Khu ki pêi tơdroăng cheăng dêi Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Gia Lai rơtế ƀă ngế ki teăng mâ Khu ngăn Túa lĕm tro – Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô, hên mâu tíu pêi cheăng ki ngăn ‘na tơmối ôm hyô nếo ai rôh lăm ngăn Kơdrum kong ilâng Tơnêi têa Kon Ka King. Bu kơtăn ing Troăng kân 19 to km, ing tíu ki mot tung kơpong xiâm dêi kơdrum, tơnêi tơníu hiăng môi tiah mot tung môi tíu ki ê: mâu xiâm loăng ki kân lối hrĭng hơnăm, idrâp têa hiu hlối tơvât ƀă idrâp chêm kơtóu, kế tơmeăm lêk a ‘nâi hên hĭn rơtế ƀă hyôh kong prâi krúa lĕm, rơngiâp môi tiah piu lôi mâu tơdroăng ki pơ’lok pơ’lâ, hơkăng hmâ trâm. Lăm prôk hngế tâ, khu kố ối trâm mâu chiu ki lăm prôk kâ nhâ hmâng vâ, kŏn hếo a xiâm loăng xŏn, mâu chói ối tâng tung kong. Troh ngăn Kơdrum kong ilâng Tơnêi têa Kon Ka King dế nôkố, pôa Phạm Anh Tuấn – Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Gia Lai tối rơdêi:
“Kơdrum Tơnêi têa Kon Ka King cho tơmeăm ki kơnía châ kong kế diâp ăm ôh ti xê ăm to Gia Lai, mê ối ăm Việt Nam ƀă lâp plâi tơnêi. Hâi kố, khu ki pêi dêi hnoăng cheăng ai tŭm mâu khu râ, kơvâ cheăng ƀă tíu pêi cheăng ôm hyô rơtế lăm ngăn vâ tăng troăng hơlâ rế râk vế, rế mơnhông ki kơnía ôm hyô, tơdrêng amê hlối krếo thế mâu vâi pú lâp plâi tơnêi troh lăm ngăn kơpong kong kế ki chiâng xêh ki lĕm tơviah kố”.
Ƀă ƀăng tơnêi vâ chê 42 rơpâu ha kong ki chiâng xêh, ki xâp rơngiâp mâu nhâ loăng vâ chê 94% Kon Ka King cho kuâ hngêi dêi lối 1.700 to túa kuăn kiâ ƀă vâ chê 900 túa kuăn kiâ kong, tung mê ai mâu túa kuăn kiâ ki kơnía môi tiah kŏn prăng ngiâ trĭng, hvá chêng bông, loăng hngó 5 hlá ki kân lơ reăng rí kim tuyến. Kố xuân cho tíu ki pơxiâm ai dêi hên têa kroăng ki kân dêi Tây Nguyên môi tiah têa kroăng Pa, têa kroăng Đăk Pne, têa kroăng Ayun, rế tơkŭm hyôh rơngiâp lĕm, rế rak vế kơnhŏng têa ƀă pro tơdâng kong kế nhâ loăng ăm tá kơpong ki kân rơdâ.
Ôh ti xê cho kế tơmeăm ki kơnía ‘na sinh hok, Kon Kon King ối rak vế tơdroăng ki ton nah ƀă Kơpong pro đông kăch măng K10 tung rôh tơplâ xâ Mih. Tung mâu khế hơnăm ki mê, “kong ki pro xâp rơngiâp gum ăm mố đô̆i, kong lŭm mâu khu lêng xâ”. Kơpong ki xiâm dêi kơdrum cho tơnêi tơníu rêh ối dêi kuăn pơlê Bơhnéa ƀă túa lĕm tro krê dêi kuât, chêng koăng, ếo pơtâk hdroâng kuăn ngo ƀă mâu tơdroăng ki po mơdĭng khôi hmâ dêi ngo ngối. Tâi tâng cho mâu tơdroăng ki mê pro chiâng um kơchuâ tŭm têk lĕm tơviah, rế krip tơdrŏm, rế ối môi tiah ôh ti ai tơdroăng klâi ‘măn chôu hên tơdroăng. Pôa Trần Việt Anh - Kăn hnê ngăn Khu ngăn Ôm hyô kong pơlê, tối, tâi tâng mâu tơdroăng ki kơnía mê, kô pro chiâng mâu tơmeăm ôm hyô kong pơlê ki lĕm tơviah tung la ngiâ:
“Ngin kô mơjiâng mâu tour ki tơviah tơkŭm ôm hyô a têa kơxĭ ƀă ôm hyô tung kong, pơtih tour 4 hâi 3 măng, ƀă 2 hâi a Quy Nhơn ƀă 2 hâi a Gia Lai, vâ tơmối rế châ ngăn ki lĕm ro dêi têa kơxĭ, rế châ lăm hyô ngăn ki lĕm tơviah dêi kong kế ngo ngối. Túa ki tơkŭm kố kô pro nếo, pro tơ’nôm ivá tơ’mot ăm tour dêi Gia Lai, tơ’mot tá tơmối tung tơnêi têa ƀă tơmối kong têa ê”.
Ing víu ngăn dêi ngế ki hmâ pêi tơdrêng ƀă cheăng rak vế, pôa Ngô Đức Thắng – Kăn pơkuâ Kơdrum Tơnêi têa Kon Ka King, rơhêng vâ tíu kố kô mơjiâng pro chiâng tíu troh ôm hyô kong kế nhâ loăng ngiât, krá tơniăn. Tiô pôa, tơdroăng kố ôh ti xê to gum rak vế kong ƀă rak vế mâu gen kuăn kiâ ki kơnía, mê ối tí tăng hlo mâu tơdroăng ki rơdêi lĕm tro, vâ Kon Ka King ôh ti xê to tíu ki gum ăm hriăn plĕng ‘na sinh hok mê ối chiâng vâ pơchông tơxâng rơtế ƀă mâu kơdrum tơnêi têa Cát Tiên, Cúc Phương, Ba Bể, Cát Bà ƀă hên ki ê ƀă tơdjâk bâ eăng tung lơgât ôm hyô.
“Tung la ngiâ ah, ngin kô mơdêk rơdêi pơkuâ ngăn, rak vế vâ rak mâu tơnêi tơníu, kế tơmeăm ki kơnía tung hnoăng cheăng rak vế; tơdrêng amê hlối thăm mơnhông tơrŭm ƀă mâu tíu pêi cheăng rak ngăn tơmối ôm hyô mơjiâng mâu kế tơmeăm, ôm hyô ƀă kế tơmeăm gum ăm tơmối ôm hyô; lăm ngăn mâu tour – tíu troh cho tơdroăng ki hnê hriâm, hriăn plĕng; mơđah tơbleăng um méa kơdrum troh mâu viê̆n, mâu hngêi trung. Ngin kô chêh pro hô sơ, tơdroăng tơkêa vâ pơkâ thế ‘no liăn pêi cheăng pro troăng klông, ki lĕm tro má môi ăm tơmối ôm hyô”.
Pôa Phạm Anh Tuấn – Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Gia Lai tối tiah kố, tung pơla kong prâi ôh tá tơniăn ƀă mâu kế tơmeăm sinh hok rế vâ hía lôi tung lâp plâi tơnêi, mâu kong môi tiah Kon Ka King cho tíu ki kơnía ôh ti xê dêi Gia Lai lơ Việt Nam, mê ối cho tơmeăm dêi kuăn mơngế. Tung la ngiâ ah, ƀă tơdroăng ki rak vế kơtăng, kong pơlê kô kơjo pêi pro klêi pơkâ, pro troăng klông, sap ing troăng mot troh a mâu tíu ăm tơmối ôm hyô, tro ƀă rak vế kong prâi tơnêi tơníu ƀă pêi pro kơtăng mâu pơkâ rak vế a Kơdrum Tơnêi têa Kon Ka King:
“Ki hdrối tâ, ngin kô séa ngăn tâi tâng cheăng pêi, sap ing túa pơkâ troh tơkŭm pêi pro. Tơdroăng tơkêa tơkŭm pro troăng klông hdrối – troăng prôk mot, kơpong ối pơtân ăm tơmối; klêi mê troh túa pơkâ kơpong tung kơdrum, pro tíu troh hmâ achê ƀă kong prâi tơnêi tơníu, ôh tá pro tơ’nhiê tơnêi tơníu lơ tơdjâk troh tơdroăng cheăng dêi kong kế. Mơ’nui cho tơkŭm tơdah tơmối tro pơkâ, rak vế kơtăng pơkâ thế rak vế tơniăn dêi kơdrum tơnêi têa kố”.
Kon Ka King cho hmốu kơnía tung dế kong ngo Tây Nguyên. Rak vế ƀă mơnhông ki kơnía tíu kố xuân cho rak vế ăm xo ah hmôi môi kế tơmeăm ki kơnía git ki kong kế hiăng diâp ăm.
Viết bình luận