Ghe gilai độc mộc nyu kak kajap haong raidiuk di bhap bini daok di Tây Nguyên angaok dom kraong, ribaong saong daok lac ilamu biak gheih mekre di bhap bini puk plaei. Kadha “Dom bangsa adei sa-ai” adit ini, kol drei pang kadha vak di Khánh Ngọc yaih khan ka ghe gilai độc mộc di bhap bini Tây Nguyên:

Ngan saong urang Cam daok di An Giang, khan bai hu rik daong praong dalam bruk khik ramik ilamu di bangsa drei. Dalam nan, khan bai ndung bak hadah krah di ilamu Cam meng dom jalan ngak biak gheih, biak mekre. Palei Phũm Soài, xã Châu Phong, ban sit Tân Châu (t.An Giang) lac labik hu angan haong bruk menyim khan bai Châu Giang hu meng lavik saman, ngan saong rilo janih pandap.

Sah tagei, katung tangi nan lac adat meng lavik mai di dom bangsa takik daok di Tây Nguyên, gam brei mboh lac siam binai, gam brei mboh bruk kaya meda di baoh sang. Lubang tangi dak prong lac dak siam saong hu rilo urang likei takre. Yau nan min, adat ini oh daok laghaih haong kadha siam gheih di rai diuk saman ini nan ye nyu lahik nao tui thun bilan, urak ini angaok bhum taneh Tây Nguyên tok daok dom urang taha katung tangi

Dom ging am kriak, alan am di Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long hu meng yaok rituh thun, hu thau tal lac labik ngak kriak, lan bhong danei angan saong praong abih dalam bhum taneran kraong Cuu Long; Lan am Mang Thít daok hu pablei tabiak rilo negar langiu di dunya. Bhap bini bhian iew labik ini lac “Palei kriak atau ging am kriak”.

Bhap bini bangsa Thái juk Tây Bắc sahaneng lac: anek bik praong tagok brei tok diuk tok pasang padang mbang ngui lac bruk praong dalam rai anek menuac. Kayua yau nan ye, dom adat cambat, pandap lakhah biak tani tanat, abih rilo prein yawa saong tukvak piah caga saong hu rilo siam gheih karei tok hu di bhap bini Thái. Lường Hạnh, urang vak di Rayo sap ndem Viet Nam daok ngak bruk di bhum Tây Bắc hu kadha vak ndem ka bruk nan:

Adat to yaom gom atau raok gom oh lac sa adat cambat tanarakum bo dok lac ilamu gheih mekre lavik rai di urang Low daok di Sóc Trăng tal urak ni jeng daok hu khik veik song patagok. Bruk to yaom gom lồng, langiu di bruk ba bui sambai ka dom harei rija roya, ba chreih chrai, jum pataom dalam bhap bini, dok hu makna ngak pahla, daong ngak brei kajap jang bruk daong gauk, jum pataom gauk di 3 bangsa Kinh, Khmer, Hoa. Kadha : Dom bangsa adei saai harei ni, khol drei pang kadha vak di Nguyễn Phong yaih khan ka adat to yaom gom di Sóc Trăng:

Dom bangsa bhum Tây Nguyên - Trường Sơn saong bhum Tây Bắc tal harei ini jeng daok khik piah hu biak rilo janih tạo hình, dalam nan njauk ndom tal dom janih sarak meng kayau. Dom janih sarak meng kayau piah ngak pasiam sang daok, sang palei, sang kabo, pabah mbang palei, ngak đạo cụ piah iew yang, chat tamia dalam dom lễ hội... ndung bak bruk nghệ thuật glaong saong kak kajap haong hatai jia di bhap bani.

Sli (atau daok iew lac daoh sloong hao) nan lac sa dalam dom ragu daoh bhap bani biak gheih di urang Nùng daok di tỉnh Bắc Giang. Taphia panjin alak akaok thun bahrau atau dalam harei pataom gauk, dalam harei likHah, … dom kadha Sli jamen? bingi, bak hatai anit ranam tuk halei jeng hu yava tagok, lai gam haong sap yava di ceik glai ngak ka urang pang biak takre.

Nậm Kéng, palei urang Xa Phó di xã Nậm Sài (huyện Sa Pa, Lào Cai) lac “bhum palei ” di bruk pet tangin khan bac meng kan hu pok brei angan lac inem krung ilamu phi vật thể thun 2014… Labaih 60 boh sang daok jaik gauk, urang Xa Phó di bản Nậm Kéng jum pataom gauk dak padang rai duik ilamu , khik ramik bruk ngak meng kan

Gam haong ilamu mbang huak, khan ao tui muk kei atau dom ragu daoh bhap bini, ragam tamia meng kan biak gheih….bangsa Thái daok hu adat raco kaok harei Tết piah likau patuah jamo. Kadha “Dom bangsa adei sa-ai”harei ini, da-a mikva saong taong abih gauk duah thau ka adat cambat hu makna siam mekre ini: