Tơnơ̆ mờr 1 nhai trăng pơ ùr deh kòn tàm Hìu sơnơm Đại họk Lơh sơnơm tơm ba Buôn Ma Thuột, bi Lang Văn Đại ơm tàm sàh Ea Kiết, kơnhoàl Cư M’gar lơh sră lik rê bơh hìu sơnơm tàm bơta chờ hờp tus gơhòr dà măt tơn. Bi Lương Thị Nga, pơ ùr bi Lang Văn Đại dê jê deh tŭ bun pa 30 poh lơm. Kòn se gơtìp ờ pràn tă nhơm kơn jơ̆, sồt mồr kòn se pa deh mờ ờ niam kơ̆t mhàm, lơh jơh dùl hìu bơnhă kơlôi rơcăng ngan gĭt lơh. Kơnờm bơta dong kờl di tŭ bơh ală ƀak sìh dê, oh neh sơrlèt đau bơta sơbơng roh mờ rê bơh hìu sơnơm pràn kơldang.

“Tŭ hơ̆ kung rơngòt ngan sơl tài bơh pa geh 7 nhai lơm, lài ngan là deh geh sau geh pràn kơldang bè ală oh dềt ndai sơl halà ờ, hơ̆ sồng ờ tơl nhai geh bơta ờ niam lơi bơh mè deh halà ờ, mơya mờ tŭ do sau geh bè do den hìu bơnhă iang ngan nùs rao. Añ tŭ do kung là chờ hờp ngan tài bơh kòn kung neh pràn rao, ưn ngài ƀak sìh uă ngan, ờ gŏ gĭt đơs bơta lơi rlau, brơn brài ngan”.

Jăt Ƀak sìh Võ Minh Thành, Kwang Lam bồ Hìu sơnơm Đại họk Lơh sơnơm tơm ba Buôn Ma Thuột, bulah pa ai lơh broă bơh nhai 02 nam 2022, hìu sơnơm neh wă rò 4 rbô 35 nă oh dềt geh deh, tàm hơ̆ geh 318 nă oh kơnờm broă lơh geh bun tàm ding lơh tơrlòng lài gam geh hòi là IVF. Kơnờm bơcri priă blơi măy mŏk phan bơna mờ rwah mpồl ƀak sìh geh bơta gĭt wă dờng bơh sơnrờp tơn, tus tŭ do, hìu sơnwom neh lơh gơtùi 32 rbô dơ̆ reh, sơm mờr 54 rbô nă cau piam kòp tàm hìu sơnơm in mờ kham ai 851 rbô nă cau in.

Ƀak sìh Võ Minh Thành pà gĭt, nàng lơh geh jơnau kờñ kham, sơm kòp làng bol dê, bal mờ pờ ơnàng gơguh tus 700 nơm jơnờng, hìu sơnơm Đại họk Lơh sơnơm tơm ba Buôn Ma Thuột sền bơcri priă kơlôi sơnơng jak chài, tơngguh uă bơta gĭt wă cau lơh sơnơm dê là dùl tàm ală kơnòl broă kwơmàng.

“Bol hi neh sùm ai ală ƀak sìh tus ală hìu sơnơm dờng, ală hìu bơsram đại họk dờng tàm lơgar mờ lơgar bơdìh, bơto lơyah tơngai, bơto jŏ tơngai. Ngan ală bơta hơ̆ gơ pơgồp bơnah ai ală măy mŏk kham gĭt kòp mờ sơm bơh Hìu sơnơm dê sùm tam gơl pa, tơngguh uă mờ gĭt geh ală bơta gĭt wă bơh ală ƀòn dờng dờng bơh jơh gùt lơgar dê”.

Bal mờ Hìu sơnơm Đại họk Lơh sơnơm tơm ba Buôn Ma Thuột, Dăk Lăk gam geh hìu sơnơm Uă gah (dờng) Thiện Hạnh, hìu sơnơm làng bol dê lơh is gờñ ngan rlau jơh tàm kơnhoàl ù tiah Tây Nguyên. Tòm 20 nam lơh broă, Hìu sơnơm Uă gah Thiện Hạnh neh bơtàu tơngguh bơh mìng 100 nơm jơnờng kòp gơguh tus 660 nơm jơnờng kòp, rlau 300 nă ƀak sìh geh bơta gĭt wă bơsram bơh Mìng gah mờ thạk sìh, lam lơh uă drơng broă măy mŏk bơsram mờ kơlôi sơnơng jrô, tơrmù ƀà uă ngan jơnau geh ngan cau kòp pal lòt ngài, bè reh as tơngoh, reh ntìng gòr ngko, ala kồ ntìng…Is ồn tàm gah deh dùh, hìu sơnơm do neh lơh gơtùi uă dơ̆ reh ai bun ai ală cau ùr geh bun geh bơta kòp ờ bơtờp in.

Jăt ƀak sìh Phạm Nhơn, Phó Kwang Lam bồ Hìu sơnơm Uă gah Thiện Hạnh, hìu sơnơm neh kham mờ sơm ai pơgăp 1 rbô 500 nă cau kòp in pah ngai tàm 5 nam do, mờ 550 nă cau kòp piam kòp tàm hìu sơnơm. Bơta do pà gŏ bơta sền gròi bơtàu tơngguh lơh sơnơm làng bol dê lơh is tàm Dăk Lăk neh cèng tus ală cồng nha niam bơnĕ ngan.

“He jăt tàm jơnau kờñ kham mờ sơm kòp làng bol dê mờ tàm sùm 20 n nam Hìu sơnơm kung neh lơh geh gơnoar broă bơh anih kham sơm kòp dê sùm cèng wơl bơta niam nùs ai làng bol in, khà cau kòp tus kham mờ sơm kòp tàm Thiện Hạnh ngai sơlơ gal den tơnggŏ pơlam gùng bơh đơng lam hìu sơnơm dê kung bè he dê neh lơh geh bơta kơ̆p kờñ sùm bơh làng bol dê dồ bă niam ngan rlau jơh”.

Ồng Nay Phi La, Kwang Lam bồ Sờh Lơh sơnơm càr Dăk Lăk, pà gĭt càr tŭ do geh 5 hìu sơnơm lơh is mờ ală cơldŭ kham uă gah làng bol dê lơh is tàm làm jơh ală kơnhoàl, ƀòn drà dờng, ƀòn dờng tàm càr. Bal mờ gơnoar broă tờm ngan bơh ală anih lơh sơnơm dà lơgar dê lơh, lơh sơnơm làng bol dê lơh is neh dong tơrmù bơta kơn jơ̆ ai hìu sơnơm dà lơgar dê in mờ lơh geh jơnau kờñ kham sơm kòp bơh làng bol dê bal mờ priă dipal.

“Bơta bơtàu tơngguh bơh hìu sơnơm is dê tàm ù tiah càr neh cèng wơl ai uă cau kòp in uă bơta săc rwah tàm broă lơh kham sơm kòp. Gah lơh sơnơm kung pơn jăt tai hòi jà kung tă pơgồp jơnau đơs ai Anih duh broă Làng bol càr kung bè Ƀộ Lơh sơnơm in nàng pà sră ai gơnoar. Tàm broă lơh ătbồ pal lơh dùl jơnau cih pal jăt pơgồp bal broă mờng lơh nàng lơh bè lơi tŭ geh jơnau kờñ drơng ai cau kòp in halà tŭ geh jơnau kờñ pal hòi tơrgùm den ờ tam cah is đah dà lơgar mờ làng bol dê lơh is”.

Lơh sơnơm is làng bol dê tàm Dăk Lăk gam ngai sơlơ đơs nền gơnoar broă kwơmàng tàm broă tơngguh uă bơta niam sền gàr pràn kơldang ai làng bol in. Bơta bơtàu tơngguh bơh ală hìu sơnơm is dê ờ mìng dong tơrmù bơta kơn jơ̆ ai hìu sơnơm dà lơgar dê in lơm mờ gam cèng tus ală săc rwah rơ̆ ru, lơh geh di tŭ jơnau kờñ kham sơm kòp. Bơh hơ̆, pơgồp bơnah kwơmàng tàm bơta bơtàu tơnguh bal bơh gah lơh sơnơm càr Dăk Lăk dê.