Pah tŭ tus tàm ngai lồi dŭt bơh nhai 01 nam lơgar he dê pah nam, làng bol kòn cau Mông tàm Nà Hẩu, kơnhoàl Văn Yên, càr Yên Bái cèng wơl tai ală phan lơh yàng bè sur jù, iar dam bò, iar druh tơrnò jù mơñà, ơlak, ƀañ…rê tus bă “brê kơryan, brê tàm” bơyai lơh “Sa tềp brê”, mờ ală broă lơh tờm, bè: Duh khuai brê, pơrjum sơntơm să gàr brê, sa tềp brê; broă lơh tàm pơrlòng mờ lơh ală jơnau nhơl bơh yau, đơs pơnđik, tam ya kòn cau Mông dê…Ồng Giàng A Quang, Ƀí thư Ci ƀộ thôn Trung Tâm, sàh Nà Hẩu, pà gĭt: “Sa tềp brê neh lơh ai làng bol in geh đau bơta tam klăc tàm broă lơh sền gàr brê, rơcăng lài lam lơh ală broă lơh kơryan koh kơl aniai chi brê, sền gàr is brê. Broă sền gàr niam brê kung dong làng bol geh priă lơh geh bơh brê, bè là tờm chi lơh sơnơm, kơnờm tàm brê nàng kis”.

Nà Hẩu là sàh ơm tàm tiah dơlam Tiah sền gàr brê bơnơm geh is Nà Hẩu, kơnhoàl Văn Yên, càr Yên Bái. Sàh geh bă ù geh is rlau 5 rbô 600 lồ, tàm hơ̆ brê geh is dờng màng rlau 4 rbô 500 lồ. Brê bè rơkàng hìu bal bơh rlau 500 hìu cau Mông dê bal mờ rlau 2 rbô 500 nă cau. Sơrlèt rơhiang nam kis đềt mềr mờ brê, làng bol kòn cau Mông tiah do neh geh ală jơnau sồr bè broă sền gàr brê geh mpồl bơtiàn ki ngàm. Lơh yàng duh khuai brê gam hòi là “Sa tềp brê” là dùl tàm khà hơ̆.

Ồng Sùng A Xà, là dùl tàm ală cau geh bơngă pin dờn tàm thôn Bản Tát, sàh Nà Hẩu pà gĭt, brê gơ jơm glòm ai làng bol ƀòn lơgar in tềng đăp trồ tiah mìu càl rbŭt dờng lơh aniai mờ kung ai phan bơna nàng sa, dà nàng hùc mờ tuh ai sươn sre in…Ngan tài bè hơ̆, brê bơh jŏ neh gơgơs là anih kơldìng nùs nhơm bơh jơh mpồl bơtiàn dê. Broă lơh lơh yàng pin dờn duh khuai brê là nàng răc dan ală yàng ai pà kòn bơnus in să jan pràn kơldang, phan tam geh tơnhàu uă…

“Jăt bơhiàn mờng kwèng bơh cau Mông dê, bơh rài yau neh geh bơhiàn duh khuai brê. Pah nam, cau bơjơu rơ̆p lơh gru nàng gàr ală bă brê, sền gàr bồ tô dà. Dilah mờ cau lơi kơldang bồ lơh tìs, mus kơl chi brê, koh chi dờng rơ̆p gơtìp kòp jê”.

Bơh bơta ki ngàm brê bơnơm geh is, ki ngàm brê, ală jơnau hơ bal, jơnau hơ ƀòn dê mờ geh bal ală adăt mờng kwèng gàr brê neh geh ală rơnàng làng bol tiah do sồr mờ bal mờ gơ̆p lơh jăt. Bi Giàng A Pao, Phó Ƀí thư Đoàn Ơruh pơnu Kộng sản Hồ Chí Minh sàh Nà Hẩu, pà gĭt: “Gơ wèt mờ Dơ̆ lơh yàng “Duh khuai brê” là dồ phan lời wơl gơcèng rùp pơrya sền gàr brê. Đoàn ơruh pơnu sàh pơn jăt tai mblàng yal, lam sồr đoàn viên ơruh pơnu sền gàr bơta niam bơnĕ is niam chài jơi bơtiàn dê; gàr brê mờ sền gàr brê, lơh bè lơi đòm jăt ală bơhiàn niam bơnĕ bơh ồng pàng dê lời wơl, bơh hơ̆ bơtàu tơngguh lòt nhơl ƀòn brê bơnơm nàng bơtàu tơngguh lơh sa”.

Bơh bơta mờng kwèng gàr brê is ồn bơh làng bol dê pơgồp bal mờ broă lơh niam broă lơh ătbồ, sền gàr brê bơh gah lơh broă geh gơnoar dê, den tàng brê Nà Hẩu sùm tơlir niam, gơgơs tiah ơm dòp, ơm kis bơh uă jơi phan kwơmàng ờ huan geh dê, bè: be brê, krih, kuañ jù cik, kòp bồ dờng, brà. Do kung là tiah geh uă bơta dơm chi kwơ bè chi chò nâu, chi dôih, trám, de, lát bơkàu…Ồng Đoàn Giao Lương, Lam bồ Anih Sền gàr brê kơnhoàl Văn Yên, càr Yên Bái, pà gĭt: “Tàm nam, Tiah sền gàr ờ gơlik geh dơ̆ broă lơi koh kơl, jun pơndiang, tăc blơi dơm chi brê tìs mờ adăt boh lam, ờ lời gơtìp ồs sa. Is ồn là gơ wèt mờ jơi phan brê, pơgồp bal mờ uă broă lơh bè mblàng yal, iăt kơno, pơgồp bal mờ gơnoar ătbồ tàm tiah do, ală mpồl bơtiàn jàu sền gàr nàng lơh jăt niam broă lơh ătbồ, sền gàr brê”.

Ồng Lý Tòn Cầu, Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh Nà Hẩu, kơnhoàl Văn Yên pà gĭt, jơh bal 3 thôn bơh sàh dê ndrờm ơm tàm tiah dơlam bơh Tiah sền gàr brê bơnơm geh is Nà Hẩu dê, tài bè hơ̆, “Sa tềp brê” geh gơtha kwơmàng ngan tàm broă ătbồ, sền gàr brê tàm sàh.

“Tàm Lơh yàng duh khuai brê, bơdìh mờ ală broă lơh kah ưn ngài yàng brê, ală oh mi lam bồ thôn lơh jăt bal broă lơh mblàng yal ătbồ, sền gàr brê. Mơkung pồ tơl wơl cau tàm Mpồl ătbồ sền gàr brê; jờng rơ, pà phan ƀàn ai ală hìu bơnhă, cau dồ nă să is cau tàm mpồl geh broă lơh jak tàm ală tŭ sền gàr, gàr brê. Bal mờ hơ̆ là đơs tìs di ală hìu bơnhă, cau tàm mpồl, cau dồ nă să is ờ hềt jơh nùs ngan tàm broă sền gàr, gàr brê; pồ tơl mờ tơlik bơdìh cau tàm mpồl lơh tìs lik bơh Mpồl ătbồ sền gàr brê”.

Nhai 12 nam 2024, Lơh yàng duh khuai brê gam geh hòi là “Sa tềp brê” bơh làng bol kòn cau Mông dê tàm Nà Hẩu neh geh Ƀộ Niam chài- Tàp pràn să jan cih tàm sră cih măt Phan lời wơl niam chài ờ di mờ phan bơna Dà lơgar dê. Ồng Phạm Trung Kiên, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Văn Yên, càr Yên Bái, pà gĭt: “Kơnhoàl neh ai lơh jăt broă rơndăp lơh sền gàr mờ ngui niam bơta kwơ Phan lời wơl niam chài ờ di mờ phan bơna Lơh yàng duh khuai brê bơh kòn cau Mông sàh Hà Nẩu dê tus nam 2030. Bal mờ hơ̆, tơngai tus, bol hi rơ̆p pơn jăt tai yal tơnggĭt uă Dơ̆ lơh chờ, mơkung pơgồp bal bơyai lơh Dơ̆ lơh chờ gơ jăt bal mờ ală broă lơh mblàng yal bè sền gàr tiah ơm kis mờ bơtàu tơngguh broă lơh broă sa kơ̆ kơl jăp ai làng bol in. Kơnhoàl kung rơ̆p ai tơl bơta niam ngan rlau jơh nàng làng bol kòn cau Mông lơh jăt niam gơnoar broă cau tờm tàm broă prăp gàr ală bơta kwơ niam chài ờs mờng bơh yau krơi is ngan bơh jơi bơtiàn he dê”.

Jăt ờs mờng, tơnơ̆ “Sa tềp brê”, ală thôn ƀòn rơ̆p kơryan brê 03 ngai nàng kah ưn ngài Yàng brê, hơ̆ là làng bol rơ̆p ờ lòt mŭt tàm brê, ờ tờ bùm tung, bùm preh, wơ̆ ƀăng, ờ tơngklàs lềng phan puan jơng tàm brê…Gơ wèt mờ làng bol kòn cau Mông, “Sa tềp brê” ờ mìng là broă lơh đah hwềng tơlik nùs nhơm git ưn ngài gơ wèt mờ brê bơnơm geh is lơm mờ gam là tŭ nàng làng bol ală jơi bơtiàn tiah do pờ àng nùs nhơm tam klăc, kah hờ mò pàng, ơn pơyua ală jơnau kơ̆p kờñ ngan bè dồ rài kis đềt mềr, jŏ jòng mờ brê bơnơm geh is pah tŭ sơnam pa sa tềp rê tus.