Vâ chê 3 hơnăm, Khu pơkuâ ngăn vâi kơdrâi kong pơlê Hòa Bình hiăng pơkâ pêi pro hên tơdroăng cheăng tung thăm mơdêk ki tơdâng tơ’mô pơla vâi kơdrâi, vâi kơnốu, rêm râ ngăn vâi kơdrâi hiăng tơkŭm hnê tối vâ mơdêk hiâm tuăn ăm vâi nâ o hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế pơhlêh tuăn tơmiât, túa pêi pro tung hriâm tâp, pêi chiâk pêi deăng, rêh kâ ối rêm hâi. Xua ti mê, hên vâi nâ o kơdrâi hiăng mơjiâng xêh tơdroăng rêh ối nếo, kơdo mơ-eăm pêi kâ vâ hluăn ing kơtiê tơniăn. Rơpŏng nâ Bùi Thị Vịnh, hdroâng kuăn ngo Mường, ối a cheăm Định Cư, tơring Lạc Sơn, kong pơlê Hòa Bình hdrối nah ối tung rơpŏng kơtiê, hrâ mơnguâ plâ rơnó, plâ hơnăm. Sap ing hâi ki châ Khu ngăn vâi kơdrâi tơring hnê tối ‘na troăng hơlâ kơjo dêi Tơnêi têa tung tơdroăng tŏng gum liăn ngân ƀă hlê plĕng tung pêi chiâk pêi deăng, nâ Vịnh hiăng châ hriâm hên tơdroăng ki rơkê plĕng nếo tung păn mơnăn mơnôa, pêi cheăng kâ, pro kơdrum deăng, pêt kong; rơpŏng nâ hiăng pêi lo hên liăn ngân tơniăn. Nâ Vịnh ai tối:

‘’Rêm khế ngin ai hôp môi hdroh a cheăm. Tiah mê, ai nâ ki kố xo mâi hơngế, nâ kía ta ối a kơtâo kố. Rêm ngế ối kơtăn hơngế dêi pó la nâ o la lâi xuân hmâ achê, tŏng gum dêi pó. Nốkố, tơdroăng rêh kâ ối hiăng tơdâng, pin ối a thôn xuân châ tâng hnê tối hên, mâu vâi nâ o lăm hriâm xuân châ hlê plĕng hên tơdroăng hnê tối ăm vâi kơdrâi tung kơtâo. Chôu phut kố, ôh tá ai tơdroăng ngăn kơnốu luâ tâ kơdrâi. Nôkố, hiăng mơnhông xuân hiăng ai hên liăn ngân ăm vâi nâ o. Kơxô̆ liăn ngân ki mung ing hngêi rak liăn gum xahpá lơ gum mơnhông ‘na pêi chiâk deăng chêh bro hô sơ mê vâi xuân pro rĕng. Pin xuân hiăng ai liăn pêi kâ’’.

Jâ Bùi Thị Ngơi, Kăn hnê ngăn Khu vâi kơdrâi tơring Lạc Sơn tối ăm ‘nâi:  tơdroăng ki rak vế ki tơdâng pơla vâi kơdrâi ƀă vâi kơnốu ăm hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế dế châ rêm râ pơkuâ ngăn vâi kơdrâi ing kong pơlê troh a pơlê cheăm pơkâ pêi pro ó rơdêi khât; rêm râ ủy đảng, khu kăn pơkuâ xuân dế tŏng gum, ing mê, vâ rơtế ƀă kuăn pơlê tung mơnhông pêi cheăng kâ:

‘’Ngăn nhên tiô kơ troăng tơdjâ, troăng pơkâ, hnoăng cheăng dêi khu pơkuâ ngăn vâi kơdrâi, mê ngin hiăng tơkŭm pêi pro tơdroăng cheăng. Ki rơhêng vâ tối hiăng tŏng gum troh tơdroăng thăm mơdêk ivá ăm vâi nâ o. Ki má lối veăng gum ăm vâi kơdrâi pơxiâm tí tăng xêh tơdroăng cheăng, mơnhông hnoăng pêi cheăng kâ ăm vâi kơdrâi. Kố cho môi tung mâu tơdroăng ki xiâm ki ngin nôkố dế rak vế ƀă pêi pro. Ngin dế pêi pro ki xiâm dêi tơdroăng ăm hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế ƀă tŏng gum ăm khu pêi cheăng tơrŭm, mơngế tơrŭm ƀă khu mâu rơpŏng ki vâ mơnhông pêi cheăng kâ”.

Tung kơvâ hnê hriâm, kong pơlê Hòa Bình xuân hiăng ‘măn kơdĭng hên kơxô̆  liăn ki tơtro vâ tŏng gum, tơveăng tơ’lêi hlâu ăm mâu thái cô, hok tro ối a kơpong hơngế, hơngo, kơpong ki xahpá kân. Kơnôm tiah mê, tơdroăng hnê hriâm a mâu pơlê cheăm ki xahpá hiăng châ mơnhông môi hvêa chêng. Krê a tơring Cao Phong, dế nôkố tâi tâng mâu vâi o hok tro hdroâng kuăn ngo ki dế hriâm a râ má 2, râ má 3 a mâu cheăm kơpong kong ngo hiăng châ hriâm tâp tơkŭm a hngêi. O Triệu Hương Giang, ối a cheăm Yên Lập, hiăng ai 6 hơnăm kố châ hriâm hngêi trung Phôh thong kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê Cao Phong ai tối tiah kố:

“Mâu troăng hơlâ ki ngin o châ xúa mê ga ai tŭm. Ngin o châ hriâm a hngêi trung ai tŭm kế tơmeăm. ‘Na tơdroăng, tơmeăm khoăng mê ngin xuân châ xúa tŭm tơmeăm vâ hriâm tâp, hlá mơ-éa hriâm, hlá mơ-éa chêh hiăng châ hngêi trung hbru gum ăm ngin. Ngin o bu athế tơkŭm to tơdroăng ki mơ-eăm hriâm i rơkê. Mâu thái cô tung hngêi trung, thái cô ga môi tiah mơngế nôu, mơngế pâ rak ngăn, hnê tối, tŏng gum tơrêm rơngó koi, rêm roh kế kâ ăm ngin vâi o”.

Tiô Khu ngăn ‘na hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê dêi kong pơlê Hòa Bình, vâi hdrêng tro hơnăm ki dế hriâm a kong pơlê kố châ lối 99%. Kơpong ki tơ’lêi hlâu tâ môi tiah kơphô̆, pơlê kân hiăng ai tŭm têk tâi tâng. Kơvâ ngăn ‘na hnê hriâm dêi kong pơlê Hòa Bình xuân dế tơkŭm mơnhông mơdêk ki rơkê plĕng dêi mâu thái cô rêm râ; pơhlêh nếo ‘na túa hnê hriâm ăm i tơtro tơrêm roh, tơrêm tơdroăng vâ mơdêk tơdroăng hnê hriâm ăm mâu vâi o hok tro hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế.

Mâu tơdroăng ki châ hriâm ing troăng tơdjâ, troăng pơkâ, tơdroăng luât; kơnôm pơhlêh kơhnâ khât tung tơmiât, túa pêi pro; pro pơhlêh tung tơrêm tơdroăng tung rêh kâ ối, hriâm tâp, tơdroăng ki rêh kâ ối dêi hdroâng kuăn ngo ki iâ  mơngế a kong pơlê Hòa Bình, mê cho vâ mơnhên tối ăm tơdroăng kring vế, rak tơniăn ăm hnoăng kuăn mơngế châ mơnhên tối tiô luât dêi lâp plâi tơnêi ‘na xut tah lôi rêm túa cheăng ki ai pơrah hdroâng mơngế kuăn ngo ki Việt Nam cho tơnêi têa ki veăng ối tung khu ki rak luât dêi lâp plâi tơnêi.