Sir jos yax kriê lok pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs nhoz Lai Châu

No zos đôiv Vênhx huôv-Xar hôiv xar Giang Ma, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu li jiês yax kriê lok Chêi pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs trâu chor gơưv niêv txir tsôngv box Hmôngz, ntơưv jok Phìn Chải. Tsik zos tsưr tsix cơưv jêx jok muôx chôngz nênhx chiê nhênhv têx chêi li ntơưv ntâu qơư, chor yax kriê viên tưz muk yênhx ziv chuôz zis chiê nriêr pâuz, sêiz nus, hêik yênhx gơưv niêv txir. Đros tsưr ziv uô zos sik thav pêv, siz nus jông, chor tsênhv njiêz lok Chêi pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs tưz tâu kriê txos trâu pox nhuôs sơưr đơưk cov zôngx ziv pâuz tiv zix. Niêv tix Ma Thị Chư, nhoz jok Phìn Chải, xar Giang Ma, huyện Tam Đường hêik: Lơưr tsôngv box Hmôngz têx phongx cxưx thâuv ntêx no, chor pox niêv tsuôk zos uô liêx têz thiêz têx hâux lưv hâur tsêr, hok cxuô kror hâux lưv lox zâu hâur chuôz zis mak zos lênhx txir nênhx cuêz tênhv xưz. Têx thâuv chuôz zis muôx kruô mak tuk txir jâuv đros chor kruôk sâuv tsuv muôx ntâu zav nox, hok pox niêv mê huôv mak tsuv jâuv nox ntơưv kror chuz. Tiv muôx tuk txir zos nênhs uô hâux lưv hâur xar thiêz tâu canr bôv tsik so tuôx hâur jêx jok yax kriê, viv li niêv tix tuk txir thiêz txir zơưs tưz pâuz tâu thiêz paz trâu pox niêv mê nhuôv ntâu đuô:“Yênhx hnuz cur têx hâux lưv zos uô liêx têz, tu zus kêiz, buô, nhux, tưv thiêz chuz chơưr. Têis cik muk uô hâux lưv lok pox niêv tsik tâu uô su mak tuk txir paz uô su, tok pêz niêv tuz lok chêk sik đros nox mor. Thưr 7, hnuz ciêz tâu so mak tuk txir cux muk paz trâu niêv txir, paz pox niêv uô liêx têz, têx hâux lưv hâur tsêr. Nhiv no chuôz zis muôx luz nênhx, phênhv sâu truôx tuk, cux tsik siz char, siz chês thiêz chuôz zis cux sik thôngx siêz, uô nênhx shir phaz”.

Niêv tix Lưu Thị Lan Hương, côngz chức Vênhx huôv-Xar hôiv xar Giang ma hêik: Thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs mak muôx ntâu phongx cxưx, uô trâu chôngz lênhx nênhs muôx siêz xar tiêk lênhx pox niêv hâur chuôz zis, tsuv uô cxuô kror hâux lưv hâur tsêr thiêz xênhz zus mê nhuôv. Têx phongx cxưx thiêz siêz xar no tưz đros đrêiv cxuô lênhx nênhs, xar tso tsês mak tsik zos iz oz hnuz zuôr uô tâu ciês, nênhs uô côngz xưv yax kriê tsuv pâuz tsênhz yênhx mênhx cxưx têx vênhx huôv, pâuz luk mênhx cxưx mak jux juk thiêx hêik tâu sơưr đơưk tso tsês thiêz uô trơưk:“Canr bôv công chức sêiz car jêx jok muk yax kriê ciês, muk trâu yênhx chuôz zis chiê thav pêv đros chor pox niêv, hâur co muôx yax kriê lok chêi pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs txos trâu chor pox niêv pâuz. Tsênhv njiêz zos thav pêv txos chuôz zis, luz nênhx chiê pâuz tsênhz chor pox niêv sơưr đơưk li siêz xar, thiêz thav txos pox niêv têx vax huôv thiêz hêik lok huôv tsar kinh têr. Txos nhiv no pox niêv nhoz thax tsav, zuk njiê mak cux tsik tâu siz bâus luôx tưs, taz sik tsênhv tsênhz chiê cuêz tênhv têx hâux lưv hâur chuôz zis, phênhv ntâu pox niêv cux muôx luk hêik siêz đuô lênhx txir nênhx”.

Zos xar tox siêz huyện Tam Đường, Giang Ma zos qơư muôx 5 mênhx cxưx uô nênhx nhoz đros xar muôx 800 ziv chuôz zis. Chor chuôz zis pluôs thiêz zuôr xar pluôs tsav muôx 37% ntâu. Khov muôx cấp ủy, chinhr quyền ntơưv qơư uô jông côngz xưv yax kriê Chêi pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs, txos nhiv no lênhx pox niêv hâur chuôz zis li luk hêik tưz tâu tsov cưv txos thiêz muôx tsiv gri lok six ntâu: Zơưv Ma A Tủa, Phưv Chủ tịch Ủy ban xar Giang Ma, huyện Tam Đường puz pâuz:“Têx shông jê lok no vax huôv siz luôs nhoz pox niêv txir nênhx tưz hlôngr yiêz đuô pir li thâuv ntêx lơưv. Txos nhiv no mak lênhx pox niêv cux muôx vax huôv tâu uô tsưr, tiv iz zos kinh têr thiêz tiv oz zos qơư sơưr hâur chuôz zis tưz tâu gra siêz đuô. Chor hnuz ntênhk, tsiêz cux tưz tâu sơưr đơưk tsưr tsix trâu chor pox niêv uô si, lov jêv, siz njiz, sik thav thiêz muk ndis shuôk, uô si..”

Lơưr cơ quan muôx vax huôv tỉnh Lai Châu li thôngz sâu, nhiv no thax tsav qơư muôx 400 ntâu ban pox niêv công hâur pêx xênhv, xar muôx 400 tôv pox niêv công, đros xar muôx 13 cxênhz công chức, viên chức. Lox tôngv pox niêv tsav muôx 55% ntâu tas nro chor canr bôv, công nhân viên chức, lox tôngv hâur tỉnh. Chor canr bôv pox niêv cxaz chuôz cấp ủy, têiv plor têx cơ quan pêx xênhv bâux xêir cxuô cấp ziv hnuz ziv muôx chôngz lênhx, txix 15 txos 36%. Pos Nguyễn Thị Thủy, Phưv Giám đốc Sở Lox tôngv, Saz pênhz thiêz Xar hôiv tỉnh Lai Châu puz pâuz: Đros tsênhv njiêz “Taz por ngaz tuk xar hôiv, chuô ndê vax huôv thiêz paz trâu chor pox niêv thiêz nhuôs nxêik, chiê uô lơưr pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs thiêz txo grêk tsơưs ntâuk tsiv nhoz pox niêv txir nênhs”, Ủy ban tỉnh Lai Châu tso tơưv tsưr ziv uô lơưr Têz qơưk luôs hâux lưv pox niêv txir nênhx thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz muôx vax huôv siz luôs ntu 2022-2030. Lơưr co, cxuô cấp, cxuô nganhx zuôr phuôx huiz jông chor lâul jok, tsar jok, nênhs muôx suôz bê hâur côngz xưv yax kriê, hêik kriê; phuôx huiz yênhx mênhx cxưx têx phongx cxưx jông cxôngx nzor. Txix co, paz uô trâu pox niêv txir nênhx jux juk muôx vax huôv siz luôs, paz trâu pox niêv thiêz txir nênhx tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs cxaz chuôz, muôx vax huôv siz luôs hâur hâux lưv chinhr triv, luz nênhx, vênhx huôv thiêz huôv tsar kinh têr, paz gôngr côngv trâu tỉnh li huôv tsar cxuô:“Hâur ntu zuôr txos tỉnh zuôr kriz uô ntâu tsưr ziv yax kriê, hâur co sir jos yax kriê ntơưv têx tsêr cơưv ntơưr, doanh nghiệp, côngv thôngx qơư pêx xênhv nhoz, tiv zix zos thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, têx qơư pêx xênhv li jênhv pâuz, txux chi lok pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs tsênhv kik. Pêz zuôr kriz uô truôx jông têx tsưr ziv, co zos “thax tsav qơư sưv jê thiêz ngaz tuk trâu chor nhuôs nxêik”,“tsêr cơưv ntơưr ngaz tuk, sưv jê tsik muôx ntâuk tsiv”, “Qơư txâuk njênhs, tsêr nhoz gâuv hâur côngv thôngx”. Tiv zix, pêz tror huôv tsar thiêz kriz uô đêz đar chor tsưr ziv “phax tar thiêz txo grêk tsơưs têx phiv liv tiv ntâuk tsiv nhoz pox niêv txir nênhx”./.

VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv

“Cxơưz paz đas jos”-qơư khov truôx trâu chor nhuôv njuôs Đắk Lắk

Lênhx nhuôv tuz Y Rôlin (muôx 10 shông nhoz jok Dur 1, xã Dur Kmăn, huyện Krông Ana) thâuv tưs cux jông siêz, shir phaz lus uô si, heik lul nhoz đros đreiv lênhx txir. Tix lâus Y Viễn H Mok heik pâuz, Y Rôlin zos tix lâus pox niêv tus niêv lâul li lênhx nhuôv. Tus niêv lâul ntơư tâu tas siv nênhx thâuv lênhx nhuôv co nhiv kruôr muôx iz shông ntâu, yuôr lênhx txir mak zuôr pox niêv yiêz. Thâuv co, txơưv 2 niêv txir nhiv kruôr siz zuôr thiêz luz nênhx txov nhêv, tix lâus ho trâul sêv khiz luz chêr, taz sik viv hluz tus nhuôv no tsi muôx nênhs tu, tix lâus 2 niêv txir tưz uô ntâuz ntơưr lênhk nhav lok uô nhuôv puôs:“Thâuv nhiv kruôr lênhk nhav lênhx nhuôv no lok tu, tsi pâuz shor zuôr tu li chas, cux mê njik phiv liv. Muôx pos zơưs đros ưz tu hur si, nhiv no lênhx nhuôv hloz lox lơưv, cur cux shir phaz thiêz jông siêz cơưk. Jiês no mak cur seiz tus nhuôv co xưk li zuk mê nhuôv, tsênhv hluz đuô zuk têx thiêz”.

Pâuz tsênhz lok lênhx nhuôv Y Rôlin luz nênhx, txix shông 2022, Hội pox niêv xã Dur Kmăn tưz vênhv tôngv chor nênhs siêz jông thôngz đhâu tsaz yênhx “cxơưz paz đas jos” paz tus nhuôv Y Rôlin iz hlik 500 cxênhz đeiv. Đros thiêz chor nhiêx paz co, lênhx nhuôs Y Rôlin muôx nzir nhiêx txiêx zuôr ntơưr cơưv, ntơưr sâu, têx chuôz zênhx phưx vưv cơưv ntơưr, txo grêk tsơưs iz phênhv tưs phiv liv trâu chuôz zis. Iz lênhx nênhs txơưr đuô cux txeik tâu têx cêr paz txix tsaz yênhx li heik sâuv, co zos lênhx nhuôv H’Hồng Niê, 14 shông nhoz jok Akô Siêr, phường Tân lập, TP Buôn Ma Thuột. Tus nhuôv no lênhx niêv tâu tas siv nênhx kuôk no 4 shông, lênhx txir zuôr niêv zâu viv li H’Hồng lok đros niêv têik thiêz zơưv txir lâul nhoz. Niêv têik zơưv txir tsi so trâul muôx moz gênhk, phênhv sâu tâu tsi truôx tuk. Txix shông 2021, muôx hội pox niêv phường Tân Lập paz max, lênhx nhuôv co tâu pos Đỗ Thị Thơm-tsưr iz doanh nghiệp nhoz TP Buôn Ma Thuột paz txoz cxơưx, zus tax txos thâuv muôx 18 shông. H’Hồng Niê heik:“Cur tâu niêv Thơm hluz thiêz paz max, cur tưz nhoz khênhr đuô lok six ntâu, tsi yuô txov nhêv li thâuv tsi tâu muôx niêv lơưv. Cur iz hlik tâu 500 cxênhz đeiv, iz ntuk ntêr ntêr niêv cux tuôx seiz lok sik sâu ntơưr tuôx shuôs cur hur si. Cur zuôr sir jos cơưv ntơưr cov tâu jông chiê tov kaz no thiêx pâux tâu niêv têx txiêx njis hluz thiêz paz cur”.

Ntơưv Đắk Lắk nhiv no muôx 2 cxênhz ntâu lênhx nhuôv njuôs, hâur co zuôr xar 700 lênhx njuôs niêv njuôs txir hur si thiêz muôx luz nênhx lok six txov nhêv. Uô lơưr tsaz yênhx “cxơưz paz đas jos” zos T.Ư Hội phuôx tôngv, hâur shông đhâu, Hội Liên hiệp pox niêv tỉnh Đắk Lắk tưz txuôk đros têx tsưr tsix, lênhx nênhs, chor nênhs siêz jông thiêz cxuô cấp hội pox niêv lênhk nhav paz zuôr xar 700 lênhx nhuôv njuôs, xav hur si têx nhiêx paz zos 7 tyv 800 tsov đeiv ntâu. Đros trâu ntâu tsưr ziv paz max li: Muôz nhiêx txiêx, uô sổ cxênhx txuôs, muôz học bổng, cxiv uô tsêr niêv côngv siêz, muôz yêz câux vaz lok zos yêz tuôv, hnaz ntơưr, tsôngk tril yo puz. Tsi tiêk paz lok sâuv têx chuôz zênhx, nhiêx txiêx....li heik sâuv, hội pox niêv cxuô cấp tsênhv phênhz côngz chor pox niêv vir ndâuk tsi so muk seiz shuôs, seiz kaz chor nhuôs cêr cơưv txux hur si. Pos Tô Thị Tâm, Chủ tịch Hội Liên hiệp pox niêv tỉnh heik pâuz, tsaz yênhx muôx liv lok six jông. Đhâu co, cê paz pheiz kênh têx phiv liv, yênhx qơư khov truôx chiê chor nhuôv muôx luz nênhx li heik sâuv sir jos hla đhâu cêr txov: “Pêz cux xar muôx luk hu lơưk tas nro xã hội sik đros côngv têk, muôx têx zos thôngz đhâu Hội pox niêv tỉnh li cuiv nhiêx lok sik thôngz đhâu Cuiv nhiêx por hưv nhuôs zâu zos Sở Lox tôngv tỉnh seiz car chiê buôk ti paz max trâu chor nhuôs. Thiêz vav chiê siêz têx tsưr tsix, lênhx nênhs, doanh nghiệp, chor tập thêv hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas tỉnh pâuz tâu lok têx nuv uô jông chiê sik đros paz đhâu ntâu faz tsưr ziv nhiêk txơưr nhiêk tsi siz thôngx, đhâu têx tsaz yênhx...”.

Thôngz đhâu tsaz yênhx “cxơưz paz đas jos”, ntâu lênhx nhuôv njuôs nhoz Đắk Lắk tưz muôx cêr shir phaz, chiê siêz tâu đros luôs lưv tus cơưv txux, muôx luz nênhx truôx tuk. Têx cêr moz siêz, đros cxơưz li heik sâuv zuôr paz chor nhuôs muôx nzir đas jos sir jos hla đhâu têx phiv liv, cêr txov hâur niêx hnuz chiê muôx luz nênhx truôx tuk, chi cax đuô./.

                                                                     VOVTN-Riê Lâux cxeik, nhênhv