Sap ing khế 11, mâu Tíu pêi cheăng Kih thuât pêi chiâk deăng tung kơpong - hdrối nah rak vế hnoăng cho tŏng gum ‘na tơdroăng cheăng ăm 124 to cheăm, bêng ƀă kơpong pêi cheăng a Lâm Đồng – păng ‘nâng pơtê pêi cheăng. Ngoh Nguyễn Cát Tiên, kăn ƀô̆ ối tung Trăm Kih thuât pêi chiâk deăng kơpong Dă Huoai hdrối nah, châ pơhlêh troh pêi cheăng a cheăm Cát Tiên. Ngoh tối ki apoăng ngoh hlo tá hâi tơniăn la klêi mê hiăng rĕng hmâ tơniăn:

“Drêng châ xoăng lăm troh a cheăm mê xuân ôh tá ‘nâi ki klâi, xuân hlo tôu tuăn la châ nhŏng o kăn pơkuâ cheăm tŏng gum, hnê tối ăm mê hiăng kơdroh iâ ki tôu tuăn. Xua xuân châ klâ xoăng vêh a tơring Cát Tiên hdrối nah. Tung kong pơlê hiăng ‘nâi nhên tơdroăng a kơpong ki lâi pêt klâi, păn klâi mê xuân hiăng hbrâ rơnáu mâu tơdroăng cheăng pêi ki pơtối nôkố bu lăm xo pêi dêi hnoăng cheăng xo”.

Tiô tơdroăng pơkâ dêi kong pơlê Lâm Đồng, tung tâi tâng lối 300 ngế viên chưk ƀă ngế pêi cheăng a mâu Trăm tung kơpong, bu ai 10 ngế pơ’lêh troh a mâu tíu pêi cheăng dêi Tíu xiâm Hnê mơhnhôk pêi chiâk kong pơlê. 302 ngế kăn ƀô̆ ối châ pơtroh troh a mâu tíu pêi cheăng tơnêi têa râ cheăm vâ pêi dêi hnoăng cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk a cheăm bêng – khu ki hnê mơhno tơdrêng ăm kuăn pơlê pêi chiâk pêt mâu kế tơmeăm, séa ngăn tơdroăng tơrêm mâu cheăm. Ngoh Võ Trung Linh, Phŏ Trăm trưởng Trăm Kih thuât pêi chiâk deăng kơpong Dă Huoai hdrối nah, nôkố pêi cheăng a cheăm Cát Tiên 2, ăm ‘nâi tơdroăng ki troh pêi cheăng a cheăm gá ôh tá pá hên xua ki hên mâu kăn ƀô̆ pơrá hiăng hmâ, ‘nâ cheăm bêng.

“Ki hdrối tâ á xuân ối rak ivá tơniăn tung kơvâ pêi chiâk pêi pro hnoăng cheăng pêi cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk kơvâ cheăng pêt hdrê loăng, păn mơnăn mơnoâ. Ivá cho xuân ối pơtối hnê ăm kuăn pơlê mâu tơdroăng ‘na kih thuât hdrê pêt mơnăn păn. Nôkố xoăng lăm pêi cheăng a tíu ki hdrối nah hiăng pêi, mê á hiăng ‘nâi nhên mâu tơdroăng cheăng a cheăm ki kố tá mâu kơvâ cheăng pêt hdrê loăng păn mơnăn mơnoâ. Mê drêng troh a kố pêi cheăng mâu nhŏng o pơtối mơdêk tâ nếo hôu pôi mê gá ôh ti ai tơdroăng gá tơvâ”.

Tiô mơnhên tối dêi kơvâ pêi chiâk Lâm Đồng, tơdroăng ki pơtroh ăm ngế cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk vêh a cheăm pêi cheăng kô pro iâ hâi khế tŏng gum kuăn pơlê pêi chiâk, thăm mơnhông ivá hbrâ ví ƀă mâu pơreăng xông kâ ‘nhiê a hdrê pêt-mơnăn păn ƀă pro tơ’lêi hlâu vâ kuăn pơlê rĕng ‘nâi tâ khoa hok kih thuât, malối cho tung pơla kong pơlê dế mơdêk rơdêi cheăng pêi chiâk xúa kong ngê̆ rơxông nếo. Pôa Phạm Công Bá, ngế pơkuâ Ƀơrô cheăng Thông tin – Huấn luyện, Tíu xiâm Hnê mơhnhôk pêi chiâk kong pơlê Lâm Đồng, tối rơdêi tơdroăng ki pơhlêh túa tơkŭm po ôh tá tro pơtê dêi tíu pêi cheăng:

“Ngin pơtối pêi pêi pro hnoăng cheăng hnê ƀă hriâm ăm mâu kăn ƀô̆ a cheăm ‘nâi nhên mâu túa pơkâ cheăng, malối cho mơdêk ivá gum cheăng châ tiô tơdroăng púi vâ dêi tơdroăng hnê mơhnhôk pêi chiâk tung tơdroăng nếo. Maluâ cho hnoăng cheăng a râ kong pơlê lơ a râ cheăm mê tíu pêi cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk xuân ối rơkê, xuân ối châ tơdroăng hnê mơhno krá tơniăn sap ing Khu xiâm ngăn chiâk deăng ƀă Hyôh kong prâi, tơdroăng hnê mơhno ‘na kih thuât gá tơniăn khât, krâu sap ing Tíu xiâm Hnê mơhnhôk pêi chiâk Tơnêi têa. Xua mê ngin loi khât tiah kố hnê mơhnhôk pêi chiâk râ cheăm cho tíu pêi cheăng ki kal má môi, kơpeăng kŏng tơdjêp xŏn pêi pro mâu hnoăng cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk tá troh kong pơlê”.

Tơdroăng ki xing xoăng tâi tâng mâu ngế pêi cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk, ăm kăn ƀô̆ vêh a cheăm ôh ti xê pro tơ’lêi hlâu ăm kơ koan cheăng tơnêi têa mê ối gum Lâm Đồng troh achê tâ ƀă tơdroăng pơkâ pêi mơjiâng kơvâ pêi chiâk deăng rơkê plĕng, krá tơniăn. Ƀă mâu kăn ƀô̆ kih thuât “a tíu pêi cheăng”, ki rơkê plĕng tung pêi chiâk châ tơngah kô troh ƀă kuăn pơlê pêi chiâk rĕng tâ, achê tâ ƀă tơƀrê tâ tung mâu hơnăm la ngiâ.

Tơdroăng ki vêh ‘mâi rơnêu tâi tâng khu râ cheăng kơvâ hnê mơhnhôk ‘na pêi chiâk pêi deăng, ăm mâu kăn ƀô̆ chu troh a cheăm ôh tá xê gum bu rah xo iâ mơngế pêi cheăng tung khu pơkuâ mê ối cho ki xiâm vâ cheăm bêng pơkâ pêi pro châ tơƀrê Hnoăng cheăng krá tơniăn ton ‘na hnê mơhnhôk pêi chiâk deăng troh a hơnăm 2030 ah, hnoăng cheăng vâ pêi pro troh a hơnăm 2050. Méluâ ti mê, rơtế ƀă i hiâm mơno pói tơngah, tung plâ pơhlêh túa cheăng xuân hiăng pơkâ pêi pro hên troăng pêi ki nếo: mơnhên kơtăng khât ivá cheăng dêi kăn ƀô̆ a cheăm bêng, rak vế tơniăn tơdroăng pêi cheăng, thăm mơdêk ki dâi khât dêi tơdroăng tê mơdró, hnê mơhnhôk pêi chiâk pêi deăng ƀă hnối mơjiâng pro kêi luât xiâm tơnêi têa.

Kố xuân cho ki xiâm dế châ hên mâu kong pơlê, pơlê kong kân pơtroh hlá mơ-eá pâ thế tíu xiâm tơnêi têa. Pôa Lê Quốc Thanh-Kăn ngăn ‘na Tíu xiâm Hnê mơhnhôk Chiâk deăng Tơnêi têa tối tơbleăng ‘na túa prôk ki pơkâ pêi pro túa hnê mơhnhôk tung chal ki nếo.

-Ô pôa, drêng pơkâ túa cheăng dêi khu kăn hnê ngăn 2 râ, ki lâi ki ối pá má môi tung pơla ‘mâi rơnêu túa cheăng dêi khu ngăn na hnê mơhnhôk chiâk deăng?

Pôa Lê Quốc Thanh: Drêng pin tơkŭm po mơjiâng khu kăn hnê ngăn 2 râ mê tơdroăng vêh ‘mâi rơnêu khu kăn ki ngăn ‘na cheăng hnê mơhnhôk chiâk deăng ai hên tơdroăng ki kal vâ mơnhên. Ki rơhêng vâ tối, ahdrối nah, ai khu ki ngăn ‘na cheăng chiâk deăng a râ tơring, kố cho khu ki pêi cheăng vâ hnê mơhno tối ‘na cheăng kŏng ngê̆ ƀă khu râ kăn.

Drêng tơkŭm po mê mâu cheăm, bêng pơrá chiâng tơvâ tơvân drêng ăm khu ki kố pêi cheăng ga ti lâi. Tâi tâng mâu cheăm bêng pơrá ối rak khu ki ngăn ‘na hnê mơhnhôk chiâk deăng tơring, ối tối cho tíu ki xiâm vâ hnê mơhnhôk chiâk deăng dêi kơpong. Méluâ ti mê, Tíu xiâm hnê mơhnhôk Chiâk deăng Tơnêi têa mơnhên hlo, pin xuân u ối môi khu ngăn ‘na cheăng Hnê mơhnhôk chiâk deăng ki ối pơla dế.

Kăn xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng hiăng pơkuâ ngăn xiâm pêi pro ti lâi vâ ăm khu ngăn ‘na chiâk deăng kố vêh troh achê pơlê tâ, hlê plĕng kuăn pơlê hên tâ. Tơdroăng pơkâ kơxô̆ 60 châ chêh pro mê cho ki xiâm vâ vêh ‘mâi rơnêu mâu khu râ kố tiô troăng hơlâ ki hiăng  pơkâ, hnê mơhno tối. Pêi cheăng ‘na kơvâ chiâk deăng athế achê ƀă kuăn pơlê, hlê plĕng kuăn pơlê ƀă hmâ trâm, tơpui tơno ƀă tơdroăng pêi chiâk pêi deăng. Kố cho ki xiâm tung hnoăng cheăng ki hnê mơhnhôk pêi chiâk deăng ƀă xuân cho roh ki tơ’lêi hlâu, kân ‘nâng ƀă kơvâ cheăng hnê mơhno ăm khu râ ngăn ‘na chiâk deăng.

-Dế nôkố, khu ngăn ‘na hnê mơhnhôk chiâk deăng râ cheăm athế pêi pro hên tơdroăng, hên kơvâ cheăng pơrá phá dêi pó. Tiô pôa, ulâi cho tơdroăng ki xiâm ki kăn ƀô̆ hnê mơhnhôk ‘na chiâk deăng pơkal athế pêi pro vâ i tơxâng hnoăng cheăng?

Pôa Lê Quốc Thanh: Xuân chiâng vâ tối, pin ngăn peăng pá kong mê ing 1 troh 2, thăm nếo ai 3 ngế kăn ƀô̆ hnê mơhnhôk ‘na kơvâ chiâk deăng tung môi to cheăm, mê tâng vâ tối hnoăng cheăng vâi kân hngăm, xahpá vâ khoh châ pêi pro kêi. Méluâ ti mê, pin hiăng mơjiâng môi troăng prôk ki tơ’lêi iâ ăm hnoăng cheăng hnê mơhnhôk ‘na kơvâ cheăng chiâk deăng kố. Hnê mơhnhôk cheăng chiâk deăng ôh tá xê cho hnoăng cheăng dêi môi ngế mê cho athế rơtế tơrŭm cheăng ƀă tâi tâng khu râ ki ê. Kăn xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng hiăng ai pơkâ, ôh tá xê tơdroăng ki pơcháu môi pâ ăm to kơvâ hnê mơhnhôk pêi chiâk pêi deăng, ƀă khu kăn hnê ngăn cheăm bêng xuân athế veăng ‘no hnoăng cheăng tung tơdroăng ki kố.

 Khu kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm rơtế ƀă khu râ ngăn ‘na chiâk deăng, 2 lơ 3 ngế ki cheăng ‘na hnê mơhnhôk a cheăm bêng cho ki xiâm, tơkŭm pêi mâu tơdroăng cheăng. Laga, pákĭng mê, pin ai hên mâu khu râ ki ê, tung mê ai khu mơdró kâ ki ai tơdroăng pơkuâ ngăn ‘na cheăng hnê mơhnhôk chiâk deăng; khu ngăn ‘na hnê mơhnhôk chiâk deăng tung pơlê pơla, mâu khu râ, mâu ngế kuăn pơlê, mâu ngế ki hriăn cheăng, mâu ngế ki hnê tối ‘na kŏng ngê̆, mơngế ki kơhnâ krâu khât ƀă dêi kơvâ cheăng; khu râ ki veăng gum pêi pro ‘na cheăng hnê mơhnhôk thôn pơlê, trối kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng thôn, pơlê, tâng cheăm bêng ki mê ai tơkŭm po a thôn pơlê.

Pin tơrŭm chiâng khu râ, kơvâ cheăng ki hriăn to  ‘na cheăng hnê mơhnhôk. Tiah mê, ôh tá xê to péa ngế ki pêi to kơvâ hnê mơhnhôk chiâk deăng, mê ga ai hên troh dâng chât ngế tung khu ngăn ‘na cheăng tơrŭm; kuăn pơlê ki tơná vâi pêi xêh tơdroăng hnê mơhnhôk chiâk deăng; đoân droh rơtăm, khu ngăn vâi kơdrâi xuân chiâng veăng pêi pro. Tuá ki châ hriâm, châ pêi ƀă mâu hnoăng cheăng hnê mơhnhôk pêi chiâk deăng pơrá cho nếo tâi tâng.

-Ô pôa, ki păng ‘nâng ai mâu tơdroăng pá puât drêng châ xing xoăng, pơcháu hnoăng cheăng mâu kăn ƀô̆ lăm cheăng a cheăm; troăng prôk hơngế, tơdroăng pêi cheăng, mâu kế tơmeăm tá hâi ai tŭm, môi ngế pêi hên tơdroăng cheăng. Troăng hơlâ krá tơniăn vâ rak mơngế kăn ƀô̆ cheăng ƀă hnối gum ivá kâi trâng ăm mâu kăn ƀô̆ ki chu troh a pơlê cheăm, tơdroăng mê ga ti lâi?

Pôa Lê Quốc Thanh: Xuân chiâng vâ tối, tá hâi ai khu râ ngăn ‘na cheăng hnê mơhnhôk chiâk deăng châ tơniăn tiah a hâi kố. Ki má môi, pin hiăng châ mơnhên tối hnoăng cheăng dêi khu hnê mơhnhôk chiâk deăng dêi cheăm, cho môi tíu cheăng ki hiăng châ Tơnêi têa ăm kâ liăn khế vâ pêi pro to hnoăng cheăng ki hnê mơhnhôk chiâk deăng, hiăng châ Tơnêi têa pơcháu hnoăng.

Ki má péa, hnoăng cheăng ki kố xuân chiâng vâ po rơdâ tâng pin rak vế pêi pro tro lĕm tung tơrŭm pơla tơnêi têa ƀă mơngế kuăn pơlê, tơrŭm ƀă khu mơdró. Ngin hiăng châ tâng hên tơdroăng ki pêa khu mơdró pói rơhêng vâ rơtế prôk ƀă khu hnê mơhnhôk chiâk deăng, ƀă hnối ai xing xoăng hnoăng ki châ pơxúa mê. Tâng ngế cheăng hnê mơhnôk chiâk deăng pêi rơkê, lĕm tro, mê pa king kơxô̆ liăn kâ rêm khế mê xuân ối châ pêi pro hên mâu tơdroăng cheăng ki ê, ƀă xuân chiâng rêh kơnôm dêi hnoăng cheăng pêi mê. Ngin hmiân tuăn tiah kố păng ‘nâng, tâng mơjo pâ dêi tơdroăng cheăng tơná, pleăng tâi dêi hnoăng mê mâu ngế ki pêi cheăng mê kô rêh ối tơniăn ƀă dêi hnoăng cheăng pêi tung chal nôkố.

-Ô pôa, tơdroăng ki pơhlêh Pơkâ kơxô̆ 83 dế châ hên kong pơlê, cheăm bêng pói tơngah gum ‘mâi rơnêu tơdrêng, lêi tah lôi mâu tơdroăng ki ối kreăng, tơvâ tơvân tung pơla pơkuâ hnê ngăn ‘na cheăng hnê mơhnhôk chiâk dẻăng? Pôa mơnúa tối mơnhên tâ ‘na tơdroăng ki pơhlêh roh kố?

Pôa Lê Quốc Thanh: Kố cho tơdroăng ki pơkâ ăm khu ngăn ‘na hnê mơhnhôk cheăng chiâk deăng dêi Tơnêi têa, dêi Khu xiâm ngăn ‘na Chiâk deăng ƀă Hyôh kong prâi. Pin dế vêh mâi rơnêu khu râ kăn hnê ngăn 2 râ, rơtế ƀă hên tơdroăng pơkâ ki nếo, ki rơhêng vâ tối tung pơla pêi pro tiô troăng pơkâ kơxô 57 ‘na pơhlêh nếo, rơkê plĕng ƀă pơhlêh kơxô̆. Pin athế tơpôu hnoăng cheăng ăm tơdroăng chêh bro hlá mơ-eá tơdrêng, trối dêi pó, tung mê ai Tơdroăng pơkâ kơxô̆ 83 ‘na hnoăng cheăng hnê mơhnhôk chiâk deăng.

Ngin dế pơkâ kô mơjiâng tơdroăng pro ti lâi vâ pêi pro tơdrêng, trối dêi pó tung chal ki 2 khu râ ki pơkuâ ngăn tiah dế nôkố, tung pơla pin dế ‘mâi rơnêu tơdroăng cheăng, tung pơla rak vế pêi pro mâu troăng pơkâ, troăng tơdjâ ki kân dêi Đảng ƀă Tơnêi têa. Ngin kô vêh mơnhên ngăn tiô tơdroăng ki tơpui tối, pâ thế dêi rêm khu râ vâ mơjiâng troăng prôk ăm khu ki pêi hnoăng cheăng hnê mơhnhôk ‘na chiâk deăng pêi pro tơtro tâ, kô ‘mâi rơnêu ăm i lĕm tro, tơniăn hlâu tâng tung pơla ‘mâi rơnêu tơdroăng pơkâ kơxô̆ 83 kố.

-Hôm, mơnê kơ pôa hiăng tơpui ƀă ngin ‘na tơdroăng kố.