Klei bi lông hriăm jih klei tlâo thŭn anei ti čar Kon Tum mâo êbeh 5.300 čô nao bi lông, hlăm anăn mâo giăm 1.800 čô hđeh mnuih djuê ƀiă. Kñăm rơ̆ng hnơ̆ng tŭ jăk klei bi lông ăt smĕ mơh mđĭ boh tŭ klei bi lông, dŭm sang hră ti krĭng taih bưi lehanăn sang hră čiêm rông mnuih djuê ƀiă dôk mtô bi hriăm mbŏ kñăm bi kjăp klei thâo kơ phung hđeh. Ti krah yan mdei prŏng, 36 čô hđeh sang hră adŭ 12A3 Sang hră gưl tlâo mnuih djuê ƀiă knŭk kna rông kdriêk Tu Mrông, ăt gĭr hriăm klei hriăm Địa lí. Mmông hriăm hruê anei phung hđeh mâo nai mtô ngă klei bi lông mrô 1 mơ̆ng Knơ̆ng bruă sang hră mtô bi hriăm čar. Adei Y Diễm, brei thâo: “Kâo ƀuh mâo đa đa klei dleh dlan msĕ si đa đa akŏ klei bi lông phung nai ruah ăt mâo klei êmuh dleh hlăm klei ksiêm hriăm. Ƀiădah ăt mâo mơh hdră msir jing êmuh nai mtô, duah hlăm internet amâodah nao dlăng hră hlăm sang dlăng hră čiăng duah klei wĭt lač”.

Adei Y Thiệp, hđeh sang hră adŭ 12A2, brei thâo ñu hŏng phung ƀĭng găp mâo phung nai mtô leh anăn mâo leh klei thâo leh anăn dưi ngă hŏng hdră bi lông mrâo. “Anei jing klei bi lông tal êlâo mơ̆ng Phŭn bruă sang hră mtô bi hriăm bi mlih klei dăp klei êmuh bi lông. Myun mơh jing kâo mâo phung nai ktrâo atăt leh anăn brei lông ngă klei bi lông snăn mơ̆ng adŭ 11 Dŭm klei bi lông nai mtô kơ hmeo ksiêm dlăng hlue klei bi lông mrâo. Giăm hĭn mrâo êgao jing klei lông bi lông hriăm jih gưl 3 sang hră ăt brei hmei lông bi lông hlue si hdră mrâo. Kâo ăt mưng leh anăn kăn mâo ya klei dleh dlan lu rei.”

 Klei bi lông hriăm jih gưl 3 thŭn anei Sang hră gưl tlâo mnuih djuê ƀiă knŭk kna rông ba kdriêk Tu Mrông, čar Kon Tum mâo 110 čô  hđeh sang hră čih anăn bi lông leh anăn jih jang jing mnuih djuê ƀiă. Čiăng kơ phung hđeh păn kjăp klei thâo ngă klei bi lông sang hră mbha hđeh sang hră jing 3 êpul: Êpul mâo klei thâo ƀiă, Êpul mâo klei thâo man dưn leh anăn êpul mâo klei thâo lu čiăng mtô hriăm mbŏ. Nai Văn Trọng Lưu, Khua sang hră gưl tlâo mnuih djuê ƀiă knŭk kna rông ba kdriêk Tu Mrông brei thâo, wưng mjêč ruăt sang hră lŏ dơ̆ng pioh klei mđing uêñ yuôm bhăn kơ klei mtô mjuăt bi lông kơ hđeh sang hră: “Hmei lŏ dơ̆ng hlue ngă dŭm boh phŭn klei bi lông hŏng klei sĭt leh anăn hdră ksiêm dlăng čiăng kơ phung hđeh mâo klei mprăp jăk jĭn kơ klei thâo ăt msĕ mơh klei thâo ngă klei bi lông. Brei phung hđeh hriăm sĭt hĭn, thâo săng kơ akŏ klei bi lông êlam hĭn čiăng ngă klei bi lông. Klă klơ̆ng jing brei dlăng, thâo săng boh phŭn leh anăn klei čiăng hlăm akŏ bi lông ngă bi jăk. Hlăm mmông hriăm mbŏ sang hră mjing klei găl jăk hĭn kriê dlăng klei hdĭp mda mnơ̆ng dhơ̆ng, ai tiê kơ phung hđeh leh anăn phung nai mtô klei bi lông”.

Ti Dak Lak, bruă sang hră mtô bi hriăm alŭ wăl dôk bi leh jih jang mnơ̆ng dhơ̆ng leh anăn mnuih mă bruă kñăm rơ̆ng kơ klei bi lông mkŏ mjing jăk, kjăp leh anăn djŏ klei bhiăn, ngă djŏ klei čiăng hlăm klei bi lông tal êlâo hlue si  hdră mtô bi hriăm gưl tlâo thŭn 2018. Klei bi lông thŭn anei, Dak Lak mkŏ mjing 1 êpul dlăng klei bi lông, hŏng 53 anôk bi lông hŏng 948 adŭ bi lông dăp ti dŭm sang hră ngưl 3 leh anăn anôk  mtô jêñ jêñ ti alŭ wăl. Ênoh hđeh čih anăn bi lông êbeh 22.600 čô, hlăm anăn mâo êbeh 530 čô jing hđeh čŏng čih anăn bi lông.

Truh wưng ară anei, bruă ksiêm dlăng leh anăn mprăp mnơ̆ng dhơ̆ng ti dŭm anôk bi lông klă klơ̆ng dưi bi leh. Bruă bi doh wăl hdĭp mda, doh êƀăt mnơ̆ng ƀơ̆ng, mdrao mgŭn leh anăn hdră msir rơ̆ng êđăp ênang, mbha grông êlan ăt mâo bruă djŏ tuôm bi hgŭm pŏk ngă kjăp.

Mbĭt hŏng anăn, Knơ̆ng bruă sang hră mtô bi hriăm Dak Lak mkŏ mjing leh dŭm adŭ mtô bi hriăm kơ êbeh 2.200 čô knuă druh, nai mtô, phung mă bruă đru hlăm klei bi lông. Boh phŭn hriăm mjuăt kƀĭn hlăm dŭm mta mrâo hlăm klei bhiăn bi lông thŭn anei, ktrâo lač msir mgaih boh klei mâo hlăm bruă dlăng klei bi lông, ăt msĕ mơh yua kdrăp kriê dlăng klei bi lông, rơ̆ng hlue ngă djŏ hdră leh anăn klei čiăng kơ hdră mnêč. Lê Thị Thanh Xuân – Khua Knơ̆ng bruă sang hră mtô bi hriăm Dak Lak hâo hưn:“Hmei pŏk ngă bruă  hriăm mjuăt dlăng klei bi lông, ksiêm dlăng klei bi lông hlue si hdră sa anôk leh anăn online truh hŏng phung nai leh anăn phung mă bruă, phung knuă druh ngă bruă hlăm êpul gơ̆ng mkŏ mjing klei bi lông čiăng păn kjăp klei bhiăn, bruă klam čiăng hlue ngă rơ̆ng sa klei bi lông kjăp, êđăp ênang leh anăn mtăp mđơr”.

 Klei bi lông hriăm jih gưl 3 thŭn anei jing gru kruăk knăl yuôm bhăn hŏng dŭm pluh êbâo čô hđeh sang hră ti Kon Tum leh anăn Dak Lak, boh nik phung hđeh sang hră mnuih djuê ƀiă ti krĭng taih kbưi. Klei thâo pral, jih ai tiê mơ̆ng phung hđeh sang hră hŏng klei gĭr phung nai leh anăn bruă sang hră mtô bi hriăm hlăm bruă mprăp klei bi lông, klei thâo, kdrăp mnơ̆ng jing tur mkŏ mjing klei bi lông êđăp ênang, jăk leh anăn mâo klei tŭ dưn./.