Amoó Lý Thị Dì lâng a noo Lầu A Hòa ặt đhị chr’val Sàng Ma Sáo tr’bơơn tr’pay tơợ đhệêng 15 c’moo. Đấh vêy ca coon, căh năl cơnh k’rang lêy a chắc đay, tr’mông tr’meh ta bhuch zập rau, tu cơnh đêêc a moó Dì ta luôn ca ay jeh. Pr’loọng đong 4 boóp cha, zên học âng 2 p’nong coon, zên za nươu tr’hau zêng g’nưm tơợ đhăm ruộng lâng đợ zên lướt bhrợ thuê ting cr’chăl âng ma nuyh k’diic. Anoo Lầu A Hòa moon: “Nâu kêi đhơ hay họong loom cung căh  năl cơnh bhrợ dzợ. Ha dang choom rach chô cơnh lalăm a hay nắc cu pa zay học đoọng xang, bơơn đoọng zập zên, vêy đong xang nắc ha dợ bơơn pay k’điêl.”

Lâng chr’năp lalay âng chr’val da ding ca coong vêy 100% đhanuôr nắc ma nuyh Mông, đhr’năng đâh tr’bơơn diic điêl đhị chr’val Sàng Ma Sáo ơy dưr vaih bấc ơl. Lâng đhr’năng bhrợ têng bhrơợng c’rơ âng cấp ủy, chính quyền lâng apêê tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội pa zay xay moon, t’pâh, pazêng c’moo đăn đâu j’niêng nâu ơy  zêl lơi r’dợ. C’moo 2021, chính quyền chr’val ơy k’đhơợng lêy, xay moon t’pâh đâh loon 5 đhr’năng k’nặ chô ặt za zưm bêl căh ơy zập c’moo, tước nâu kêi chr’val doó dzợ đhr’năng n’đoo bơơn k’diic pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi. T’cooh Sùng A Chứ, Phó Chủ tịch UBND chr’val Sàng Ma Sáo, chr’hoong Bát Xát, xay moon: “Xọoc đâu, a zi ơy vêy tổ xay moon zập c’xêê pa họp đoọng xay moon ha đhanuôr ting năl lâh mơ. Pa bhlầng nắc a zi ơy vêy xa nay gr’hoọt moon, ngai đâh bơơn k’dic, pay k’điêl nắc tọom bhrợ cơnh ooy, đươi cơnh đêêc nắc đhanuôr ơy ting năl lâh mơ.”

C’moo hay, ơy vêy pa xoọng 5 cr’nọo bh’rợ đăh cha groong đhr’năng bơơn k’diic, pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi lâng tr’pay lâng ma nuyh coh k’bhuh xoọng, pa dzoóc tước 30 cr’noọ bh’rợ đhị apêê chr’val ca coong ch’ngai. Đươi cơnh dêêc, c’moo hay nắc vêy 7 đhr’năng  bơơn k’diic, pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi, xiêr 18 đhr’năng t’ping lâng c’moo 2020. Pa căn Sùng Hồng Mai, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Bát Xát đoọng năl: “Chr’hoong nắc k’đươi moon apêê cơ quan, đơn vị đoọng pa zưm ghit liêm coh bh’rợ chơơih pay apêê c’lâng bh’rợ cơnh đha đhâm c’mor nắc pa zưm bhrợ têng apêê bh’rợ âng apêê đăh xay moon căh lâng đhr’năng bơơn k’diic, pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi lâng tr’pay lâng ma nuyh coh k’bhuh xoọng, mặt trận đoàn thể nắc bhrợ pa dưr cớ apêê cr’noọ bh’rợ đhị apêê chr’val vêy đhanuôr acoon coh Mông, vêy đhr’năng bơơn k’diic, pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi lâng tr’pay lâng ma nuyh coh k’bhuh xoọng dưr vaih; k’rong ra pặ zên prặ vel đong đoọng bhrợ têng bh’rợ zêl, cha groong đhr’năng bơơn k’diic, pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi.”

Lâng rau ting bhrợ têng ta nih liêm, bhrơợng k’rơ âng zập cấp chính quyền, đoàn thể, chr’hoong Bát Xát t’hước tước c’moo 2025 nắc k’đhơợng pr’lưch lâng lơi zêng đhr’năng bơơn k’diic, pay k’điêl tơợ p’niên k’tứi lâng tr’pay lâng ma nuyh coh k’bhuh xoọng. Nâu đoo nắc bh’rợ ta nih  liêm đoọng pa dưr dal pr’ặt tr’mông âng đhanuôr acoon coh đhị vel đong./.

Lào Cai: Huyện Bát Xát nỗ lực phòng chống tảo hôn

   Mạnh Phương VOV1

Trước đây, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các xã vùng cao, đồng bào dân tộc thiểu số diễn ra khá phức tạp ở tỉnh Lào Cai. Tình trạng này thường kéo theo với đói nghèo, bệnh tật và các vấn đề xã hội khác. Chính vì vậy, nhiều năm qua tỉnh Lào Cai đã có nhiều nỗ lực trong công tác tuyên truyền, vận động, quyết tâm đẩy lùi tình trạng này.

Chị Lý Thị Dì và anh Lầu A Hòa ở xã Sàng Ma Sáo thành vợ, thành chồng chỉ khi mới 15 tuổi. Sinh con sớm, thiếu kiến thức chăm sóc bản thân, đời sống thiếu thốn, nên người vợ thường xuyên đau ốm. Gia đình bốn miệng ăn, tiền học của 2 con, tiền thuốc thang chữa bệnh đều trông cả vào mảnh ruộng và khoản tiền đi làm thuê thời vụ của người chồng. Anh Lầu A Hòa tâm sự: “Bây giờ tiếc nuối cũng chẳng làm được gì nữa. Nếu như quay lại được lúc ấy thì mình phải đi học tiếp xong, kiếm cho đủ tiền, có nhà cửa thì mới lấy được vợ.”

Với đặc thù của xã vùng cao 100% dân số là đồng bào dân tộc Mông, tình trạng tảo hôn tại xã Sàng Ma Sáo từng diễn ra khá phổ biến. Với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội kiên trì tuyên truyền, vận động, những năm gần đây hủ tục lạc hậu này đã dần bị đẩy lùi. Năm 2021, chính quyền xã đã ngăn chặn, tuyên truyền vận động kịp thời 5 trường hợp có ý định về sống với nhau khi chưa đủ tuổi, đến nay toàn xã không có trường hợp nào tảo hôn. Ông Sùng A Chứ, Phó chủ tịch UBND xã Sàng Ma Sáo, huyện Bát Xát, chia sẻ: “Hiện nay chúng tôi có tổ tuyên vận hàng tháng họp để triển khai để bà con nhận thức được. Đặc biệt chúng tôi có hương ước, quy ước, tảo hôn sẽ bị xử lý như thế nào cho nên hiện nay nhận thức được.”

Năm qua, đã có thêm 5 mô hình về phòng chống tảo hôn của huyện Bát Xát được thành lập tại các xã từng là điểm nóng về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, nâng tổng số lên 30 mô hình tại các xã vùng cao. Do đó năm qua chỉ có 7 trường hợp tảo hôn, giảm 18 trường hợp so với năm 2020. Bà Sùng Hồng Mai, Phó chủ tịch UBND huyện Bát Xát, cho biết: “Huyện sẽ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị để phối hợp chặt chẽ trong lựa chọn các giải pháp như đoàn thanh niên sẽ phối hợp tổ chức diễn đàn thanh niên nói không với tảo hôn, mặt trận và các đoàn thể sẽ tiếp tục xây dựng các mô hình ở các xã có đồng bào người Mông, có nguy cơ tảo hôn xảy ra; tập trung bố trí ngân sách địa phương để thực hiện kế hoạch phòng chống tảo hôn.”

Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, đoàn thể, huyện Bát Xát đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ ngăn chặn và xóa bỏ thành công tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Đây là hoạt động thiết thực nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn.