A cheăm Ea Knuêč, kong pơlê Dak Lak, roh apoăng kuăn pơlê châ hlo Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng cheăm mơhno tung môi roh livestream tê plâi sầu riêng. Ngế kơdrâi kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng ôh tá xê to ngế ki hduang lĕm, achê ƀă kuăn pơlê mê xua jâ ối tơpui hiêm mơno lĕm ƀă mâu kuăn pơlê pêi chiâk deăng dêi pơlê ƀă nâl Rơđế nâl dêi nôu dêi kuăn pơlê.

Tơdroăng ki kal ngế ối a ko râ cheăm tơdrêng tê tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng rơtế kuăn pơlê hiăng mơ’no tơdroăng kal kí ó rơdêi: khu râ kăn pơkuâ nếo ôh tá xê to ‘’mơ’no tơdroăng pơkâ’’, mê hiăng rơtế pêi pro. Jâ Ngô Thị Minh Trinh, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng ŭy cheăm ôh tá kơxiêp ối a ngiâ kơmăi quay, rơtế kuăn pơlê tơbleăng rêm plâi sầu riêng, tối troăng ki bro plâi ƀă pơcháu tơmeăm. Pakĭng cho jâ 70 hơnăm  roh apoăng râng micro livestream, hâk tơngăm hơ’muăn ‘na tơdroăng phiu ro châ khu râ kăn pơkuâ tŏng gum tê tơmeăm. Plâ roh mơ’no mơhnhôk châ rơpâu roh ngăn, hrĭng đơn tơmeăm, ƀă ki kal tâ – môi tơdroăng tơmiêt pơkuâ nếo châ mơnhên. Kăn hnê ngăn Khu tơrŭm cheăng Pêi chiâk deăng Krông Păč – pôa Mai Đình Thọ - kheăn kơdeăn troăng pêi kố:

‘’Môi ngế kơdrâi pro Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng cheăm rế trâu hơhngế, rế achê, păng ‘nâng rơtế kuăn pơlê pêi chiâk deăng. Kố cho tơdroăng ki pơhlêh troăng tơmiêt inhên, ing hnê mơhno troh rơtế pêi’’.

Kuăn pơlê a Nam Trung Bộ - Tây Nguyên loi tơngah khu râ kăn pơkuâ 2 râ nếo ôh tá thế tơkâ hluâ môi tơdroăng cheăng, mê ing tơdroăng pêi cheăng, tơdroăng pơhlêh nếo; ngăn hlo tơdroăng ki pơhlêh inhên tung tơdroăng nôkố.

A cheăm Ia Băng ƀă ‘Mang Yang, kong pơlê Gia Lai, khu râ kăn pơkuâ râ cheăm châ ‘’diâp hnoăng’’ veăng trâu tung tơdroăng chêl thiê̆n, tăng tơnêi vâ pro troăng kân ăm phêp rơxế kơtâu têi Quy Nhơn – Pleiku. Môi tơdroăng tơkêa bro kơnâ lối 43.700 rơtal liăn, prôk tơkâ hluâ 17 cheăm, tơdjâk lối 3.000 rơpŏng kuăn pơlê, ki châ khât cho kơnôm ing râ kong pơlê. Laga roh kố, cheăm hbrâ tơkŭm po hôp kuăn pơlê, tơmâng rơkong tơpui, tơrŭm ƀă mâu tíu cheăng hnê mơhno tâp tơneăn tơkăng kong, riên troh rêm met tơnêi, rêm rơpŏng vêh xĕn ối. Hbrâ Viƀan cheăm ‘Mang Yang – pôa Lê Xuân Thiện  - tối:

‘’Ngin ai tơnêi vêh xĕn ối achê troăng kân. Drêng cheăm châ veăng trâu hơhngế, tơdroăng mơhnhôk kuăn pơlê tơ’lêi hlâu tâ xua kuăn pơlê loi tơngah cheăm hên tâ loi tơngah mơngế ing tíu ki ê troh’’.

Troăng tơmiêt ‘’achê kuăn pơlê vâ kuăn pơlê loi tơngah, xua kuăn pơlê vâ kuăn pơlê môi tuăn’’ châ mơhno ing tơdroăng khu râ kăn pơkuâ râ cheăm đi đo mot pêi cheăng sap apoăng, hbrâ rơtế tah lôi pá puât dêu kuăn pơlê. Jâ Lê Thị Liên, kuăn pơlê thôn 3, cheăm Ea Bung, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi: mâu rơpŏng tung thôn hiăng tơbriêt hno têa plâ to lâi hơnăm hiăng hluâ, pro ăm ai têa mê hên rơnó báu xuân hlâ xua ôh tá bê têa. Laga drêng khu râ kăn pơkuâ cheăm nếo mot pêi cheăng, chu a thôn tơmâng rêm pâ, tơdroăng ki ôh tá môi tuăn hên hơnăm hiăng châ tơleăng bu tung môi hâi.

‘’Khu râ kăn pơkuâ cheăm xuân pêi tá hiêm mơno, achê kuăn pơlê, mơnê khu râ kăn pơkuâ cheăm vâi tŏng gum ăm pin, rơnêu ăm pin vâ pin tâ hmâng kô vâ, nôkố xuân hiăng tiah hmâ, po têa hiăng tơniăn lĕm ôh tá ai tơdroăng klâi’’.

Drêng râ cheăm mơhno hiêm mơno achê kuăn pơlê, khu râ kăn pơkuâ râ kong pơlê rơtế mơhno hiêm mơno môi hiêm mơno, inhên khŏm mơ-eăm kal kí a râ troăng pêi cheăng ton xŏn. A Gia Lai, tung khế apoăng tơmot chiâng môi ƀă tơdroăng pêi cheăng tiô troăng khu râ kăn pơkuâ 2 râ hiăng djâ mơnhên la ngiâ mơnhông mơdêk: mơdêk tăng tơnêi vâ pro troăng kân ăm phêp rơxế kơtâu têi, mơjiâng tíu tê mơdró ngi kong têa ê Lệ Thanh chiâng ‘’tíu tê mơdró ngi kong têa ê rơkê, pêi cheăng 24/7’’ ƀă pơkâ pro tơdroăng tơkêa bro mơnhông rơchôa hno têa kơnâ 17.000 rơtal liăn. Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng kong pơlê Gia Lai, Hồ Quốc Dũng mơnhên:

‘’Kal thâ pơkâ troăng pêi ki kơjo má môi vâ pêi pro rĕng kơpong tôh. Kăn ƀô̆ pơkuâ kơvâ kơmăi kơmok kal rĕng djâ pơkâ inhên ‘na tơdroăng kố. Apoăng tinh toăn ăm hlo, tâng mơ’no liăn cheăng a kơpong Gia Lai (ton) tơniăn châ kơpong tôh kân, tâi tâng kơxô̆ liăn mơ’no kô tâk troh dâng 17.000 rơtal liăn laga kal klâ mơ’no liăn tiô rêm hneăng. Pakĭng kơxô̆ liăn ing Tơnêi têa. Gia Lai xuân thế veăng xing xoăng kơxô̆ liăn, tơdrêng amê kô chiâng tinh troh troăng pêi mơjiâng 1 tơdroăng tơkêa bro nếo vâ mung liăn ODA. Tâng tung 5 hơnăm la ngiâ, Gia Lai ôh tá tơleăng châ ƀai toăn têa tôh ăm mâu kơpong dế ôh tá bê têa, mê cho tơdroăng ki ai xôi ƀă kuăn pơlê’’.

Klêi kơ’nâi tơmot chiâng môi ƀă Dak Nông ƀă Bình Thuận, Lâm Đồng chiâng kong pơlê kân rơdâ má môi lâp tơnêi têa, ai hên tơmeăm ki mơnhông má môi kơpong, laga xuân ai hên tơdroăng ki ôh tá tơniăn. Mâu tơdroăng tơkêa bro kân ‘na troăng klông, tơmeăm khoăng tung kơdâm tơnêi, trâm pá ing hên hơnăm hiăng hluâ, vâ chê 100 cheăm ôh tá bê kăn ƀô̆ cheăng a hên kơvâ cheăng. Vâ pro tơniăn, kong pơlê hiăng pơtroh hrĭng kăn ƀô̆ kong pơlê chu kum cheăm, ƀă tơkŭm tâi tâng khu cheăng tah lôi tơvâ tơvân a mâu tơdroăng tơkêa bro. Pôa Lê Trọng Yên, Phŏ Kăn hnê ngăn Viƀan kong pơlê tối, thế khên pêi, khên pôu râng hnoăng cheăng.

‘’Ing tơdroăng ki hâk vâ lĕm dêi khu mơ’no liăn cheăng, xo hdrối kơxô̆ liăn vâ pêi pro tơdroăng rơnêu tơdroăng ki ôh tá tơniăn, pơkâ thế Khu pơkuâ liăn ngân pơkuâ ƀă mâu tíu pêi cheăng ki tơdjâk hnê mơhno, po hôp vâ tơpui tơno inhên. Pêi tiô luât laga troăng pêi ti lâi vâ tơtro, rĕng pơcháu hngêi mơ’no liăn cheăng vâ vâi pêi pro. Môi tiah mê nếo tah lôi mâu tơdroăng pá puât, tâng pêi tiô luât mơ’no liăn cheăng dêi hneăng hơnăm 2025 – 2030 mê cho pá, tâng ôh tá chiâng hbrâ, ôh tá tơxâng pơkâ dêi tơdroăng tơkêa bro’’.

Troăng pêi khu râ kăn pơkuâ 2 râ a Tây Nguyên dế tung hneăng ‘’on mơnúa mêa’’. Tơdroăng pêi pro rêm troăng hơlâ a hneăng kố pơrá trâm hên pá puât. Laga, mâu tơdroăng pêi kơtăng vâ tơkâ hluâ, kô lôi ăm tơdroăng ton xŏn. Khu râ kăn pơkuâ râ cheăm kơtăng tung tơdroăng păng ‘nâng kum kuăn pơlê. Khu râ kăn pơkuâ kong pơlê đi đo ti tăng rơkong tiâ tối ăm mâu ƀai toăn ki kân. Tơdroăng ki tơ’nôm ing péa râ kăn pơkuâ châ rak ƀă hiêm mơno ‘’ôh tá xê pêi troh tâi chô mê thế pêi troh tâi tơdroăng cheăng’’ – dế mơjiâng ivá tơtêk ăm Tây Nguyên tung hneăng nếo./.