă geh bơta pràn mŭt tàm 3 gah broă geh bơta pràn là: Lơh sa suơn sre gơguh jăk, kloh mờ ngui măi mok pa; broă lơh drơng ala mờ lòt nhơl niam; lơh sa mờ măi mok kloh, đềt mềt mờ tiah kis pơgồp bal mờ lơh sa suơn sre. Ồng Dương Mah Tiệp pà git: “Ai geh bơta niam nàng làng bol jơi bơtiàn ờ gal cau càr Gia Lai tus bal tàm mpồl geh kwơ, lài jơh rơ̆p dong kờl tam gơl bồ tơngoh kơlôi, broă lơh làng bol in, ai geh broă lơh broă sa kơl jăp di lah bè bơtàu tơnguh lơh sa suơn sre ngui măi mok pa, lơh sa suơn sre tơlir niam gơlòt bal cèng geh cồng nha den lơh gơrềng niam uă ngan là lơh sa bơh ală hìu nhă dê rơ̆p geh gơguh”.

Pơrjum neh ai geh ală broă lơh nàng lơh geh cồng nha bơta geh, bơta pràn bè bơtàu tơnguh lơh sa suơn sre Tây Nguyên dê. Tàm hơ̆, tơrgùm bơsong ală bơta gơkòl nàng lơh pràn broă hòi jà bơcri priă tàm gah lơh sa suơn sre, pờ geh gùng dà broă bơtàu tơnguh lơh sa suơn sre ai ală càr tàm tiah Tây Nguyên in tàm bơta pa, tơngai lơh broă pa. Ồng Lê Trọng Yên, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol càr Dăk Nông đơs là, neh tus tŭ lơh sa suơn sre Tây Nguyên dê pal sơrbì broă lơh sa ờ pràn, lơh dềt, mờ pal ai geh mpồl lơh broă pơgồp bal tàm broă lơh sa. “Ai mpồl lơh sa bal là tờm ngan tàm broă pơgồp bal mờ làng bol lơh broă sa mờ mpồl lơh sa kă bro, pal ala bồ tơngoh kơlôi pa bè lơh sa suơn sre nàng gơs lơh sa suơn sre lơh gơs mpồl geh kwơ. Bơh tŭ hơ̆ di pal mờ drà kă bro tàm lơgar mờ tăc mờ lơgar bơdìh tài Tây Nguyên geh ală bơta phan là tờm ngan dà lơgar dê”.

Ala măt ală mpồl tam klăc, mpồl lơh sa kă bro neh cri bơyai bal bè ală bơta geh, bơta lòng mờ gùng dà bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp ai gah lơh sa suơn sre tàm tiah Tây Nguyên in. Mpồl lơh sa kă bro kung ai geh jơnau kơ̆p kờñ geh ai bơta niam, dờp bal ală broă dong kờl bơh gơnoar atbồ càr nàng ală mpồl lơh sa kă bro bơcri priă lơh tàm ală rơndăp broă tàm gah lơh sa suơn sre, tàm hơ̆ uă ngan là lơh sa suơn sre ngui măi mok pa. Ồng Nguyễn Văn Bình, Củ tịc mpồl tam klăc biăp, kơnuh Việt Nam geh jơnau đơs: “Mpồl tam klăc geh pe jơnau, hơ̆ là lơh geh gùng dà broă pơgồp bal đah mpồl tam klăc mờ ală càr, cri bơyai nàng ring bal tơngu me pơgồp bal đah càr mờ mpồl tam klăc dê, kĭ hơ ală jơnau ring bal lơh broă bal. Dơ̆ bàr pal tơrgùm ală jơnau tơngit geh kwơ ai broă lơh tàm tơrbŏ bal bơcri priă mờ kă bro. Dơ̆ pe là lơh geh anih lùp lăp mờ geh sùm jơnau tàm lùp bal sùm nàng bơsong ală jơnau kờñ kung bè bơsong ală jơnau gơlik geh”.

Đơs tàm pơrjum, Ƀộ trưởng Ƀộ Broă lơh sa mờ Bơtàu tơnguh Ƀòn lơgar ồng Lê Minh Hoan hơ rơ̆p lơh broă bal mờ ală càr Tây Nguyên mờ ală mpồl lơh sa kă bro hòi jà bơcri priă, ai geh jơnau yal tơngit mờ dong kờl broă lơh geh kwơ nàng lơh pràn broă bơtàu tơnguh gah lơh sa suơn sre mờ ƀòn lơgar kơl jăp.