Tsưr ziv uô nox truôx đrênhk, paz txo grêk yêiz pluôs nhoz thax tsav txov nhêv Lào Cai

Đhâu ntâu jiês tâu hâu nov ntơưv qơư yax kriê, tix lâus Lý Chao ziv chuôz zis, nhoz jok Mào Phìn, xar Nậm Chảy, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai tưz hlôngr 8 héc ta ar têz chos poz cưk chiê chos yuôx zêx. Đhâu 1 shông, chor yuôx zêx tưz huôv tsar jông. Nhiv kruôr no tix lâus Chao tưz jênhv nzir 1 vạn zuz tsoz yuôx zêx tâu paz txix têz qơưk tsaz yênhx huôv tsar kinh têr-xar hôiv thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs (tsaz yênhx 1719): “Oz pêz hnuz uô ntêx chuôz zis cux tưz khơưk tas chor kror chos yuôx zênhx lơưv. Thâuv txêik tâu chor zuz mak ntâu hênhr viv li chuôz zis tưz hêik sơưr đơưk tuôx paz chuôz zis chos cov chos tâu sêi”.

Khov sir jos hlôngr yiêz đuô tsoz chos, huôv tsar kinh têr, shông no xar Nậm Chảy, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai txo grêk tsơưs tâu 50 ntâu ziv chuôz zis pluôs, phênhv sâu xav lênhx nênhs tâu muôx 36 triệu đêiv ntâu iz lênhx nênhs iz shông. Txêik tâu ntâu kror paz txix têz qơưk tsa yênhx chiê paz trâu pox nhuôs uô nox, xar cux tsuv njuôk xav chiê têx kror paz no tâu uô truôx jông. Tix lâus Lồ Củi Khờ, jok Cốc Ngù hêik pâuz: “Tâu xar yax kriê trâu pêx xênhv hlôngr yiêz đuô tsoz chos, txos nhiv no kinh têr cur chuôz zis thiêz pox nhuôs hâur jok tưz truôx tuk jux juk. Tiv zix zos muôx chor lớp kriê hâux lưv uô chos kôngz lôngk viv li pox nhuôs cux sir jos tuôx cơưv”.

Huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai nhiv no yuôr 3.680 ziv chuôz zis pluôs, grêk tsơưs 7% ntâu pir li shông 2023. Ciês 5 xar pluôs, chor chuôz zis pluôs grêk tsơưs tâu muôx 11% ntâu. Txos six hơưv no, njuôk xav txo grêk yêiz pluôs shông 2024 nhoz chor xar tưz tax tâu trơưk li huyện choz zok. Taz sik thax tsav qơư xav jênhv txo grêk yêiz pluôs tsik zos uô cov muôx xưz, mak zos tsuv uô cov muôx hlôngr yiêz tsênhv tsênhz txix tsôngv box luz nênhx. Zơưv Tô Việt Thành, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Mường Khương puz pâuz: “Huyện zuôr tror kriz uô têz qơưk pêz tsaz yênhx chiê hlôngr yiêz đuô lok cêr, vax tsêr cxuô zav trâu chor jêx jok, đros uô chor dưv anr uô nox chiê paz trâu pêx xênhv tơưv đhâu yêiz pluôs, uô bluô nux, cxiv tsa jêx jok yiêz”.

Shông 2024, njuôk xav tas nro tỉnh Lào cai yuôr muôx 20.700 ntâu ziv chuôz zis pluôs, hâur co, chuôz zis pluôs thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs zos 19.700 ntâu ziv chuôz zis. Chor chuôz zis no tưz grêk tsơưs 6% ntâu pir li shông uô ntêx. Zơưv Trần Xuân Nhẫn, Trưởng ban Mênhx cxưx tỉnh Lào Cai puz pâuz: “Hâur ntu nhiv kruôr đhâu tỉnh Lào Cai tưz tsêx trung kriê hâux lưv uô trâu pox nhuôs nhoz jêx jok. Txix kriê hâux lưv uô tưz paz muôx tâu ntâu tsưr ziv uô nox trâu tsôngv box thiêz chuôz cxaz nzir phênhv sâu trâu pox nhuôs”.

Lào Cai tsênhv njiz trâus ntâu phiv liv zos ntux têz ruôr hiêv. Đros trâu kriz uô chor tsưr ziv uô nox huv đros, uô tâu truôx jông, côngz xưv ngaz tuk xar hôiv cux tsênhv tâu sir jos kriz uô, chiê paz trâu pox nhuôs nzor truôx tuk luz nênhx, tror sir jos cov tơưv tâu đhâu yêiz pluôs./.

Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv

Lai Châu: Hâur têx hnuz ntux no njiv, chor nênhs muk kho moz trâu tsêr kho moz chuôz ndê

          Hâur têx hnuz đhâu, jêx tưv nhoz tỉnh Lai Châu txu grês ntâu. Fênhx pheiz muôx nhos 10 tưv. Têx thax tsav tox siêz li Sìn Hồ, Phong Thổ, Tam Đường…jêx tưv kis txix 5-7 tưv.

          Ntơưv khoa kho moz mê nhuôk zâu tsêr kho moz đa khoa tỉnh Lai Châu, 1 ciêz ntâu đhâu iz hnuz muôx muôx nhos 30 lênhx mê nhuôk tuôx kho moz thiêz ziv chuôz ndê lơưr yênhx ntu txơưr. Têx mê nhuôk tuôx kho moz phênhv ntâu zos tuôx txix têx xã tox siêz huyện Phong Thổ, Sìn Hồ đros têx moz yưv muôx lênhx coaz txos moz cêr uô pa, moz khâuz thuôk, thox plaz….Niêv lâuk Lý Thị Đào, nhoz xã Lùng Thàng, huyện Sìn Hồ pheiz kênh: “Nhoz tox siêz Sìn Hồ lok six no njiv viv li cur mê nhuôk trâus moz njưk. Cur tưz chox mê nhuôk tuôx kho moz tâu 5 hnuz lơưv. Tâu têx bác sĩ heik kriê, tsoz phưz cur mê nhuôk li đas jos cux jông đuô tuôx lơưv”.

          Tsi taz mê nhuôk zâu, ntux no njiv cux uô ntâu lênhx nênhs muôx hnuz nhôngs siêz, nênhs muôx moz gênhs li siz mêx siêz, moz siêz plơưr, hơưz poz…trâus zênhr shar ntâu lok đas jos.

          Ntơưv Khoa nội, tsêr kho moz đa khoa tỉnh Lai Châu nênhs muôx hnuz nhôngs siêz tuôx kho moz cux chuôz ndê siêz đuô 2 jiês pir đros hnuz fênhx yax. Zơưv Lương Khắc Dân, nhoz phường Đoàn Kết, TP Lai Châu- nênhs moz tsênhv kho moz hâur tsêr kho moz heik: “Qiv hơưv 2-3 hnuz no ntux no njiv uô cur zênhx muôx moz lok huyết áp viv li cux trâus zênhr shar ntâu txos đas jos. Thâuv cur tuôx kho moz tâu têx bác sĩ heik kriê tiêk zos nênhs lâuk tsuv hnar cov sor thiêx li taz por”

          Sở y tế tỉnh Lai Châu li thôngz sâu tso pov, muôx nhos 1 ciêz no, nênhs moz tuôx kho moz hâur têx qơư kho moz y tế sâuv thax tsav tỉnh puôr lênhx chuôz ndê. Ntâu qơư y tế huyện tsuv bax tsưr ziv chuôz cxaz txax trâu nênhs moz lok sik xa nênhs moz hnhar muk tsêr kho moz lox đuô chiê kho moz…

          Bác sĩ chuyên khoa 1 Lò Văn Van, Tsêr kho moz đa khoa tỉnh Lai Châu puz pâuz: “Ntux no njiv li no nênhs moz, tiv zix zos nênhs lâuk thiêz mê nhuôk zâu chuôz ndê. Lok tsêr kho moz mak cux bax jông chuôz zênhx phưx vưv nênhs moz kho moz tiv qiv hơưv no njiv. Đros co tsêr kho moz cux cxơưz tiês yax mong phax tar ntux no trâu têx lênhx nênhs njuôs xav trâus zênhr shar txos đas jos li nênhs lâuk thiêz mê nhuôk zâu”.

          Txix njuôs pov qênhx shênhx ntu no njiv tsênhv truz ntêr hâur têx hnuz zuôr txos, têx bác sĩ heik tsôngv box tsuv tsưv ziv hnar sor, tiv zix zos thâuv tơưv đrâuv jôngr. Đros nênhs lâuk thiêz mê nhuôk zâu tsuv tsov cưv txos tsưr ziv nox hâuk chiê taz por đas jos, chuôz cxaz đas jos phax tar ntux no njiv./.

Khắc Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv