
A kơxo má, pôa Bùi Đức Thanh, kuăn pơlê a thôn Tân Sao, cheăm Ia Hrung hiăng ai mâ a Tiú xiâm gum pro hlá mơ-éa dêi cheăm dế chêh bro hlá phĭu mơnhên xúa tơnêi. Ƀăng tơnêi dêi pôa hdrối nah hiăng ai sôh đoh, xua ga chêh bro ôh tá tro hiăng ton hơnăm hdrối mê hiá nah, hnoăng ki xúa tơnêi mê inâi vâi ki ê. Roh apoăng lăm troh a cheăm ki nếo ‘mâi rơnêu dêi hlá mơ-éa, pôa Thanh kơnôm châ hnê tối chêh bro hồ sơ kơhnâ khât:
“Kăn ƀô̆, mơngế pơkuâ cheăng, mơngế cheăng a cheăm ki nếo pêi cheăng kơhnâ, krâu khât ‘nâng, gum bro hlá mơ-éa ăm kuăn pơlê kơhnâ krâu khât. Mâu vâi nâ ki cheăng ối a kơƀăng xuân hiăng hnê tối ăm ngin i nhên, klêi mê, xuân ai mâu ngế ki mơhnŏng pleăng dêi tơdroăng cheăng xuân hnê mơhno, djâ troăng ăm ngin, chêh tối ăm hô sơ á. Hâi kố, hô sơ á pro hiăng vâ chê kêi”.

Cho môi to cheăm krâm mơngế hdroâng kuăn ngo, la cheăm Ia Hrung ối má 8 tung 135 to cheăm, bêng dêi kong pơlê Gia Lai ‘na tơdroăng bro hô sơ hên a măng tĭng ki apoăng dêi mâu kăn ƀô̆ ki pêi dêi hnoăng cheăng chêh bro hlá mơ-éa. Lối 200 hô sơ ki chêh bro mê pơrá hiăng châ pro ƀă kơmăi kơmok, chêh tối tung hyôh internet. Kơxô̆ pơ’leăng mâ mơngế ki nâl tiô troăng hyôh internet ai ¾, ing mê, vâ mơhno ăm pin hlo kuăn pơlê hiăng pơhlêh tơdroăng ki chêh bro hlá mơ-éa tiah hdrối mê hia nah, nôkố hiăng ‘nâi, hiăng chiâng chêh bro hô sơ tung kơmăi, kơnôm ing troăng hyôh internet. Jâ Hùnh Ngô Tùng Điệp-Phŏ Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm, hnối cho Kăn hnê ngăn ‘na tíu xiâm gum chêh bro hlá mơ-éa dêi cheăm Ia Hrung tối ăm ngin ‘nâi:
“Vêh mơnhên, khu kăn pơkuâ hnê ngăn cheăm bêng, ƀă kong pơlê cho tíu ki vâ gum veăng kuăn pơlê ƀă mâu khu pơkuâ cheăng, khu mơdró kâ a pơlê cheăm, kong pơlê. Xua ti mê, tơdroăng mê Vi ƀan hnê ngăn cheăm đi đo hnê tối mâu kăn ƀô̆ ki cheăng athế pê pro klêi hnoăng cheăng tung hâi ki lâi khŏm pêi kêi hâi ki mê, ôh tá chiâng mơdon. Pơtih tơdroăng ki scan vâ pơtroh tung troăng hyôh i nternet, mê mâu kăn ƀô̆ xuân chiang xúa phôn ki tiê ƀă hơ’ngrăng kŏng vâ pro, ki lâi rĕng má môi athế pêi pro ăm kuăn pơlê”.
Tơdrêng ƀă cheăm Ia Hrung, hên mâi tíu ki ê môi tiah bêng Pleiku, Quy Nhơ, cheăm Phú Túc ƀă mâu cheăm ki ê xuân hiăng hlo nhên tơdroăng ki tơdah hô sơ ƀă tơdroăng chêh bro hô sơ ăm kuăn pơlê ga kơdrâm ‘nâng. Bêng Thống Nhất cho ối má 5 tung lâp kong pơlê ‘na tơdah xo hô sơ dêi kuăn pơlê, ƀă hiăng chêh bro tung điê̆n tưh, pơrá pêi kêi đeăng. Jâ Lê Thị Ánh Tuyết-Cheăng tung Tíu xiâm chêh bro hlá mơ-éa dêi bêng Thống Nhất tối ăm ngin ‘nâi: kơxô̆ hô sơ dêi kuăn pơlê ki chêh bro tung điê̆n tưh ƀă hiăng chêh bro kêi đeăng ƀă hiăng rĕng pro kêi mơdrếo ăm tơná kuăn pơlê, mê ối chêh ‘măn tung kơmăi, tung hyôh internet, cho tíu ki chôu ‘măn tơdroăng kal dêi kong pơlê.
Kơnôm tiah mê, tung mâu roh lăm pro hlá mơ-éa, kuăn pơlê ôh tá êa djâ dêi hên hĕng mâu hlá mơ-éa ki ê, xua mâu hlá mơ-eá krê dêi vâi krâ-nhŏng o hiăng châ chêh ‘măn tung kơmăi, tung hyôh internet tâi tâng.
“Tíu xiâm ki chêh bro hô sơ dêi kuăn pơlê kố hiăng pơkâ, mâu kăn ƀô̆, mơngế cheăng dêi cheăm athế rak vế, pêi pro tro tơdroăng ki pơkâ drêng kuăn pơlê vâ lăm chêh bro hô sơ, chêh ‘măn tung kơmăi, internet, ƀă xuân pơtroh ăm tơná kuăn pơlê ƀă kơxô̆ hoă tâi tâng, ing túa pêi ki nêó kố hiăng pro kêi hên, rĕng hô sơ điê̆n tưh dêi kuăn pơlê. Tơdrêng amê, tíu xiâm xuân hiăng tơrŭm cheăng ƀă mâu khu râ chêh, rơnêu hô sơ tơ’lêi, rĕng, ah lôi mâu tơdroăng ki ối kreăng, tơvâ tơvân, xahpá tung pơla chêh bro hlá mơ-éa mê”.

Dế kố, khu cheăm, bêng tung lâp kong pơlê Gia Lai dế chêh bro 424 tơdroăng cheăng ki ai tơdjâk troh pro hlá mơ-eá tung điê̆n tư, tơkéa vâ tối hên tâ vâ chê 3 xoh tâng pơchông ngăn ƀă hdrối nah. Tung la ngiâ kố ah, kong pơlê tiô tối hdrối kô pơtối pơcháu hnoăng cheăng, thăm xing xoăng tơdroăng cheăng hên tâ ăm khu kăn pơkuâ hnê ngăn cheăm. Xua rế hía tơdroăng cheăng thăm rế hên, ing mê râ hnoăng cheăng ăm mâu kăn ƀô̆ cheăm, bêng pôu râng, pêi pro xuân hên luâ tâ hdrối nah: tung mê, ki kal, mâu kăn ƀô̆ athế hlê plĕng nhên túa cheăng, túa pro rơkê tung điê̆n tưh ƀă athế chiâng, rơkê khât ‘na tơdroăng cheăng ƀă kŏng ngê̆ tung tơdroăng chêh bro mâu hlá mơ-eá ki kal dêi kuăn pơlê.
Tiô pôa Phạm Anh Tuấn-Phŏ Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng uỷ, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Gia Lai tối ăm ngin ‘nâi, la ngiâ, kong pơlê kố kô pơtối hnê mơjiâng hên kăn ƀô̆, mơjiâng pro hên mâu hngêi kơmăi kơmok, mâu kơmăi ki hrik mo’no hyôh internet ki rơhêng vâ tối, rơkê păng ‘nâng tung tơdroăng vâ gum ăm khu kăn ƀô̆ i rơkê khât ‘na tơdroăngcheăng, tơxâng ƀă hnoăng cheăng ki nếo. Ƀă mâu kăn ƀô̆ ki pêi a cheăm, bêng mê Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Gia Lai hiăng pơkâ thế, pơcháu hên hnoăng cheăng ki kân hngăm ăm mâu kăn ƀô̆ cheăng tung la ngiâ:
“Hiâm tuăn ‘na tơdroăng cheăng ăm kuăn pơlê athế pêi pro rêm hâi. Hnoăng cheăng ki xiâm mê cho gum ăm kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ, khu ki mê cho khu ngế ki kăn ƀô̆ cheăm bêng vâ tŏng gum. Kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ cho khu ki kal vâ tơrŭm, pêi pro mâu hnoăng cheăng, xua mê, kăn ƀô̆ athế pêi cheăng ăm kuăn pơlê ti lâi vâ kơ tơxâng? Kố cho hnoăng cheăng ki pơhlêh kân dêi tơnêi, tí tăng rêm túa cheăng vâ pêi pro ki lĕm tro má môi. Ki xiâm dêi tơdroăng kố ôh tá xê ton tơrôu, mê athế kơdo mơ-eăm pêi pro, pêi pro ăm i tro, i lĕm, la athế rĕng kêi, ôh tá khoh mơdon”.

Tuá cheăng ki nếo dêi râ cheăm, râ bêng a Gia Lai apoăng ăm hlo, khu kăn pơkuâ hnê ngăn rế hiá rế achê ƀă kuăn pơlê, hlê plĕng kuăn pơlê ƀă chêh bro hlá mơ-eá rĕng thâ tơdrêng. Laga, vâ pêi pro troh a môi tơdroăng ki chêh bro hlá mơ-éa tiô chal ki nếo, tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ, xuân pơtối kal athế rôe tŭm mâu kơmăi kơmok, krâ ‘măn khu kơmăi ki hriâm mơ’no hyôh internet i tơniăn, krá kâk, ƀă thăm mơdêk hên tâ nếo tuăn ngôa ki rơkê, hiâm mơno ki tơdrăng, mâu kăn ƀô̆ athế kơhnâ khât tung hnoăng cheăng ăm kuăn pơlê a la ngiâ.
Viết bình luận