Ruh mgaih lu klei êgun kpăk čiăng kơ bruă lŏ hma Lăn Dap Kngư đĭ kyar hơĭt kjăp
Thứ hai, 13:16, 25/11/2024 VOV Tây Nguyên VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê Lăn Dap Kngư dôk mđĭ lar ai tiê mlih mrâo, mbruă, đĭ pral kơ hnơ̆ng jăk, hnơ̆ng lu leh anăn ênoh yuôm mnơ̆ng lŏ hma, đru mguôp hlăm brô 7 êklai đôlar hlăm prăk ba čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng lŏ hma kluôm ala kơ ala tač êngao. Đĭ kyar pral, Lăn Dap Kngư ăt bi êdah lu klei kƀah, čiăng kơ klei pral hlăm bruă kriê dlăng knŭk kna, mđĭ lar bruă klam grăp alŭ wăl, anôk bruă, knuă druh kriê dlăng. Kdrêč “Việt Nam - Ênuk kpưn đĭ” hruê anei lač kơ bruă anei.

Giăm truh wưng hrui pĕ kphê, giăm 30 čô ƀĭng ngă lŏ hma ti alŭ 9, să Ea Sar, kdriêk Ea Kar, čar Dak Lak hơ̆k mơak hŏng adŭ bi hriăm kơ bruă “Pla mjing kphê găl guôp hŏng klei bi mlih yan adiê”, mơ̆ng anôk bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma kdriêk Ea Kar mkŏ mjing. Adŭ hriăm dưi mkŏ mjing klă anăp, knŏng mâo mă sa blư̆, mđing kơ giăm 30 čô ƀĭng ngă lŏ hma mơ̆ng adŭ hriăm. Yă ngă phung knuă druh mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma mâo klei thâo, bŏ hŏng klei gĭr msĕ si Dak Lak leh anăn wăt Lăn Dap Kngư, amâo mâo mkŏ mjing bruă anăn hlăm dŭm tur knơ̆ng mrô, čiăng kơ jih jang ƀĭng ngă lŏ hma hlăm alŭ wăl dưi dưn boh tŭ? Wĭt lač klei anăn, kỹ sư Nguyễn Văn Kiên, kiă kiă kriê anôk bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma kdriêk Ea Kar brei thâo:

“Mnuih ƀuôn sang pô ară anei lu jing čŏng ngă, Bi klei đru mơ̆ng alŭ wăl, mơ̆ng knŭk kna amâo hmao tui tiŏ duh bi liê ôh”.

Bruă klam kriê dlăng mơ̆ng knŭk kna amâo mâo hmao tiŏ klei đĭ kyar hmar, bruă lŏ hma Lâm Đồng dôk tuôm hŏng lu klei amâo mâo jăk kyua klei amâo thâo bi djŏ, tlă anăp hŏng klei amâo djăp hnơ̆ng tŭ jăk kyua kƀah dŭm hnơ̆ng čuăn găl guôp. Bruă lŏ hma Lăn Dap Kngư ăt luč klei bi kna kyua kƀah mnơ̆ng dhơ̆ng mkra mjing êlam mâo phŭn agah phŭn jing klei čuăl mkă, kriê dlăng lăn ala, bruă tuh tia – rŭ mdơ̆ng amâo mâo găl kơ dŭm knơ̆ng bruă nao hgŭm. Hoàng Danh Hữu, khua kiă kriê knơ̆ng bruă duh mkra mnia mblei đang war ÊĐÊ, čar Dak Lak lač:

“Êjai alŭ wăl mâo hdră êlan mkŏ mjing klă nik srăng mđing tal êlâo kơ dŭm knơ̆ng bruă alŭ wăl dôk ngă bruă, mâo anôk ba čhĭ. Ñĕ kơ klei mâo pô mjhua hŏng dŭm hdră êlan, mă lăn leh năn luč êruh. Bi knơ̆ng bruă mkra mjing mnia mblei msĕ hŏng hmei ngă bruă sui leh, mâo hưn mdah jia klă nik, ƀiădah amâo mâo klei găl mâo lăn msĕ sơnăn”.

Lăn Dap Kngư ară anei mâo giăm 2 êklăk ha lăn lŏ hma leh anăn êbeh 2 êklăk ha lăn dliê. Klei anei mâo khua gĭt gai dŭm čar bi klă jing klei găl hĭn hlăm lăn čar mđĭ kyar bruă lŏ hma, dliê kmrơ̆ng, hiu čhưn ênguê bi mguôp, anăp truh kơ bruă hiu čhưn ênguê bruă lŏ hma dliê kmrơ̆ng mâo ênoh dŭm êtuh êklai dolar, ƀiădah hdră êlan “Bruă lŏ hma, hiu čhưn ênguê leh anăn kphê hlăm sa hdră êlan leh anăn klei mĭn”, mâo knŭk kna kčĕ mdah mơ̆ng thŭn 2017, truh kơ ară anei ka dưi ngă tŭ jing. Phạm S, k’iăng khua bruă sang čư̆ êa čar Lâm Đồng, brei thâo.

“Hiu čhưn ênguê, bruă lŏ hma kdliê kmrơ̆ng tar rŏng lăn thŭn 2019 mâo ênoh 190 êklai dolar Mi leh anăn thŭn 2026 mĭn tĭng mâo 260 êklai dolar Mi, klei găl jing prŏng sơnăk, amâo mâo ôh krĭng mkăn msĕ hŏng Lăn Dap Kngư. Ƀiadah hdră mtrŭn mrô 156 mdưm mâo ƀiă êdi 3 klei dleh, hlăm anăn mâo bruă amâodưi pŏk êlan nao hlăm anôk hiu čhưn ênguê, amâodưi bi hmăi kơ klei lu jơr mnơ̆ng dhơ̆ng hdĭp, ƀiădah lač hlăm hră mơar amâomâo boh trŏ bruă hiu čhưn ênguê wăl mnơ̆ng hdĭp ăt dleh dưi ngă”.

Hlăm klei kƀĭn trông hluê ngă hdră ngă bruă mơ̆ng knŭk kna kơ hdră mtrŭn mrô 23 mơ̆ng Phŭn bruă kđi čar kơ mđĭ kyar Lăn Dap Kngư, mkŏ mjing ti Đà Lạt, čar Lâm Đồng, Khua knŭk kna Phạm Minh Chính mñă klă, bruă hmao ruh mgaih klei kpăk gun, bi mguôp ruh mgaih hmar, hrăm mbĭt sa ai…jing yuôm bhăn hĭn čiăng kơ Lăn Dap Kngư đĭ kyar.

“Klei hmăi mơ̆ng nah êngao ară anei mâo hlăm grăp hruê, grăp mmông, srăng hmao mâo hdră êlan, srăng hmar, srăng tŭ dưn leh anăn klă hŏng boh sĭt. Leh anăn srăng mâo klei kjăp, mâo klei jhŏng ti anăp dŭm klei dleh dlan leh anăn mâo klei bi mguôp, mơ̆ng dlông truh kơ gŭ sa ai, mdơ̆ng mgăn sa anăn, bi mguôp hlăm Đảng, bi mguôp hlăm bruă kđi čar leh anăn bi mguôp hlăm mnuih ƀuôn sang”.

Hlăm dŭm klei kƀĭn mơ̆ng Êpul gơ̆ng gĭt gai Lăn Dap Kngư ba mdah dŭm klei đăo tĭng, truh thŭn 2050, krĭng Amarĭk leh anăn Ơrôp srăng tŭ klei hmăi ktang kyua klei bi mlih yan aduê, hŏng hnơ̆ng h’uh đĭ hlơr leh anăn hjan hrŏ. Hlăm 6 krĭng bruă duh mkra – ala ƀuôn mơ̆ng Việt Nam, srăng mâo truh 5 krĭng mâo klei hmăi, bi Lăn Dap Kngư ăt dưi rơ̆ng kơ klei hơĭt kjăp. Anei jing mta phŭn mâo knŭk kna ksiêm dlăng čiăng mkŏ mjing hdră êlan găl guôp, đru kơ Lăn Dap Kngư bi lar klei găl pô. Dŭm klei êgun kpăk dôk dưi mgaih msir mơ̆ng gưl dlông truh kơ nah gŭ, bi lar jăk bruă klam mơ̆ng knŭk kna hlăm klei bi mkŏ 3 boh sang, kơhưm mơ̆ng sa anôk bruă lŏ hma knơ̆ng tar rŏng lăn mơ̆ng Lăn Dap Kngư dôk dưi mkŏ mjing hmar leh anăn hơĭt kjăp.

VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC