Dôm ngê̆ nhơ̆n vei kơ jăp tơ drong lêh hao thŏng nan kơ bơ ngai Khmer
Thứ bảy, 10:01, 05/11/2022 Thạch Hồng/Dơ̆ng tơ blơ̆ Thạch Hồng/Dơ̆ng tơ blơ̆
VOV4.Bahnar - Lêh Oóc om bóc – Thi hao thŏng nan Sóc Trăng, tơ ring tĕh tơ măn đak krong Cửu Long ‘măng mă V sơ năm 2022 đei pơ gơ̆r lơ̆m 3 năr đơ̆ng 6-8/11. Hăm kon pơ lei Khmer, tơ drong arih xa tơ klep kơ jăp hăm joh ayŏ kơ dŏ xoang, tơ drong et soi, lơ̆m nŏh đei lêh Thi hao thŏng nan, đei kon pơ lei pơ gơ̆r ƀât năr pơ nil khei 10 âm rim sơ năm.

Thŏng nan nơ̆r Khmer krao ‘nŏh Tuk Ngô, đei kon pơ lei iŏk yoa vă thi hăm băl lơ̆m rim năr lêh Óoc Om Bóc – Thi hao thŏng nan, vă apinh yang tơ jur ăn ‘mi pru, kial tơ hlu rơ ngơp, choh jang xa đei iŏk yoa lơ. Ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ, rơ nĕh lơ̆m 1 unh hnam juăt pơm thŏng nan tơ̆ dêh char Kiên Giang, kơ na đơ̆ng ‘lơ̆p, ‘nhŏng đĭ băt lơ ki thuơ̆t pơm thŏng nan bơih. Kiơ̆ ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ, 'nhŏng jĭ chăl mă 4 kơ unh hnam bơ̆ jang tơ drong 'nâu.

Mă đơ̆ng rơ nĕh tơ̆ Kiên Giang, mă lei ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ tơ tă bơ̆ jang, đei ư hơ nhang tơ̆ Sóc Trăng, tơ ring đei tơ drong thi hao thŏng nan hơ iă hlŏh tơ̆ Tơ ring tĕh tơ măn đak krong Cửu Long. Kiơ̆ ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ, vă gơ̆h jing ngê̆ nhơ̆n pơm thŏng nan ưh kơ đei ƀônh kiơ, hơ dai hăm tơ drong hlôh vao tơ drong jang đơ̆ng unh hnam, hơ drĕch hơ drung ‘nŏh kơ dih kâu ngê̆ nhơ̆n athei đei jơ hngâm đon hưch ‘mêm, ‘mĕh jang tơ drong jang ‘nâu hai. Tơ dăh sơ̆, Tuk Ngô ‘nŏh jĭ thŏng nan đei pơm đơ̆ng ‘long hơ pôm, đei pơm hăm tơm ‘long tơ giĕr tih ‘nŏh hrei ‘nâu, yoa tơm ‘long tơ giĕr tih dang 2 ‘nu kuăr pă đei bơih, kơ na thŏng nan ưh pă đei pơm hăm ‘long hơ pôm mă pơm hăm tơ̆r. Tơ̆r ‘long tơ giĕr pơm thŏng nan athei kră hlŏh 100 sơ năm ‘mơ̆i: “Tơ̆r ‘long tơ giĕr tơ jur tơ̆ đak tôch lăp, mă 1 đak ưh đei hrơm mât. Mă 2 ‘nŏh tơ̆r kơ jăp. Truh dang ei, inh ƀôh ưh đei tơ̆r ‘long yơ dang tơ̆r ‘long tơ giĕr.”

Tơ drong jang pơm thŏng nan truh hăm ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ lơ̆m sơ năm 2002 ƀât ‘nhŏng pơm thŏng nan hnam chuơ Pích, tơ̆ thĭ xăh Vĩnh Châu, Sóc Trăng. Thŏng nan mă blŭng ‘nhŏng pơm hlôi đei tơ jur tơ̆ đak sơ đơ̆ng ‘lơ̆ng, hao hrĕnh păng hơ iơch ƀiơ̆, đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh, lơ hnam chuơ tơ̆ tơ ring hơ nơ̆ng krao ‘nhŏng pơm thŏng nan mưh vă pơ gơ̆r tơ drong lêh. Đơ̆ng noh, ‘nhŏng jing ngê̆ nhơ̆n chăl mă 4 kơ hơ drĕch hơ drung sư, gơ̆h pơm thŏng nan ƀât tam mă tơ̆l 30 sơ năm.

Pơ ma găh tơ drong pơm thŏng nan, ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ tơ roi, pơm thŏng nan athei bơ ngai thơ̆ băt chă rơih kơ loăi tơ̆r mă ‘lơ̆ng, gơ̆h pơm păng băt hơ dăh ki thuơ̆t ‘mơ̆i. Găh nŏh dơ̆ng, athei vei kơ jăp dôm tơ drong ‘lơ̆ng ăn thŏng nan nhen thoi thŏng na so sơ̆, mưh pơm athei pơm đei thŏng nan hao hrĕnh, vă mưh vang thi ‘nŏh gơ̆h iŏk đei jơ nei: “Tơ drong kăl hlŏh jĭ bơ̆n rap hơ kâu thŏng nan, tơ dăh rap ‘lơ̆ng, trŏ, ưh đei kơ hrưih kơ hrăih ‘nŏh thŏng nan hrĕnh ƀiơ̆. ‘Mĕh đei thŏng nan ‘lơ̆ng athei chă rơih trŏ tơ̆r ‘long tơ giĕr, mă 2 dơ̆ng jĭ bơ ngai rap, 3 ‘nŏh ‘long huơ̆r păng mă 4 ‘nŏh kơ sư̆k bơ ngai huơ̆r.”

Mĭnh pôm thŏng nan pơm dang 1 khei 1 puăt ‘mơ̆i mă kĕh. Jô̆ truh dang ei, Ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ pơm păng hơ met ming dang 100 tŏ thŏng nan ăn rim hnam chuơ Khmer. Lơ̆m nŏh, mưh truh năr pơ gơ̆r lêh rim sơ năm, ‘nhŏng pơm hơ met păng pơm ‘nao dơ̆ng 2,3 tŏ thŏng nan vă kon pơ lei vang truh lơ̆m năr lêh. Hrei ‘nâu, Ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ đei băt truh jĭ bơ ngai pơm thŏng nan ‘lơ̆ng hlŏh tơ̆ tơ ring tĕh tơ măn đak krong Cửu Long, mưh lơ thŏng nan yoa ‘nhŏng pơm hơ nơ̆ng iŏk đei jơ nei lơ̆m tơ drong thi, nhen thŏng nan Hnam chuơ Pong Tứk Chắs, Hnam chuơ Ông Kho, hnam chuơ Tum Núp tơ̆ Sóc Trăng, thŏng nan apŭng Càng Long dêh char Trà Vinh….

Ưh lăp thi hao jăng, kon pơ lei Khmer oei năng kăl truh tơ drong hơ met pơ rŏ thŏng nan, hăm lơ um rup pơ rŏ tôch ‘lơ̆ng, tơ ƀôh ƀĕnh tơ drong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng hơ drĕch hơ drung. Tơ dăh ngê̆ nhơ̆n Danh Vũ đei ư hơ nhang jĭ bơ ngai pơm thŏng nan gơ̆h hlŏh tơ̆ tơ ring tĕh tơ năm đak krong Cửu Long 'nŏh lơ̆m khul juăt čhơ̆, pơ rŏ thŏng nan hrei 'nâu bu bu kŭm bâu truh mŏ Sơn Sà The tơ̆ phường 2, plt Sóc Trăng, dêh char Sóc Trăng. Mă đơ̆ng oei 'lơ̆p ră mă lei mŏ păng klo sư 'nŏh 'nhŏng Lâm Phiên hlôi pơm pơ rŏ đei lơ thŏng nan tôch 'lơ̆ng.

Ƀât năr Jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, tơ plŏng kơ dâu păng chă tơ mang lăng kơ bơ ngai Khmer tơ ring Pơ băh ‘măng mă VIII păng Lêh Oóc Om Bóc – Thi hao thŏng nan Sóc Trăng ‘măng mă V, Tơ ring tĕh tơ măn đak krong Cửu Long sơ năm 2022 vă truh, nhôn tơ ƀâp mŏ Sơn Sà The oei čhơ̆, pơm pơ rŏ ăn thŏng nan hnam chuơ Phú Tứk tơ̆ xăh Phú Mỹ, apŭng Mỹ Tú, dêh char Sóc Trăng. Mŏ Sà The ăn tơ băt, đĭ đăng thŏng nan bơ ngai Khmer đei čhơ̆, pơm pơ rŏ pha ra băl, mă lei tơ drong kăl hlŏh ‘nŏh athei pơm thoi yơ vă tơ jur tơ̆ đak, vang thi, dôm um rup čhơ̆, pơ rŏ ‘nŏh pơm pơ ‘lơ̆ng hlŏh dơ̆ng ăn thŏng nan, pơm ăn rim bơ ngai hue lăng ngăl: “Blŭng a ‘nŏh ba sơng kơ mâu, ƀok chuơ ‘mĕh kơ mâu yơ ba sơng kơ mâu ‘nŏh, nhen kơ mâu kok, ƀrê, hĭm… Đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh ba iŏk chur kok čhơ̆ rup blŭng a, đei lơ kơ loăi rup kiơ̆ đơ̆ng hnam chuơ rơih. 'Ngoăih kơ 'nŏh ba čhơ̆ dơ̆ng 1,2 kơ loăi rup nhen prao, nă grai, kiek, rôih… ƀât kơ̆l thŏng nan kiơ̆ đơ̆ng hnam chuơ athei.”

Kiơ̆ đơ̆ng chă pơ ma nuh đei băt, mŏ Sơn Sà The jĭ ngê̆ nhơ̆n chăl mă 3 rơ nĕh păng arih truh ‘lŏ lơ̆m 1 unh hnam juăt čhơ̆ rup tơ̆ tơ năr ăn rim hnam chuơ Khmer păng chraih mul hai. Ƀât ‘nao 8 sơ năm, mŏ Sà The đei ƀok găh mĕ sư, ‘nŏh jĭ 1 ‘nu ngê̆ nhơ̆n chrăih mul đei ư hơ nhang tơ̆ tơ ring Tĕh tơ măn đak krong Cửu Long păng mĕ sư, jĭ 1 'nu ngê̆ nhơ̆n tôch rơ gei 'năi pơ tho tơ ƀôh. Truh 14 sơ năm mŏ đĭ gơ̆h jang, chih čhơ̆ tôm tơ drong bơih. Hăm đon puăt păng tơ pang ti rơ gei, hơ bĕch hơ bal, mŏ jing ngê̆ nhơ̆n čhơ̆ rup, đei lơ hnam chuơ Khmer krao čhơ̆ dôm um rup 'moi kiơ̆ nơ̆r Phât pơ tho kŭm nhen tơ drong juăt 'lơ̆ng tơ̆ lơ thŏng nan. 

Hăm tơ drong rơ gei đơ̆ng kơ dih, đơ̆ng lơ sơ năm ‘nâu, lơ ngê̆ nhơ̆n Khmer lơ̆m nŏh, đei ngê̆ nhơ̆n Sơn Sà The, Danh Vũ pơm đei lơ tơ mam ‘lơ̆ng rŏ păng oei chĕp vei tơ̆ rim hnam chuơ Khmer tơ̆ tơ ring tĕh tơ măn đak krong Cửu Long. Kiơ̆ đơ̆ng nŏh, tơ gop ‘lơ̆ng ăn tơ drong chĕp vei păng tưk tơ iung tơ drong joh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng hơ iă kơ hơ drĕch Khmer tơ̆ tơ ring Pơ băh, pơ jing dơ̆ng tơ drong ‘lơ̆ng ăn Năr Jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, tơ plŏng kơ dâu, chă tơ mang lăng kơ kon pơ lei Khmer tơ ring Pơ băh ‘măng mă VIII păng Lêh Óoc Om Bóc – Thi hao thŏng nan Sóc Trăng ‘măng mă V, tơ ring tĕh tơ măn Đak krong Cửu Long sơ năm 2022 pơ gơ̆r lơ̆m 3 năr, đơ̆ng ‘năr 6-8/11-2022.  

Thạch Hồng/Dơ̆ng tơ blơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC