Troh a cheăm Dak Sin, tơring Dak Rlâp tung mâu hâi ki kố nếo hlo tâi tơdroăng ki kơhnâ, tơdrêng dêi vâi krâ nho\ng o akố [ă tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo. A troăng ki prôk tung thôn 3, 4 tơdjêp troh tíu xiâm Vi [an hnê ngăn cheăm, tung pơla mâu hâi ki tô le\m, lối hr^ng ngế vâi krâ nho\ng o rơtế [ă mâu khu droh rơtăm, khu lêng ki rak vế tơku\m po gu pro tơbăng troăng, hơ’lâk prêi xi-mong tôh [ê tong pro troăng.

Pôa Lê Trường Đinh, a thôn 3, cheăm Dak Sin, tơring Dak Rlâp ăm ‘nâi, klêi kơ’nâi Tơnêi têa tơbleăng tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo, rơpo\ng hiăng kơhnâ khât tung tơdroăng ki veăng. Rơtế [ă tơdroăng ki pleăng tơnêi lối 1.500 met karê tơnêi, lối chât hâi pêi cheăng pro troăng, pôa ối veăng kum tu\m mâu kơxo# liăn mơjiâng mâu kế tơmeăm thôn pơlê ki ê.

‘’Vi [an hnê ngăn cheăm vâi mơjiâng thôn pơlê nếo drêng vâi ai pơkâ thế veăng tơlo, pleăng tơnêi pro troăng mê rơpo\ng á đi đo hbrâ rơnáu. Mâu kơxo# liăn veăng kum sap ing 5 – 10 rơtuh dêi tơrêm to kế tơmeăm mê rơpo\ng hiăng hbrâ rơnáu veăng kum tu\m. Liăn ki kố vâ pro troăng, ‘mâi rơnêu hngêi trung [ă kế tơmeăm xúa tơdjuôm mê vâi krâ nho\ng o đi đo hbrâ rơnáu veăng tơlo’’.

Klêi lối 10 hơnăm tơbleăng mơjiâng thôn pơlê nếo, Dak Rlâp hiăng hơ’leh khât

Dak Sin cho môi tung 4 to cheăm ki u ối dêi tơring Dak Rlâp dế pêi klêi mâu tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê nếo tung hơnăm 2020. Pôa Đỗ Ích Chiến, kăn pho\ hnê ngăn Vi [an cheăm Dak Sin tối, sap ing tơbleăng tơdroăng nah troh nôkố, cheăm hiăng mơhnhôk châ lối chât rơtal liăn sap ing ing liăn ngân [ă kơxo# liăn ki veăng tơlo dêi kuăn pơlê vâ mơjiâng pro mâu troăng prôk, hngêi trung, hngêi hôp tơdjuôm thôn, kơchô [ă hên ki ê. Nôkố cheăm hiăng pêi klêi 11/19 tơdroăng pơkâ. Mâu tơdroăng pơkâ, môi tiah: Tơdroăng ki mơjiâng pro hngêi trăng troăng klông, kring vế, tơdroăng ‘na mơhno túa le\m tro, rơpo\ng kơtiê, kô klêi tung pơla hneăng má 2 hơnăm 2020 kố. Krê mâu tơdroăng pơkâ ‘na pro troăng prôk, hno têa, hngêi kuăn pơlê kô mơ-eăm pêi klêi mơ’nui hơnăm 2020.          

Pôa Đỗ Ích Chiến mơnhên tối, ki xơpá má môi xuân cho tơdroăng ki pêi pro mâu pơkâ pro troăng prôk, hno têa, hngêi ối kuăn pơlê xua kơxo# liăn ‘no gá hên. Laga, Vi [an hnê ngăn tơring hiăng ai troăng ki vâ to\ng kum tơ’nôm ăm cheăm dâng 27 rơtal liăn, kuăn pơlê veăng tơlo 2 rơtal 200 rơtuh, loi tơngah mâu tơdroăng pơkâ ki u ối kô klêi tro túa pơkâ.

‘’ ‘Na ki xiâm cho hiăng ai túa pơkâ ki nhên vâ mơjiâng klêi mâu tơdroăng pơkâ. Ngin xuân ối tơkôm kơxo# liăn kum ing râ kơpêng, tâng pơkâ tơleăng klêi mê ngin kô pêi klêi mâu tơdroăng pơkâ kal kơxo# liăn vâ pro tiah lâi mơdêk re\ng klêi a mơ’nui hơnăm 2020 kố cheăm kô pêi klêi thôn pơlê nếo tro tiô pơkâ’’.

Túa pơkâ pêt loăng plâi kâ a Dak Rlâp pêi lo liăn lối hr^ng rơtuh rêm hơnăm

Ki bâ eăng tung mơjiâng thôn pơlê nếo a tơring Dak Rlâp cho tơdroăng ki veăng kum dêi mâu khu pơkuâ tơdroăng kal kí, tơdroăng ki môi tuăn veăng kum dêi mâu kuăn pơlê. Sap ing tơdroăng ki mơhnhôk, hên kế tơmeăm thôn pơlê nếo dêi cheăm hiăng châ pêi klêi. Cheăm Dak Wer cho môi to cheăm ki châ pơtih ‘na tơdroăng ki mơhnhôk ivá kuăn pơlê tung mơjiâng thôn pơlê nếo a tơring Dak Rlâp.

‘Na ki rơkê ple\ng tung mơhnhok ivá kuăn pơlê, jâ Lý Hải Uyên, kăn hnê ngăn kuăn pơlê pêi chiâk deăng cheăm Dak Wer tối tiah kố: Tâi tâng mâu kơvâ cheăng pú hên hiăng mơdêk tối tơbleăng vâ kuăn pơlê ‘nâi tâi tơdroăng, pơxúa, hnoăng [ă hnoăng cheăng dêi tơná tung tơdroăng kố. Ing mê, kuăn pơlê ‘nâi nhên ki pơxúa dêi tơdroăng mê ah veăng, kơnôm cheăm hiăng pêi klêi thôn pơlê a mơ’nui hơnăm 2019 [ă dế tung ivá mơjiâng thôn pơlê nếo tiô túa ki a tơring.

‘’Mơjiâng thôn pơlê nếo, Dak Wer hiăng mơhnhôk lối 70 rơtal liăn, tung mê kuăn pơlê kum 8 rơtal 500 rơtuh liăn. Drêng ngin tơbleăng mê kuăn pơlê veăng kum kơhnâ khât. Rơtế [ă tơdroăng ki pleăng tơnêi, kum hâi pêi cheăng, tơmeăm khoăng mê rêm râ ối tối tơbleăng tơdroăng tơ’noăng ki pêi cheăng kâ [ă vâi krâ nho\ng o veăng kơhna khât, hơnăm kơ’nâi đi đo mơ-eăm tâ hơnăm hdrối. Ing mê, tơdroăng tơ’noăng kố tơdjâk troh lâp lu. Dak Wer ối châ tơring rah xo cho cheăm ki xiâm tiô túa ki mơdêk’’.

Môi túa pơkâ păn í kơ’nêi tung kơdrum a tơring Dak Rlâp pêi lo liăn lối chât rơtuh tung môi khế

Dak Rlâp cho tơring châ Vi [an hnê ngăn kong pơlê Dak Nông rah xo cho tơring ki xiâm dêi kong pơlê ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo. Lối 10 hơnăm hdrối nah, Dak Rlâp hiăng mơhnhôk châ 3.700 rơtal liăn mơjiâng thôn pơlê nếo; tung mê, kơxo# liăn tơnêi têa ai 2.300 rơtal, kơxo# liăn kuăn pơlê tơlo dâng 1.400 rơtal liăn.

Kơxo# liăn kố châ ‘no mơjiâng mâu kế tơmeăm, môi tiah: Kông, troăng prôk tung thôn pơlê, on tơhrik, mâu kế tơmeăm ki pro pơxúa pơlê pơla [ă mơjiâng pro tê mơdró. Troh nôkố, môi pơlê kân [ă tâi tâng 10 to cheăm dêi tơring pơrá hiăng ai on tơhrik, troăng prôk tơ’lêi hlâu, kum mơnhông tơdroăng cheăng kâ rêh ối ăm cheăm, tơring.

Tiô pôa Phan Nhật Thanh, kăn hnê ngăn Vi [an tơring Dak Rlâp, sap ing tơbleăng tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo, tung tơring hlo ai hên túa mơnhông cheăng kâ pêi lo liăn hên môi tiah: pêt loăng kơxu a tơrêm kơdrum deăng rơpo\ng hngêi, kơphế, tiu, loăng plâi kâ, mâu túa pơkâ păn ro xo têa tôu, ro xo hơ’nêh, păn chu, í, pu pái [ă hên ki ê. Sap ing mê pêi lo liăn dêi kuăn pơlê châ dâng 26 – 27 rơtuh liăn/ngế/hơnăm. Kơnôm mê, kơxo# rơpo\ng kơtiê dêi cheăm kố hiăng kơdroh sap ing 22% a hơnăm 2010 chu ối tá hâi troh 5% a mơ’nui hơnăm nah.

Pôa Phan Nhật Thanh tối: {ă tơdroăng ki ‘no liăn hên dêi Tơnêi têa, [ă tơdroăng ki tơdjuôm ivá dêi kuăn pơlê, tơdroăng ki xúa châ tơ-[rê kơxo# liăn cheăng mê tơdroăng ki Dak Rlâp pêi klêi thôn pơlê nếo a mơ’nui hơnăm 2020 kố cho tơdroăng mơni kô ai khât.

‘’Troh nôkố hiăng ai 8/10 to cheăm [ă môi to pơlê kân dêi tơring Dak Rlâp pêi klêi thôn pơlê nếo. Nôkố, ối péa to cheăm cho Hưng Bình [ă Dak Sin dế tung pơla hiăng vâ pêi klêi a tơdế hơnăm 2020. Krê mâu cheăm ki u ối kô tơku\m tơlo mâu kơxo# liăn vâ ăm tơring chiâng tơring ki apoăng a Dak Nông pêi klêi tơdroăng pơkâ ‘na thôn pơlê nếo, [ă kô pêi klêi hồ sơ séa ngăn ăm kong pơlê a hneăng má môi hơnăm 2021 vâ kong pơlê k^ pơkâ’’.

Túa pơkâ pêt krui kơxái a cheăm Dak Sin, tơring Dak Rlâp pêi lo liăn hên

{ă tơdroăng ki veăng kum kơhnâ dêi mâu khu xiâm pơkuâ tơdroăng kal kí, rơtế [ă tơdroăng ki môi tuăn to\ng kum dêi mâu kuăn pơlê, Dak Rlâp kô cho tơring ki apoăng dêi kong pơlê Dak Nông pêi klêi thôn pơlê nếo hdrối vâ tâi hơnăm 2020. Loi tơngah kố kô cho ivá ki pro tơ’lêi rơdêi tâ nếo tung tơdroăng ki pơkâ dêi tơnêi têa ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo.

Tuấn Long chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng