2 blan akô̆ thun 2024, pơhrui ngăn drăp mơ̆ng tơring čar Kon Tum him lăng hmâo 621 klai prăk, dưm dưm hăng 117% pơhmu hăng thun 2023. Bruă đang hmua pơđĭ kyar hơđong hăng kual lŏn ngă đang hmua bơyan puih phang rơbêh kơ 9.400 ektar; mrô gơnam mă mơ̆ng măi mok đĭ rơbêh kơ 12%; bruă tuai čuă lăng glai klô nao hrŏm hăng kual pla, phun jrao yôm ngă pơhưč rơbêh 575.000 wot čô mơnuih nao čuă lăng đĭ giăm truh 13%; prăk pơhrui glăi mơ̆ng gơnam sĭ kơ dêh čar tač rơngiao hmâo năng ai ñu 51 klăk dolar Mi, đĭ rơbêh kơ 8% bơhmu hăng thun hlâo.

Khua tơring čar Kon Tum brơi thâo, khă hmâo sa dua pơđĭ kyar klă samơ̆ Kon Tum ăt lĕ tơring čar ƀun rin, akă hmâo lu hơdră pơkă, hơdră bruă pha ra ha jăn, pơplih pioh mă yua hơdôm anô̆ gal. Tơlơi anai ngă Kon Tum amra bŏng glăi dong hăng tơlơi trun dơnung bơhmu hăng hơdôm tơring čar amăng kual. Hăng phun ñu lĕ bruă đang hmua, kiăng hloh lơm anai lĕ hluai tui bruă gum hrŏm pơkra kơjăp hăng ĕp anih sĭ mơdrô gơnam mă mơ̆ng đang hmua, phun jrao pioh đĭ tui nua ñu.

Dong mơ̆ng rơnuč thun 2023, ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl hăng ƀôn prong Hồ Chí Minh hmâo djru laih Kon Tum pơtrut kơtang gum hrŏm bruă đang hmua mă yua bôh thâo phrâo măi mok yôm, pơdŏng hơđong kual pla gơnam. Yôm phăn hloh lĕ tô nao rai truh kih laih hăng hơdôm bơnah ba hyu sĭ gơnam hăng ba gơnam mut amăng hơdôm bôh sang sĭ mdrô siêu thị pioh sĭ. Amăng anun, ƀôn prong Hồ Chí Minh dô̆ hmâo kơčăo bruă djru tơring čar pơđĭ tơhnal dlông anăn Sâm Ngọc Linh, bơnga hơtai rơman Kim Tuyến, Đảng Sâm... pơjing anăn păn hăng hơdôm gơnam mă mơ̆ng đang hmua, pha ra ha jăn pioh pơjing anô̆ pơdah rơđah kơtang hloh kơ tơring čar. Ơi Nguyễn Tấn Liêm, Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Kon Tum brơi thâo:

 “Ƀing gơmơi glăk pok pơhai 2 bruă jơnum gưl kual, sa lĕ jơnum “Festival Sâm Ngọc Linh – Kon Tum. Amăng anun pơphun bơkơtuai gưl kual kơ pơđĭ kyar sâm Ngọc Linh hăng djop mơta phun jrao amăng tơring čar pơkă hlâo rơnuč thun 2024. Hrŏm hăng anun đam amăng blan 4 anai mơtăm hăng tơlơi djru ba mơ̆ng Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan ƀôn prong Hồ Chí Minh ƀing gơmơi ăt pok pơhai mơ̆n bruă bơkơtuai kơ pơđĭ kyar bruă đang hmua mă yua bôh thâo phrâo măi mok amăng ngă đang hmua”.

Bơhmu hăng hơdôm bôh tơring čar pơkon amăng kual Dap Kơdư, tơring čar Dak Nông hmâo anih giăm hăng kual Ngŏ Dơnung dêh čar hăng giăm hăng ƀôn prong Hồ Chí Minh hloh, tơdơi kơ 20 thun kah mơ̆ng tơring čar Dak Lak. Anih anom anai ăt phrâo tơtlaih mơ̆ng tơring čar ƀun rin mơn, kaih pơđĭ kyar rơgao hăng 3 thun. Tui hăng ơi Lê Văn Chiến, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Nông, mơ̆ng thun 2020 truh ră anai, kual đang hmua hrŏ trun dô̆ rơbêh kơ 39%, pơ ala nao kơ anun lĕ kual măi mok, man pơdŏng, bơwih ƀong sĭ mơdrô.

Khă hnun hai bruă đang hmua ăt lĕ bruă gal hloh hăng lu gơnam pơtŏng sit anăn păn ƀơi anih sĭ mơdrô amăng lŏn ia, dêh čar tač rơngiao, kah hăng: kơphê, tiu, kơ su, bôh kruăi hrĕ, hơbơi čin, bôh ƀơr, sầu riêng... Lu hơdră đang hmua mă yua bôh thâo phrâo măi mok yôm, mă yua hơdôm tơhnal pơkă kah hăng: Viet GAP, Globo GAP, OCOP... ba glăi bôh tơhnal prong. Ơi Chiến lăi lĕ, rơgao kơ tơlơi gum hrŏm, gum djru mơ̆ng ƀôn prong Hồ Chí Minh, jơlan gah ngă đang hmua mơ̆ng tơring čar hmâo ƀơƀrư̆ pơplih hơdai nao hơdră hơbit hloh, pơlir nao rai anih sĭ mơdrô rơđah. Dak Nông ăt čang rơmang mơn bruă pơlir hơbit kual, ƀôn prong Hồ Chí Minh amra pơphun brơi tơlơi pơđĭ kyar bơwih ƀong gah đang hmua hăng bruă djru hơdră phrâo măi mok, pơtô pơhrăm mơnuih mă bruă, pơplih mrô hăng ngă juăt pơlir hơbit. Dak Nông čang rơmang amăng bruă mơ̆ng ƀôn prong Hồ Chí Minh amăng pơtrut pơjing jơlan đuăi hmar hluh gah Dap Kơdư pioh kơ bruă dŭ pơgiăng nao rai gơnam sĭ mơdrô, gơnam mă mơ̆ng đang hmua.

 “Hăng jơlan đuăi hmar luh gah Dap Kơdư tô ƀôn prong Hồ Chí Minh ƀing gơmơi pơsit anai lĕ gru than yôm phăn pioh kual Dap Kơdư tô nao rai hăng ƀôn prong Hồ Chí Minh tañ hloh. Lơm gơnam dua kual ba nao rai tañ, gêh gal amra jing pran pơtrut prong biă. Anai ăt lĕ dŏng amăng glông bruă pơđĭ kyar gah jơlan đuăi hmar mơ̆ Ding jum kơđi čar, Gong gai dêh čar hăng Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang hmâo pel ĕp”.

Tui hăng ơi Đinh Minh Hiệp, Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan ƀôn prong Hồ Chí Minh, ră anai bruă sĭ gơnam mă mơ̆ng đang hmua ƀơi anai ăt ƀu lu mơn. Yua anun, tơlơi kiăng pok prong anih anom sĭ mơdrô, sĭ gơnam amăng lŏn ia anăp nao pơhlôm mrô gơnam sĭ kơ dêh čar tač rơngiao thơ bruă gum hrŏm mơ̆ng ƀôn prong Hồ Chí Minh hăng hơdôm kual, amăng anun hmâo Dap Kơdư leng kơ pơdah tui rim rơwang bruă mơ̆ng anom bơwih ƀong rơđah, ngăn rơnoh mă yua, mơnuih mă bruă kơjăp prong pioh dưi djru brơi hơdôm bôh tơring čar. Yôm phăn hloh, tơlơi gum hrŏm hơdôm hrơi rơgao hmâo ba glăi laih lu bôh tŭ yua rơđah amăng pơjing anih pla, pok prong kơ tơlơi tô nao rai gơnam sĭ hyu. Ơi Hiệp ăt lăi mơn, bôh nik rơgao bruă gum hrŏm, djru gum mơ̆ng ƀôn prong Hồ Chí Minh hăng hơdôm bôh tơring čar kual Dap Kơdư hmâo hrơi đa bưp ƀu ƀiă tơlơi tơnap, rơngiao kơ tơlơi tơ̆i đưn gơnam ba hyu sĭ, hơdôm bôh tơring čar dô̆ bưp tơlơi amăng djă pioh hơđong mrô gơnam, tơhnal pơkă, pơkă djơ̆ amăng lŏn ia ta hăng jar kơmar. Tơlơi hơduah ĕp anih anom pla pơkra gơnam khom dưi pơsir pioh ĕp bôh pơhiăp hrŏm lơm tô nao rai gơnam sĭ mơdrô:

 “Bruă gum hrŏm mơ̆ng ƀôn prong Hồ Chí Minh hăng hơdôm bôh tơring čar lĕ rơngiao kơ pơtô hơdră mă yua măi mok amra dưi gum hrŏm wai lăng bruă hơduah ĕp anih anom pla pơkra gơnam. Ƀing ta amra pơhlôm hơdôm bruă glăk pok pơhai djơ̆ tơhnal pơkă jar kơmar tui anun kơđai glăi amra djơ̆ tui tơlơi tô nao rai bruă ba hyu sĭ hăng abih bang hơdôm bơnah leng kơ hmâo yua mơ̆ng tơlơi pơđĭ kyar anai”.

Ƀôn prong Hồ Chí Minh hăng 5 bôh tơring čar kual Dap Kơdư phrâo lăi pơthâo 558 rơwang bruă tuh pơplai, amăng anun hmâo lu bruă gah đang hmua mă yua măi mok yôm, măi pơkra, jơlan nao rai hăng logistics... Anai ăt lĕ tơhnal gal pioh hơdôm bôh tơring čar lăi pơhưč, jing tal pioh pơsit glăi pran kơtang hăng tơhnal gal mơ̆ng rim tơring čar. Khă hnun hai hơdôm bôh anih anom khom tañ pơplih rơđah kual pơkă tơring čar, pơkă hơdôm kual ngă đang hmua, kual bơwih ƀong pioh rơkâo mơnuih kơsem min kơsem min lăng tŏng ten hlâo kơ lăi pơthâo truh anom bơwih ƀong. Mơ̆ng anun djru hơdôm rơwang bruă dưi pok pơhai ngă tui abih pran kơtang, djru tơlơi kiăng yua ƀơi tơring čar pô wot ƀơi hơdôm tơring čar amăng kual./.