
Jơnau đơs ngai do, tàm jơnau cih dut ndơl bơh ròt ală jơnau cih dê, bol hi đơs tus bơta lòt bal, tam pà bal mờ gơp bơh jơh gùt anih lơh broă cíñ trị mờ ală rơnàng làng bol dê. Ờ mìng rơcang lài anih lơh broă, ală bơta bè lòt rê, anih ơm mờ bơsram sră mờ jơh bal bơta rhăm mhŭ pal geh bơh tŭ sơn đờm dùl gùng pa.
“Dùl nùs bal brồ guh – geh bal dùl gùng bơtàu tơnguh” là nùs nhơm gam gơ rề uă bơh Tây Nguyên tus tiah kềng gah dà lềng đah jum tàm gùl lơgar, kung là tơngume jơnau cih dut ndơl tàm ròt jơnau cih do dê.
Ală ngai do, nùs nhơm tàm Sờh Niam chài, Tàp pràn să jan mờ Lòt nhơl càr Lâm Đồng tàm Anih tờm lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ tơrgùm bal bơh càr dê gơ gơs jal mhar ngan. Là tiah lơh anih lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ pa tơnơ̆ tŭ tơmut bal mờ càr Dăk Nông mờ càr Bình Thuận, càr Lâm Đồng gam jal mhar rơcang lài tơl bơta pal geh nàng rò mờr 2 rbô nă kwang bàng bơh 2 càr Dăk Nông, Bình Thuận rê lơh broă. Ồng Trần Thanh Hoài, Phó Kwang lam bồ Sờh Niam chài, Tàp pràn să jan mờ Lòt nhơl càr Lâm Đồng pà git, Sờh gam rơcang tơl bơta nàng rò tai 150 nă oh mi lơh broă bal: “Ală kwang bàng, kông cứk guh ndo lơh broă, ală oh mi lơh broă bal tàm do rơp dong kờl, jòi hìu bơsram dipal, rềp anih lơh broă. Tài geh ală cau kwang bàng, kông cứk geh pơ ùr bal mờ bơklau ntrờn rê hờ càr Lâm Đồng pa den ală sau kung lòt jat. Bulah ală broă do ờ cih ngan ngồn tàm sră pơ àr mơya do là bơta tam klac, ring bal, kơlôi rơcang oh mi ală càr ndai in kung là kơlôi rơcang să tờm he in”.

Jat jơnau lơh nền tơmut bal 3 càr Lâm Đồng, Bình Thuận mờ Dăk Nông, mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ càr Lâm Đồng pa geh rlau 5 rbô 900 nă kwang bàng, kông cứk. Kờp dŭ, 80% khà rơndap ai lơh broă tàm ƀòn dờng Dà Làc. Tàm hơ̆, geh mờr 2 rbô nă kwang bàng, kông cứk bơh 2 càr Bình Thuận mờ Dăk nông. Ồng Nguyễn Ngọc Phúc, Phó Củ tịc Anih duh broă làng bol càr Lâm Đồng pà git: Tơnơ̆ rlau 3 nhai rơcang lài, ală broă rơndap lơh bè hìu ơm bal, hìu lơh broă, rơndeh rơndồ jun, rò kung gam geh càr Lâm Đồng lam lơh dơ̆ lĕ bal: “Bol hi gam lòt sền mờr 10 anih nàng rơndap ai kwang bàng ală càr in tus lơh broă. Anih ơm, hìu ơm bal den kung sền sơ wì, rơcang lài, dong ală oh mi geh anih ơm kơ̆ kơljap. Càr kung dan mờ Cíñ phủ bàr pe gùng dà, broă lơh dong kờl priă tơn gơ wèt mờ khà kwang bàng do, nàng kwang bàng bơh tiah ndai tus iang nùs lơh broă”.
Bal mờ càr Lâm Đồng, broă rơcang lài kung jal mhar mờ wil tơl tàm càr Dăk Lăk. Càr neh geh broă rơndap lơh tơrgùm jơh ală bơta, bơh broă rơndap anih ơm, hìu bơsram oh kòn kwang bàng in; rơndeh rơndồ lòt rê mờ rơndap broă lơh ai 1 rbô nă kwang bàng bơh càr Phú Yên in. Mò Cao Thị Hòa An, Ƀí thư Tỉñ ủy càr Phú Yên neh ngoh rơngac ngan mờ ală broă rơndap lơh wil tơl mờ càr Dăk Lăk gam lam lơh: “Bơh tŭ càr Phú Yên tus ndo den nisơna gŏ ngan bol he là cau dùl hìu bơnhă. Bol hi bơh càr Phú Yên tus ndo geh uă bơta kơlôi sơnơng mơya cèng bal dùl bơta kờñ gơboh dờng ngan bè dùl càr dờng nàng bol he geh dùl bơngă tàm rài tơnơ̆ do dipal mờ bơta kơp kơnờm bơh kwang bàng, đảng viên, làng bol bal mờ bơta pin dờn bơh dà lơgar dê”.

Tơmut bal càr, sàh, tơrmù lơyah mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ.. tŭ do ờ mìng là nùs nhơm sơrlèt gan kal ke bơh tơl nă kwang bàng dê, là kơnòl mờ bơta rơcang lài wil tơl bơh gơnoar atbồ ală càr dê tai mờ geh bơta sồr lơh nền nòn ngan bơh dà lơgar bal mờ bơta gơn kơnờm bơh ală rơnàng làng bol dê. Tơl jơnau đơs cau tĕ khà dê tàm ală dơ̆ tìp mat ndrờm ai tơnggŏ bơta ring bal jơh nùs mờ kơp kờñ dà lơgar bal mờ ală càr lam lơh gơ in geh cồng nha, mờ kung đơs nền bơta kuơmàng bơh broă lơh kwang bàng dê: “Rơndap tap sèng wơl mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ bơh dà lơgar tus kâp hơ đơm là dùl broă di ngan mờ nùs nhơm làng bol. Kwang bàng kâp hơ đơm kung bè làng bol pin dờn ngan tàm Đảng, dà lơgar. Kơp kờñ là tơngai tus, Đảng, dà lơgar lơh gơ in wil tơl jơh”.

Tơmut bal jat gùng đah mat tơngai lik – đah mat tơngai mut rơp dong Tây Nguyên geh dà lềng, tiah đah jum tàm gùl lơgar geh bơnơm, tơrgùm jơh den gơ tàm bơrlŭ bal bơta pràn, bơrkuăt bal niam chài mờ kòn bơnus. Ală càr Lâm Đồng, Dăk Lak, Bình Định, Quảng Ngãi neh ai tơnggŏ bơta lơh ngan uă tàm broă rơcang tơl bơta pal geh nàng kờñ dong mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ pa lơh broă geh cồng nha tŭ dờp git nđờ rbô nă kwang bàng bơh Kon Tum, Gia Lai, Phú Yên, Dăk Nông mờ Bình Thuận. Ală kal ke pal sơrlèt gan tàm dơ̆ tam gơl do gam là ồs tơrlòng biàng, kal ke tơrlòng kwang bàng. Gơtùi sơrlèt gan ală kal ke bơh sơn rờp, ală càr rơp ƀuơn ƀuài bal mờ gơp mut tàm tŭ tơngai bơtàu tơnguh pa.
Viết bình luận