Amăng rơnuk blah wang kơdong glăi ayăt Mi, kual Đông Sơn lĕ anih dar nao mơng grup pơdŭ pơgiăng gơnam 559 Ling tơhan Trường Sơn kơtuai tui jơlan Hồ Chí Minh djru brơi phao kơtuang, mơnong ƀong huă…mơng kual kơdư nao gah Dơnung. Lơm anun, kual lŏn anai juăt ƀuh arăng pruih ia jrao hret dioxin lu biă mă kiăng kơ pơgăn glông jơlan djru brơi anai. Tơdron rơdêh por A So yua anun mơn jing kual lŏn dŏ pơkŏng glăi lu ia jrao hret dioxin.

Mơng hrơi anom bruă bơdjơ̆ nao Ding jum ling tơhan pơgiong bruă pơrai hĭ ia jrao dioxin ƀơi tơdron rơdêh por A So, yă Hồ Thị Thiêm kah hăng mơnuih ƀôn sang amăng să Đông Sơn ăt hơmâo tơlơi čang rơmang phrâo mơng “kual phun djơ̆ jrao kơñĭ” hơmâo pơrai hĭ laih jrao hret dioxin:

“Hlâo anun, mơnuih ƀôn sang să Đông Sơn bưp lu tơlơi tơnap tap yua kual lŏn anai dŏ pơđăm glăi lu ia jrao hret bơdjơ̆ nao tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀôn sang. Bruă pla pơjing ăt ƀu ba glăi boh tŭ yua lơi, bơdjơ̆ nao bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă. Mơnuih ƀôn sang čang rơmang tơdơi kơ pơrai hĭ amăng ngă bruă rông hlô, pla pơjing jai hrơi ba glăi boh tŭ yua”.

Tơring glông A Lưới lĕ anih dŏ hơdip kơ mơnuih djuai ania ƀiă ƀơi Pa Cô, Tà Ôi, Cơ Tu…Amăng rơnuk blah wang, ling tơhan Mi hơmâo mă yua kual dơnung A So amăng tơring glông A Lưới ngă tơdron rơdêh por blah wang. Anai lĕ anih pơđăm glăi lu ia jrao hret, anai lĕ anih pơgiăng hyu ia jrao mơng tơhan rơdêh por Mi ba hyu pruih amăng kual Tong krah Việt Nam. Tơdơi kơ blah wang, đơ đam tơring čar Thừa Thiên Huế hơmâo giăm 16.000 čô mơnuih djơ̆ jrao hret/dioxin, kơnong tơring glông A Lưới hơmâo giăm 5.000 čô. Ơi Nguyễn Mạnh Hùng, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông A Lưới brơi thâo, bruă pơrai hĭ jrao dioxin ƀơi tơdron rơdêh por A So ră anai hơmâo tơlơi đing nao mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna hăng tơlơi hơdip kơ mơnuih djuai ania ƀiă:

“Bruă pơrai hĭ ia jrao ƀơi tơdron rơdêh por A So ba glăi tơlơi đăo gơnang mơng mơnuih blơi yua gơnam đang hmua yôm mơng kual Đông Sơn lăi phara hăng tơring glông A Lưới hnun mơn. Pơ anăp anai, tơring glông rơkâo Ding jum ling tơhan man pơkra anih djă pioh gru grua blah wang yua ling tơhan Mi yua ƀơi Việt Nam hăng lơm anun, ƀing gơmơi čang rơmang tuai amăng lŏn ia hăng tač rơngiao amra nao pơ A So, lăng anai lĕ anih pơdah tơlơi rơnuk rơnua, rŭ pơdong glăi, sit biă ñu lĕ tơlơi čang rơmang mơng neh met wa tơdơi kơ blah wang”.

Thun 2020, akŏ bruă “Pơrai hĭ ia jrao hret dioxin ƀơi tơdron rơdêh por A So” hơmâo Ding jum ling tơhan jao brơi Binh chủng Hoá học git gai pơphun. Truh ră anai, akŏ bruă anai dưi pơrai hĭ rơbêh 38 rơbâo m3 lŏn djơ̆ ia jrao hăng abih tih 9,35 ektar hăng jao glăi lŏn hơdjă kơ ƀon lan. Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Kơ-iăng khua Ding jum ling tơhan pơsit tong:

“Mơnuih djuai ania ƀơi anai, ha pran tui Ping gah, tui wa Hô samơ̆ ăt bơdjơ̆ nao kơtang mơng ia jrao hret dioxin pruih trun amăng rơnuk blah wang. Tơdơi kơ 3 thun gir run, găn rơgao thun blan hơmâo klin kheng, ƀing gơmơi hơmâo pơgiong bruă pơrai hĭ ia jrao dioxin amăng lŏn kiăng neh met wa dưi hơdip amăng rơhuông adai lŏn mơnai hơdjă. Pơđĭ kyar pla kyâo, rông hlô, bơwih ƀong huă, kiăng ba kual ngă hơkrŭ, kual ƀun rin amăng tơring glông A Lưới jai hrơi pơđĭ kyar hơđong kjăp hăng hrưn đĭ”.

Nao pơ kual Đông Sơn ră anai, ƀing ta amra ƀuh anai lĕ kual lŏn mơtah mơda pơging hĭ kual lŏn krô kreñ, kyâo pơtâo boh troh bluh đĭ hiam amăng glai rưng glăk rŭ glăi kơtang hloh./.